Mindfulness-Based Cognitive Therapy’s Effects on Perceived Stress and Psychosomatic Signs in Students with Psychosomatic Disorders

Document Type : Research Paper

Authors

1 Department of Health Psychology, Faculty of Medical Science, Najafabad Branch, Islamic Azad University, Najafabad, Iran.

2 Department of Health Psychology, School of Medicine, University of Medical Sciences, Isfahan, Iran.

Abstract

The present study investigated the effectiveness of mindfulness-based cognitive therapy on perceived stress and psychosomatic symptoms in students with psychosomatic disorders. The study employed a quasi-experimental design with a pre- and post-test, a control group, and a two-month follow-up period. In the academic year 2020-21, the statistical population included secondary high school students with psychosomatic disorder in the city of Khomeini Shahr. Using a method of purposive sampling, 37 students with psychosomatic disorder symptoms were selected and randomly assigned to experimental and control groups (18 in the experimental group and 19 in the control group). Over the course of two months, the experimental group received eight 75-minute mindfulness-based cognitive therapy sessions. This study utilized the psychosomatic complaints scale (PCS) and perceived stress scale (PSS) as questionnaires. The study’s data were analyzed using mixed ANOVA and SPSS-23 software. The results showed that mindfulness-based cognitive therapy has a significant impact on perceived tension and psychosomatic symptoms in students with psychosomatic disorder (p<0.001). Based on the findings of the present study, it can be concluded that mindfulness-based cognitive therapy can be used as an effective therapy to reduce perceived stress and psychosomatic symptoms in students with psychosomatic disorder through mindful activities and attitudes, as well as by addressing problematic feelings and emotions.

Keywords

References

اصلی‌آزاد، م.، فرهادی، ط.، و خاکی، س. (1400). اثربخشی واقعیت‌درمانی آنلاین بر استرس ادراک‌شده و اجتناب تجربه‌ای بهبودیافتگان کووید-19. روان‌شناسی سلامت. 10(38)، 156-141.
افشاری، ا.، افشار، ح.، شفیعی، ک.، اسکندری، ا.، و ادیبی، ن. (1392). رابطۀ بین الکسی تایمیا و مؤلفه‌های آن با اضطراب و افسردگی در مبتلایان به اختلالات روان‌تنی پوست. طب داخلی روز: فصلنامۀ دانشگاه علوم پزشکی گناباد. 19(4)، 287-281.
امیری، ع.، مؤمنی، ج.، رایگان، ف.، اکبری، ح.، و طلیقی، ا. (1395). اثربخشی آموزش کاهش استرس مبتنی بر ذهن آگاهی بر کیفیت زندگی بیماران قلبی-عروقی. اندیشه و رفتار در روان‌شناسی بالینی. 11(42)، 16-7.
اورکی، م.، و اسدپور، آ. (1399). اثربخشی درمان ذهن‌آگاهی مبتنی بر کاهش استرس بر بهزیستی روان‌شناختی و استرس ادراک‌شده در زنان مبتلا به ریفلاکس معده به مری. روان‌شناسی سلامت. 9(4)، 168-151.
پیرخائفی، ع.، روزبهانی، م.، راستگو، س. س. (1397). اثربخشی شناخت‌درمانی مبتنی بر ذهن‌آگاهی گروهی بر علائم جسمی بیماران مبتلا به نشانگان رودۀ تحریک‌پذیر. روان‌شناسی سلامت. 7(4)، 66-52.
حاجلو، ن. (1391). ویژگی‌های روان‌سنجی مقیاس شکایات روان‌تنی تاماتا و ساکاتا در بین دانشجویان دانشگاه محقق اردبیلی. تحقیقات علوم رفتاری. 10(3)، 212-203.
حسین‌پور، ح.، اکبری، م.، حسنی، ج.، و زرگر، ف. (1399). اثربخشی دارودرمانی ترکیب‌شده با درمان کوتاه‌مدت ذهن‌‌آگاهی در کاهش ناتوانی ناشی از میگرن و بهبود کیفیت خواب. علوم اعصاب شفای خاتم. 8(2)، 28-18.
ساکنی، ز.، فراهانی، س.، اسحاقی‌مقدم، ف.، رفیعی‌پور، ا.، جعفری، ط.، و لطفی، پ. (1398). اثربخشی آموزش ذهن‌آگاهی بر بهبود تجربۀ خشم و شفقت به خود در بیماران سرطانی. مطالعات روان‌شناسی بالینی. 9(36)، 23-1.
سعادت، س.، اصغری، ف.، و جزایری، ر. (1394). رابطۀ خودکارآمدی تحصیلی با استرس ادارک‌شده، راهبردهای مقابله‌ای و حمایت‌های اجتماعی ادراک‌شده در دانشجویان دانشگاه گیلان. مجلۀ ایرانی آموزش در علوم پزشکی. 15(12)، 78-67.
سیدآسیابان، س.، منشئی، غ.، و عسگری، پ. (1395). مقایسۀ اثربخشی طرحواره‌درمانی و ذهن‌آگاهی بر علائم روان‌تنی در افراد مبتلا به سوءمصرف مواد محرک. اعتیادپژوهی. 10(4)، 199-181.
شجاعیان، م.، و ابوالمعالی، خ. (1395). اثربخشی ذهن‌آگاهی مبتنی بر شناخت‌درمانی بر افزایش سرمایۀ روان‌شناختی جانبازان. طب جانباز. 8(4)، 201-195.
فتاحی، ن.، کاظمی، س.، بقولی، ح.، و کوروش‌نیا، م. (1399). مقایسۀ اثربخشی دو درمان شناختی-رفتاری کلاسیک (CBT) و کاهش استرس مبتنی بر ذهن‌آگاهی (MBSR) بر استرس ادراک‌شده و حساسیت اضطرابی بیماران مبتلا به دیابت نوع 2 شهر شیراز. مجلۀ علوم روان‌شناختی. 19(95)، 1496-1487.
فرهادمنش، ن.، طاهری، ا.، و امیری، م. (1396). اثربخشی شناخت‌درمانی مبتنی بر ذهن‌آگاهی بر حساسیت اضطرابی و تنظیم هیجان. پژوهش‌های روان‌شناسی بالینی و مشاوره. 7(2)، 122-105.
فرهزاد بروجنی، ش.، احمدی، ر.، غضنفری، ا.، و شریفی، ط. (1400). مقایسۀ اثربخشی گروه درمانی‌های مبتنی بر ذهن‌آگاهی و مصاحبۀ انگیزشی بر خودکارآمدی درد و تحمل پریشانی بیماران مبتلا به مولتیپل اسکلروزیس. مجلۀ علوم روان‌شناختی. 20(100)، 651-635.
کافی، م.، افشار، ح.، مقتدایی، ک.، آریاپوران، س.، دقاق‌زاده، ح.، و سلامت، م. (1392). اثربخشی آموزش شناخت‌درمانی مبتنی بر ذهن‌آگاهی بر علائم روان‌شناختی زنان مبتلا به نشانگان رودۀ تحریک‌پذیر. کومش. 15(2)، 264-255.
کیوان، ش.، خضری‌مقدم، ن.، و رجب، ا. (1396). اثربخشی کاهش استرس مبتنی بر ذهن آگاهی (MBSR) بر سازگاری روانی-اجتماعی با بیماری در بیماران مبتلا به دیابت نوع دو. مجلۀ دیابت و متابولیسم ایران. 17(2)، 116-105.
محمدی، ج.، غضنفری، ف.، و میردریکوند، ف. (1396). اثربخشی شناخت‌درمانی مبتنی بر ذهن‌آگاهی بر اضطراب و افسردگی بیماران مبتلا به سندرم رودۀ تحریک‌پذیر. سلامت جامعه. 11(4)، 19-11.
مظاهری، م.، آقایی، ا.، عابدی، ا.، و ادیبی، پ. (1399). اثربخشی شناخت‌درمانی مبتنی بر ذهن‌آگاهی بر استرس ادراک‌شده در کولیت زخمی. مجلۀ دانشگاه علوم پزشکی گیلان. 29(1)، 94-85.
مهریزی، ز.، نصیری، ا.، صحرانورد، س.، و سبزاری، ا. (1398). تأثیر مداخلۀ مبتنی بر ذهن‌آگاهی بر استرس ادراک‌شدۀ مراقبین خانوادگی بیماران مبتلا به سرطان. روان‌پرستاری. 7(6)، 10-2.
نصیری کالمرزی، ر.، مرادی، ق.، اسمائی مجد، س.، و خان‌پور، ف. (1397). اثربخشی شناخت‌درمانی مبتنی بر ذهن‌آگاهی بر کیفیت زندگی و ذهن‌آگاهی مبتلایان به بیماری آسم. روان‌شناسی و روان‌پزشکی شناخت. 5(5)، 14-1.
هاشمی، ف.، و گرجی، ی. (1394). تأثیر آموزش گروهی کاهش استرس مبتنی بر ذهن‌آگاهی بر شدت علائم جسمانی زنان مبتلا به سندرم رودۀ تحریک‌پذیر. پرستاری داخلی و جراحی. 5(1)، 39-32.
References
Afshari, A., Afshar, H., Shafiee, K., & Adibi N. (2014). Dimentions of alexithymia, and their relationships to anxiety and depression in psychodermatologic patients. Internal Medicine Today, 19(5), 33-39. http://imtj.gmu.ac.ir/article-1-1811-fa.html (in Persian)
Asli Azad, M., Farhadi, & T., Khaki, S. (2021). Efficiency of Online Reality Therapy on Perceived Stress and Experiential Avoidance in the Covid 19-Improved Patients. Quarterly Journal of Health Psychology, 10(38), 141-156. https://doi.org/10.30473/hpj.2021.55771.4990 (in Persian)
Barnhofer, T. (2019). Mindfulness training in the treatment of persistent depression: can it help to reverse maladaptive plasticity? Current Opinion in Psychology, 28, 262-267. https://doi.org/10.1016/j.copsyc.2019.02.007.
Bernier Carney, K. M., Guite, J. W., Young, E. E., & Starkweather, A. R. (2021). Investigating key predictors of persistent low back pain: A focus on psychological stress. Applied nursing research: ANR, 58, 151406. https://doi.org/10.1016/j.apnr.2021.151406.
Capobianco, L., Reeves, D., Morrison, A.P., & Wells, A. (2018). Group metacognitive therapy vs. mindfulness meditation therapy in a transdiagnostic patient sample: A randomized feasibility trial. Psychiatry Research, 259, 554-561. https://doi.org/10.1016/j.psychres.2017.11.045
Catabay, C. J., Stockman, J. K., Campbell, J. C., & Tsuyuki, K. (2019). Perceived stress and mental health: The mediating roles of social support and resilience among black women exposed to sexual violence. Journal of Affective Disorders, 259, 143-149. https://doi.org/10.1016/j.jad.2019.08.037
Cohen, S., Kamarak, T., & Mermelstein, R. (1983). A global measure of perceived stress. Journal Health Social Behavior, 24 (4), 385-396. https://doi.org/10.2307/2136404
Crosswell, A.D., Moreno, P.I., Raposa, E.B., Motivala, S.J., Stanton, A.L., Ganz, P.A., & Bower, J.E. (2017). Effects of mindfulness training on emotional and physiologic recovery from induced negative affect. Psychoneuroendocrinology, 86, 78-86.    https://doi.org/10.1016/j.psyneuen.2017.08.003.
Day, M.A., & Thorn, B. E. (2017). Mindfulness-based cognitive therapy for headache pain: An evaluation of the long-term maintenance of effects. Complementary Therapies in Medicine, 33, 94-98. https://doi.org/10.1016/j.ctim.2017.06.009.
De Boer, S. F., & Sgoifo, A. (2021). Editorial introduction for the neuroscience & biobehavioral reviews special issue “Social stress: Psychological and psychosomatic implications”. Neuroscience & Biobehavioral Reviews, 121, 156-159. https://doi.org/10.1016/j.neubiorev.2020.12.006.
Emond, M., Eycke, K. T., Kosmerly, S., Robinson, A. L., Stillar, A., & Blyderveen, S. (2016). The effect of academic stress and attachment stress on stress-eaters and stress-undereaters. Appetite, 100, 210-215. https://doi.org/10.1016/j.appet.2016.01.035.
Farahzad Bourojeni, S., Ahmadi, R., Ghazanfari, A., & Sharifi, T. (2021). The effectiveness of mindfulness-based and motivational interviewing group therapy on pain self- efficacy and distress tolerance in patients with multiple sclerosis. Journal of Psychological Science, 20(100), 635-651. http://dorl.net/dor/20.1001.1.17357462.1400.20.100.13.6 (In Persian)
Fatahi, N., Kazemi, S., Bagholi, H., & Kouroshnia, M. (2021). Comparison of the effectiveness of two classic cognitive-behavioral therapies (CBT) and mindfulness-based stress reduction (MBSR) on the emotion regulation strategies of patients with type 2 diabetes in Shiraz. Journal of Psychological Science, 20(101), 813-821. https://doi.org/10.22055/jacp.2022.42205.1253 (In Persian)
 Feltz-Cornelis, C. (2020). The Shared Heritage of European Psychiatry: Perspectives from psychosomatic psychiatry. The European Journal of Psychiatry, 34(2), 55-58. http://dx.doi.org/10.1016/j.ejpsy.2019.11.002        
Fu, Y., Ren, W., & Liang, Z. (2021). Perceived academic stress and depressive symptoms among Chinese adolescents: A moderated mediation analysis of overweight status. Journal of Affective Disorders, 296, 224-232. https://doi.org/10.1016/j.jad.2021.09.060
Geva, N., & Defrin, R. (2018). Opposite effects of stress on pain modulation depend on the magnitude of individual stress response. The Journal of Pain, 19(4), 360-371.          https://doi.org/10.1016/j.jpain.2017.11.011
Ghorbani, N., Bing, M. N., Watson, P. J., Davison, H. K., & Mack, D. A. (2002). Self-reported emotional intelligence: Construct similarity and functional dissimilarity of higher-order processing in Iran and the United States. International Journal of Psychology, 37(5), 297-308. https://doi.org/10.1080/00207590244000098
Goetzmann, L., Siegel, A., & Ruettner, B. (2019). The connectivity / conversion paradigm -A new approach to the classification of psychosomatic disorders. New Ideas in Psychology, 52, 26-33. https://doi.org/10.1016/j.newideapsych.2018.08.001
Hajlo, N. (2012). Psychometric properties of Takata and Sakata’s psychosomatic complaints scale among Iranian university students. Journal of Research in Behavioural Sciences, 10(3), 203-212. http://dorl.net/dor/20.1001.1.17352029.1391.10.3.6.4 (In Persian)
Hofmann, S. J., & Gómez, A. G. (2017). Mindfulness-Based Interventions for Anxiety and Depression. Psychiatric Clinics of North America, 40(4), 739-749.     https://doi.org/10.1016/j.psc.2017.08.008.
Hopwood, T. L., & Schutte, N. S. (2017). A meta-analytic investigation of the impact of mindfulness-based interventions on post traumatic stress. Clinical Psychology Review, 57, 12-20. https://doi.org/10.1016/j.cpr.2017.08.002.
Hosseinpour, H., Akbari, M., Hassani, J., & Zargar, F. (2020). The efficacy of pharmacotherapy combined with short-term mindfulness therapy on the reduction of migraine disability and improvement of sleep quality. Shefaye Khatam, 8(2), 18-28. (In Persian)
Hüfner, K., Ower, C., Kemmler, G., Vill, T., Martini, C., Schmitt, A., & Sperner-Unterweger, B. (2020). Viewing an alpine environment positively affects emotional analytics in patients with somatoform, depressive and anxiety disorders as well as in healthy controls. BMC Psychiatry, 20(1), 385. https://doi.org/10.1186/s12888-020-02787-7
Jankovic, M., Sijtsema, J. J., Reitz, A. K., Masthoff, E. D., & Bogaerts, S. (2021). Workplace violence, post-traumatic stress disorder symptoms, and personality. Personality and Individual Differences, 168, 110410. https://doi.org/10.1016/j.paid.2020.110410.
Kabat-Zinn, J. (2003). Mindfulness-based interventions in contect: past, present, and future. clinical psychology: Science and Practice, 10(2), 144-156.           https://doi.org/10.1093/clipsy.bpg016.
Kocovski, N. L., Rebecca, J. E. F., Meagan, A. B., MacKenzie, B., & Rose, A. L. (2019). Self-help for social anxiety: randomized controlled trial comparing a mindfulness and acceptance-based approach with a control group. Behavior Therapy, 50(4), 696-709. https://doi.org/10.1016/j.beth.2018.10.007
Korostiy, B. (2015). alexithymia, aggressiveness and predictive ability in patients with psychosomatic diseases and emotional (anxiety and depressive) disorders. European Psychiatry, 30 (1), 1251-1255. https://doi.org/10.1016/S0924-9338(15)32006-X
Kroska, E. B., Miller, M. L., Roche, A. I., Kroska, S. K., & O’Hara, M.W. (2018). Effects of traumatic experiences on obsessive-compulsive and internalizing symptoms: The role of avoidance and mindfulness. Journal of Affective Disorders, 225, 326-336. https://doi.org/10.1016/j.jad.2017.08.039
Kumar, S., & Toteja, R. (2012). Print to Digital: A Study of Students’ Psychosomatic Cost in Traditional and E-Learning. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 67, 553-560. https://doi.org/10.1016/j.sbspro.2012.11.360
Li, J., Sidibe, A. M., Shen, X., & Hesketh, T. (2019). Incidence, risk factors and psychosomatic symptoms for traditional bullying and cyberbullying in Chinese adolescents. Children and Youth Services Review, 107, Article 104511.
https://doi.org/10.1016/j.childyouth.2019.104511
Martin, M., Henrich, J., & Gjelsvik, B. (2019). Mindfulness-based cognitive therapy for irritable bowel syndrome: Reducing symptoms and increasing quality of life. Journal of Psychosomatic Research, 121, 147-152. https://doi.org/10.1016/j.jpsychores.2019.03.142
Martin, M., Henrich, J., & Gjelsvik, B. (2020). Theoretical and therapeutic implications of a randomised clinical trial of mindfulness-based cognitive therapy for women with irritable bowel syndrome. Journal of Psychosomatic Research, 133, 110063. https://doi.org/10.1016/j.jpsychores.2020.110063
Marusak, H. A., Elrahal, F., Peters, C. A., Kundu, P., Lombardo, M. V., Calhoun, V. D., ... & Rabinak, C. A. (2018). Mindfulness and dynamic functional neural connectivity in children and adolescents. Behavioural Brain Research, 336, 211-218.          https://doi.org/10.1016/j.bbr.2017.09.010
Mathur, S., Sharma, M. P., Balachander, S., Kandavel, T., & Reddy, J. (2021). A randomized controlled trial of mindfulness-based cognitive therapy vs stress management training for obsessive-compulsive disorder. Journal of Affective Disorders, 282, 58-68.        https://doi.org/10.1016/j.jad.2020.12.082
Mazaheri, M., Aghaei, A., Abedi, A., & Adibi, P. (2020). Effectiveness of mindfulness-based cognitive therapy on the perceived stress of patients with ulcerative colitis. Journal of Guilan University of Medical Sciences, 29(1), 85-94. (In Persian)
Mehrizi, Z., Nasiri, A., Sahranavard, S., & Sebzari, A. R. (2020). The effect of mindfulness-based intervention on perceived stress in family caregivers of patients with cancer. Iranian Journal of Psychiatric Nursing, 7(6), 1-10. (In Persian)
Miller, C. J., & Brooker, B. (2017). Mindfulness programming for parents and teachers of children with ADHD. Complementary Therapies in Clinical Practice, 28, 108-115. https://doi.org/10.1016/j.ctcp.2017.05.015
Musa, Z. A., Soh, K. L., Mukhtar, F., Soh, K. Y., Oladele, T. O., & Soh, K. G. (2021). Effectiveness of mindfulness-based cognitive therapy among depressed individuals with disabilities in Nigeria: A randomized controlled trial. Psychiatry Research, 296, 113680. https://doi.org/10.1016/j.psychres.2020.113680.
 Oraki, M., & Asadpour, A. (2021). Effectiveness of mindfulness-based stress reduction therapy on psychological well-being and perceived stress in women with gastroesophageal reflux disease. Quarterly Journal of Health Psychology, 9(4), 151-168. (In Persian)
Peters, E., Tumala, S., & Kruse, J. (2020). Perceived stress and morning serum cortisol drop after psychosomatic inpatient therapy in a German university hospital. Journal of Psychosomatic Research, 133, 110091. https://doi.org/10.1016/j.jpsychores.2020.110091
Petrenko, T., Retjunskiy, K., Kublanov, V., & Petrenko, A. (2019). Application of non-invasive electrostimulation of the autonomic nervous system in the complex treatment of children with psychosomatic disorders. Brain Stimulation, 12(2), 568-569.        https://doi.org/10.1016/j.brs.2018.12.884
Pirkhaefi, A., Rozbahani, M., & Rastgo, S. S. (2019). Effectiveness of Mindfulness-Based Cognitive-Therapy on somatic symptoms in patients with irritable bowel syndrome. Quarterly Journal of Health Psychology, 7(4), 52-66. (in Persian)
Porcelli, P., De Carne, M., & Leandro, G. (2020). Distinct associations of DSM-5 Somatic Symptom Disorder, the Diagnostic Criteria for Psychosomatic Research-Revised (DCPR-R) and symptom severity in patients with irritable bowel syndrome. General Hospital Psychiatry, 64, 56-62. https://doi.org/10.1016/j.genhosppsych.2020.03.004
Saadat, S., Asghari, F., & Jazayeri, R. (2015). The relationship between academic self-efficacy with perceived stress, coping strategies and perceived social support among students of University of Guilan. Iranian Journal of Medical Education, 15(12), 67-78. (In Persian)
Segal, Z., Dimidjian, S., Vanderkruik, R., & Levy, J. (2019). A maturing mindfulness-based cognitive therapy reflects on two critical issues. Current Opinion in Psychology, 28, 218-222. https://doi.org/10.1016/j.copsyc.2019.01.015
Shallcross, A.J., Duberstein, Z.T., Sperber, S.H., Visvanathan, P.D., Lutfeali, S., Lu, N., Carmody, J., & Spruill, T. M. (2022). An open trial of telephone-delivered mindfulness-based cognitive therapy: Feasibility, acceptability, and preliminary efficacy for reducing depressive symptoms. Cognitive and Behavioral Practice, 29(2), 280–291.   https://doi.org/10.1016/j.cbpra.2020.12.004
Sladek, M. R., Doane, L. D., Luecken, L.J., & Eisenberg, N. (2016). Perceived stress, coping, and cortisol reactivity in daily life: A study of adolescents during the first year of college. Biological psychology, 117, 8-15. https://doi.org/10.1016/j.biopsycho.2016.02.003
Solberg, O., Vaez, M., Johnson-Singh, C.M., & Saboonchi, F. (2020). Corrigendum to ‘Asylum-seekers' psychosocial situation: A diathesis for post-migratory stress and mental health disorders? Journal of Psychosomatic Research, 138, 109914.       https://doi.org/10.1016/j.jpsychores.2019.109914
Takata, Y., & Sakata, Y. (2004). Development of a psychosomatic complaints scale for adolescents. Psychiatry Clinical Neuroscience, 58(1), 3-7. https://doi.org/10.1111/j.1440-1819.2004.01184.x
Walker, L., & Colosimo, K. (2011). Mindfulness, self-compassion and happiness in non- mediators: A theoretical and empirical examination, Personality and Individual Differencess, 50(2), 222-227. https://doi.org/10.1016/j.paid.2010.09.033
Journal of Applied Psychological Research
Volume 14, Issue 1
2023
Pages 211-226

Files

History

  • Receive Date: 14 November 2021
  • Revise Date: 20 December 2021
  • Accept Date: 04 January 2022
  • First Publish Date: 06 June 2023
  • Publish Date: 06 June 2023

Share

How to cite

Statistics