فصل‌نامه پژوهش‌های کاربردی روانشناختی

تحلیل ادراک دانشجویان دانشکدة روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه تهران از مفهوم مدیریت افکار

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی ارشد آموزش بزرگسالان، دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه تهران، تهران، ایران

2 دانشیار گروه روش‌ها و برنامه‌های آموزشی و درسی، دانشکده روان شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه تهران، تهران، ایران

چکیده

هدف پژوهش حاضر تحلیل ادراک و تجربة زیستة دانشجویان تحصیلات تکمیلی از مفهوم مدیریت افکار است. در این راستا از رویکرد پژوهش کیفی و روش پدیدارشناسی استفاده شده است. پژوهش پیش‌رو به لحاظ هدف کاربردی است و میدان پژوهش دانشکدة روان‌شناسی و علوم تربیتی دانشگاه تهران است. نمونة پژوهش 20 نفر (4 نفر مرد - 16 نفر زن) از دانشجویان تحصیلات تکمیلی (4 نفر دکتری - 16 نفر کارشناسی ارشد) هستند که به روش نمونه‌گیری هدفمند از نوع ملاکی انتخاب شدند. پس از مصاحبة نیمه ساختاریافته با 14 نفر، اشباع نظری داده‌ها به‌دست آمد، اما برای اعتباربخشی به یافته‌ها، مصاحبه‌ها تا بیستمین نفر ادامه یافت. تحلیل داده‌ها با استفاده از راهبرد هفت‌مرحله‌ای کلایزی و نرم‌افزار MAXQDA 10 صورت گرفت. به‌منظور اعتبار یافته‌ها، روش بازبینی توسط اعضا به‌کار گرفته شد. همچنین برای رعایت ویژگی‌های کیفی پژوهش، از سه ملاک قابل‌قبول بودن، تأییدپذیری و قابلیت اطمینان استفاده شد. در تحلیل داده‌ها، مدیریت افکار به پنج محور کلیدی مفهوم، نقش، عوامل مؤثر، پیامدها و راهکارها تقسیم شد که درمجموع به 10 مضمون اصلی و 47 زیرمضمون برای مفهوم مدیریت افکار منتج شد. برای محور مفهوم دو مضمون اصلی درک و برداشت و موارد به‌کارگیری و برای هرکدام از چهار محور دیگر، جفت مضمون‌های اصلی عملکردی و روان‌شناختی مطرح و تبیین شد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Analysis of the Perceptions of the Students of the Faculty of Psychology and Educational Sciences, University of Tehran College based on the Concept of thought Management

نویسندگان [English]

  • Mohammad Fatahi 1
  • Marzieh Dehghani 2

1 Master student of Adult Education, Psychology and Educational Science Faculty, University of Tehran, Tehran, Iran

2 Department of Educational Science, Psychology and Educational Science Faculty, University of Tehran, Tehran, Iran

چکیده [English]

The aim of this study is to analyze students' perceptions and lived experiences of the concept of thought management. A qualitative research approach and a phenomenological method were used. The research area was the faculty of psychology and Education at Tehran College. The research sample consisted of 20 (4 males - 16 females) students (4 PHDs - 16 Masters) selected by purposive sampling criteria. Theoretical data saturation was achieved after a semi-structured interview with 14 subjects, but interviews were continued until the twentieth subject to validate the results. Data analysis was performed using Colizzi's seven-step strategy and MAXQDA 10 software. To validate the results, the review method was applied by the members, and in order to observe the qualitative characteristics of the research, the three criteria of acceptability, verifiability and reliability were used. In data analysis, thought management was divided into five key areas: Concept, Role, Factors, Consequences, and Strategies. This resulted in a total of 10 major themes and 47 subthemes for the concept of thought management. For each factor, the following concepts were proposed and explained. Concept: two main themes, perception and use, were proposed and explained, and for each of the other four factors, two main themes, operational and psychological concepts were proposed and explained.
.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Thoughts Management
  • Thoughts Control
  • Mind Management
  • Annoying Thoughts
  • Student’s Perception
بازرگان، ع. (1393). مقدمه‌ای بر روش‌های تحقیق کیفی و آمیخته رویکردهای متداول در علوم رفتاری. تهران: نشر دیدار.
عابدی، ح. ع. (1388). کاربرد روش تحقیق پدیده‌شناسی در علوم بالینی. فصلنامة راهبرد. 19(54)، 224-207.
عاشوری، ا.، وکیلی، ی.، بن سعید، س.، و نوعی، ز. (1388). باورهای فراشناختی و سلامت عمومی دانشجویان. مجلة علمی پژوهشی اصول بهداشت روانی. 1(41)، 20-15.
فتی، ل.، موتایی، ف.، مولودی، ر.، و ضیایی، ک. (1389). کفایت روان‌سنجی نسخة فارسی «پرسشنامة کنترل فکر» و «پرسشنامة افکار اضطرابی» در دانشجویان ایرانی. مجلة روش‌ها و مدل‌های روان‌شناختی. 1(1)، 103-81.
فراست‌خواه، م. (1399). روش تحقیق کیفی در علوم اجتماعی با تاکید بر نظریه بر پایة گراندد تئوری (GTM) (چاپ نهم). تهران: انتشارات آگاه.
محسن‌پور، م. (1390). ارزیابی داده‌های کیفی. فصلنامة علمی-پژوهشی کمیتة تحقیقات دانشجویی دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی سبزوار. 3 و 4(24)، 55-50.
مروتی، س.، بهرامی، ح.ر.، یعقوبی، م.، و غلامی، ف. (1392). نقد و بررسی سلسله مراتبی بودن نیازهای انسان در نظریة مازلو با رویکردی بر آیات قرآن کریم. پژوهش‌های علم و دین، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی. 4(2)، 146-129.
ویتوز، ر.، اچ گودفروی، ک. (1396). قدرت کنترل ذهن و تفکر. ترجمة مهدی صائمی. تهران: انتشارات پر.
Clark, D. A., & Radomsky, A. S. (2014). Introduction: A global perspective on unwanted intrusive thoughts. J Obsessive Compuls Relate Disord. 3(3), 265-268.
Clark, D. A. (2004). Cognitive-behavioral therapy for OCD. New York: The Guilford Press.
Clark, D. A. (2005). Intrusive thoughts in clinical disorders: Theory, research, and treatment. New York: The Guilford Press.
Caselli, G., Gemelli, A., Spada, M. M. & Wells, A. (2016). Experimental modification of perspective on thoughts and metacognitive beliefs in alcohol use disorder. Psychiatry Research. 244(30), 57-61.
Grassia, M., & Gibb, B. E. (2009). Rumination and lifetime history of suicide attempts. International Journal of Cognitive Therapy. 2(4), 400-406.
Hardayati, Y. A., Mustikasari & Panjaitan, R. U. (2020). Thought stopping as a strategy for controlling adolescent negative thoughts related to erthquakes. Enfermeria Clinica. 30(3), 75-79.
Kathirvel, N. (2020). Post COVID-19 pandemic mental health challenges. Asian Journal of Psychiatry. 53(10), 102430.
Lyubomirsky, S., Sheldon, K. M., & Schkade, D. (2005). Pursuing happiness, the architecture of sustainable change. Review of General Psychology. 9(2), 111-131.
Lang, A. J. (2017). Mindfulness in PTSD treatment. Current Opinion in Psychology. 14(4), 40-43.
Marcks, B. A., & Woods, D. W. (2005). A comparison of thought suppression to an acceptance-based technique in the management of personal intrusive thoughts: A controlled evaluation. Behaviour Research and Therapy. 43(4), 433-445.
Maslow, A. H. (1993).The farther reaches of human nature. Preface by Bretha G. Maslow, Introduction by Henry Geiger, Penguin.
Moberly, N. J., & Watkins, E. R. (2008). Ruminative self-focus, negative life events, and negative affect. Behaviour Research and Therapy. 46(9), 1034-1039.
Rogers, M. L., & Joiner, T. E. (2017). Rumination, suicidal ideation, and suicide attempts: A meta-analytic review. Review of General Psychology. 21(2), 132-142.‌
Shipherd, J. C., & Fordiani, J. M. (2015). The application of mindfulness in coping with Iitrusive thoughts. Cognitive and Behavioral Practice. 22(4), 439-446.
Titus, C. E., & Deshong, H. (2020). Thought control strategies as predictors of borderline personality disorder and suicide risk. Journal of Affective Disorders. 230(1), 1-31. https://doi.org/10.1016/j.jad.2020.01.163
Tucker, R. P., Smith, C. E., Hollingsworth, D. W., Cole, A. B., & Wingate, L. R. (2017). Do thought control strategies applied to thoughts of suicide influence suicide ideation and suicide risk? Personality and Individual Differences. 112(2), 37-41.
Wells, A., & Davies, M. (1994). The Thought Control Questionnaire: A measure of individual differences in the control of unwanted thought. Behaviour Research and Therapy. 32(8), 871-878.
Zhu, X., Sun, W., Ling, Aurora, Hu, Xiaoqing, Li, Shirley. (2017). Thought control ability as a mediator of the relationship between insomnia and depressive and anxiety symptoms. Sleep Medicine. 40. e363. 10.1016/j.sleep.2017.11.1127.
 
 
فصل‌نامه پژوهش‌های کاربردی روانشناختی
دوره 12، شماره 4
اسفند 1400
صفحه 139-174
  • تاریخ دریافت: 14 فروردین 1400
  • تاریخ بازنگری: 19 اردیبهشت 1400
  • تاریخ پذیرش: 20 شهریور 1400
  • تاریخ اولین انتشار: 17 آبان 1400
  • تاریخ انتشار: 01 اسفند 1400