نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• فاطمه میرزایی ¹
• سحر خانجانی وشکی ²

¹ گروه روانشناسی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه اراک، اراک، ایران.

² استادیار، گروه مشاوره، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه اراک، اراک، ایران.

چکیده

پژوهش حاضر با هدف بررسی درمان شناختی رفتاری بر نگرش‌های ناکارآمد و درماندگی روان‌شناختی مادران کودکان کم‌توان ذهنی اجرا شد. پژوهش از نوع نیمه آزمایشی، پیش آزمون - پس آزمون و پی گیری همراه با گروه کنترل بود. جامعه آماری پژوهش شامل تمام مادران دارای فرزند کم‌توان ذهنی بود که سال1401 در مدارس استثنایی شهر اراک محصل بودند،
انتخاب نمونه توسط نرم‌ افزار G-Power، ابتدا به صورت نمونه‌گیری در دسترس از بین مدارس کم‌توان ذهنی شهر اراک، صورت گرفت و سپس ۳۲ نفر از مادران این کودکان از طریق نمونه گیری هدفمند انتخاب گردیدند و به صورت تصادفی در دو گروه گمارده شدند. هر دو گروه در ابتدا، ‌پرسشنامه‌ نگرش‌های ناکارآمد وایزمن و بک (DAS) و پرسشنامه سلامت روان بشارت (MHI) برای سنجش درماندگی روانشناختی را، تکمیل نمودند.سپس گروه آزمایش به مدت ۹ جلسه ۹۰ دقیقه‌ای تحت آموزش پروتکل شناختی رفتاری ویلدرموت (۲۰۰۸) قرار گرفت. داده‌های پژوهش از طریق روش تحلیل کوواریانس چند متغیره (MONKOVA) تجزیه و تحلیل شد. یافته‌های پژوهش نشان داد، درمان شناختی رفتاری باعث کاهش معنادار نگرش‌های ناکارآمد و درماندگی روانشناختی در مادران کودکان کم‌توان ذهنی در مقایسه با گروه کنترل گردیده است. بنابراین می‌توان از این روش برای ارتقای سلامت روان مادران استفاده کرد.

کلیدواژه‌ها

• درماندگی روانشناختی
• درمان شناختی رفتاری
• مادران کودکان کم توان ذهنی
• نگرش‌های ناکارآمد

عنوان مقاله [English]

The effectiveness of cognitive-behavioral therapy on dysfunctional attitudes and psychological helplessness of mothers of children with special needs

نویسندگان [English]

• Fatemeh Mirzaee ¹
• Sahar Khanjani Veshki Khanjani Veshki ²

¹ Department of Psychology, Faculty of Humanities, Arak University, Arak, Iran

² Assistant Professor, Department of Counseling, Faculty of Humanities, Arak University, Arak, Iran.

چکیده [English]

The present study was conducted with the aim of investigating cognitive behavioral therapy on ineffective attitudes and psychological helplessness of mothers of mentally retarded children. The research method was quasi-experimental, pre-test-post-test and follow-up with a control group. The statistical population of the research included all mothers with intellectually disabled children who were students in exceptional schools in Arak city in 2022. The sample selection was done by G-Power software, firstly, in the form of available sampling among mentally retarded schools in Arak city, and then 32 mothers of these children were selected through purposive sampling and randomly assigned to two groups. Both groups initially completed the Weizman and Beck dysfunctional attitudes questionnaire (DAS) and Besharat mental health questionnaire (MHI) to measure psychological helplessness. Then the experimental group was trained for 9 sessions of 90 minutes according to Wildermut's cognitive behavioral protocol (2008). Research data were analyzed through multivariate analysis of covariance (MONKOVA). The findings of the research showed that cognitive behavioral therapy has caused a significant reduction of ineffective attitudes and psychological helplessness in mothers of mentally retarded children compared to the control group. Therefore, this method can be used to improve the mental health of mothers,

کلیدواژه‌ها [English]

• Cognitive Behavioral Therapy
• Dysfunctional Attitudes
• Mothers of Mentally Retarded Children
• Psychological Helplessness