«دستبرد ادبی» یا «سرقت ادبی» به معنای استفاده از کار دیگری بدون ارجاع دادن به آنها یا ارائه ایده موجود از شخص دیگری به عنوان ایده جدید و بدیع است.
همه موارد زیر سرقت علمی محسوب می‌شوند:
- کار دیگران را مال خود کنید
- کپی کردن کلمات یا ایده‌های شخص دیگری بدون دادن ارجاع
- دادن اطلاعات نادرست در مورد منبع
- تغییر کلمات اما کپی کردن ساختار جمله یک منبع بدون ذکر ارجاع
- کپی کردن کلمات یا ایده‌های زیادی از یک منبع که اکثریت کار شما را تشکیل می‌دهد، چه ارجاع بدهید یا نه.
- تصاویر و اشکال: استفاده از تصویر، شکل‌ها و نمودارها در کار خود بدون دریافت مجوز مناسب و ارائه استناد مناسب، سرقت ادبی است. نویسندگان باید در صورت لزوم برای استفاده از هر یک از تصاویر، اشکال و غیره از صاحب اثر اجازه کتبی بگیرند.
بررسی شباهت توسط سامانۀ همانندجو
سیاست JAPR، «مبارزه با سرقت علمی» است. به این منظور مشابهت یابی از طریق همانندجو انجام می شود.
سیاست و اقدام برای سرقت ادبی
این مجله بررسی شباهت را بر روی هر نسخه خطی قبل از فرآیند بررسی همتا انجام می‌دهد و مراحل زیر بر اساس محتوای شباهت انجام می شود:
- در صورتی که نسخه خطی شباهت کمتری داشته باشد، برای اصلاح به نویسنده بازگردانده می‌شود. نویسنده می‌تواند پس از حذف تمام شباهت‌ها و کار مجدد روی محتوا، نسخه خطی را دوباره ارسال کند. پس از بازنگری، برای جلوگیری از هرگونه سرقت ادبی احتمالی و کپی برداری از هر گونه اطلاعات منتشر شده، بررسی دقیق بیشتری بر روی نسخه ارسالی مجدد انجام خواهد شد.
- اگر شباهت محتوا بسیار زیاد باشد، نسخه خطی رد می‌شود و نمی‌توان آن را برای تجدید نظر و چاپ در نظر گرفت.
در مواردی که سرقت ادبی در مراحل بعدی کشف شود، کلیه اقدامات مربوط به جرم سرقت ادبی انجام خواهد شد. اگر وسعت سرقت ادبی پس از انتشار بیش از حد تشخیص داده شود، مقاله حذف خواهد شد.
توصیه برای نویسندگان
- همیشه منابع را به درستی ذکر کنید و ایده‌ها را تأیید کنید.
- همه مراجع باید حاوی اطلاعات کامل کتابشناختی باشند.
- تمام منابع ذکر شده در متن باید در فهرست کتابنامه ذکر شود و بالعکس.
- هر جا که بیش از 6 کلمه متوالی کپی شود، باید از علامت نقل قول استفاده شود.
- برای استفاده مجدد از محتوای محافظت شده با حق نسخه برداری باید از سایر نویسندگان/ناشران اجازه گرفته باشید.
