اثربخشی مداخلۀ مبتنی بر آموزش انطباق‌پذیری مسیر شغلی بر خودکارآمدی تصمیم‌گیری مسیر شغلی دانشجویان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار، گروه مشاوره و روان‌شناسی تربیتی، دانشکدۀ روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه تهران، تهران، ایران.

چکیده

هدف این پژوهش بررسی اثربخشی آموزش انطباق‌پذیری بر خودکارآمدی تصمیم‌گیری مسیر شغلی دانشجویان ترم آخر کارشناسی بود. این مطالعه به‌لحاظ هدف کاربردی بود. روش پژوهش نیمه‌آزمایشی با طرح پیش‌آزمون، پس‌آزمون همراه با گروه کنترل و پیگیری دوماهه بود. جامعۀ آماری شامل کلیۀ دانشجویان ترم آخر کارشناسی دانشگاه اصفهان در سال تحصیلی 1401-1400بود. به شیوۀ نمونه‌گیری دردسترس، 30 دانشجوی داوطلب (شامل 16 دختر و 14 پسر) از دانشکده‌های ادبیات، روان‌شناسی، مدیریت، زبان‌های خارجی و تربیت‌بدنی انتخاب شدند و به‌طور تصادفی در دو گروه 15 نفرۀ آزمایش (هفت دختر و هشت پسر) و کنترل (نه دختر و شش پسر) قرار گرفتند. آزمودنی‌های گروه آزمایش نه جلسۀ 90 دقیقه‌ای مداخلۀ انطباق‌پذیری مسیر شغلی را دریافت کردند. گردآوری داده‌ها با کمک مقیاس خودکارآمدی تصمیم‌گیری مسیر شغلی (CDSE-SF) انجام گرفت. داده‌ها به روش تحلیل واریانس با اندازه‌گیری مکرر و با نرم‌افزار SPSS-25 تحلیل شد. یافته‌ها نشان داد مداخلۀ آموزش انطباق‌پذیری بر خودکارآمدی تصمیم‌گیری مسیر شغلی و ابعاد آن شامل خودارزیابی، اطلاعات شغلی، برنامه‌ریزی، انتخاب هدف و حل مسئله تأثیر مثبت معناداری داشت. براساس نتایج می‌توان گفت مداخلۀ آموزشی مبتنی بر انطباق‌پذیری می‌تواند پروتکلی مناسب برای مشاوران مراکز مشاورۀ دانشجویی باشد که با تعداد زیادی دانشجوی دارای مشکلات تصمیم‌گیری مواجه هستند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Effectiveness of Educational Intervention Based on Career Adaptability on Career Decision Self-Efficacy of University Students

نویسنده [English]

  • Samaneh Salimi
Department of Counseling and Educational Psychology, Faculty of Psychology and Educational Sciences, University of Tehran, Tehran, Iran.
چکیده [English]

The objective of the present study was to examine the impact of an intervention that was based on career adaptability on the self-efficacy of undergraduate students in making career decisions. In terms of its objective, this investigation was a practical investigation. It was a quasi-experimental study with a pretest-posttest design, and a control group and with the two-month follow-up. The statistical population included all undergraduate students who completed their final semester at Isfahan University during the academic year 2022-2023. From the faculties of Psychology, Literature, Management, Foreign Language, and Physical Education, 30 students were chosen, including 16 females and 14 boys. Then they were randomly assigned to two groups of 15 individuals: the experimental group (consisting of seven girls and eight boys) and the control group (consisting of nine girls and six boys). The intervention was administered to the experimental group for nine 90-minute sessions, as opposed to the control group. Ultimately, the data were analyzed using SPSS-25 software and ANOVA with repeated measures. The results suggested that the educational intervention centered on career adaptability has a positive and significant impact on career decision self-efficacy and its dimensions, including self-evaluation, occupational information, planning, goal selection, and problem-solving. This intervention can be employed by university counseling center counselors who are responsible for assisting numerous students who encounter challenges with decision-making.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Adaptability
  • Career
  • Decision-Making Self-Efficacy
  • Students
منابع
انصارالحسینی، ه‍. (1391). مقایسۀ تأثیر آموزش یادگیری خودتنظیمی و انطباق‌پذیری مسیر شغلی بر کاهش اهمال‌کاری تحصیلی دانش‌آموزان پسر مقطع دوم دبیرستان شهر اصفهان سال تحصیلی 90-91. پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد، رشتۀ مشاوره. دانشکدۀ علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد خمینی‌شهر، خمینی‌شهر، ایران.
انصارالحسینی، ه‍.، عابدی، م. ر.، و نیلفروشان، پ. (1399). بررسی تأثیر مشاورۀ انطباق‌پذیری شغلی بر اشتیاق تحصیلی و عملکرد تحصیلی در دانش‌آموزان. پژوهش‌های مشاوره (تازه‌ها و پژوهش‌های مشاوره). 19(75)، 113-87. https://doi.org/ 10.29252/jcr.19.75.88
حقیقی، س.، مکتبی، غ.، شهنی ییلاق، م.، و حاجی یخچالی، ع. (1394). تأثیر یک مداخلۀ مبتنی بر نظریۀ چشم‌انداز آینده بر انگیزش پیشرفت، خودکارآمدی تحصیلی و چشم‌انداز زمان. پژوهش در یادگیری آموزشگاهی و مجازی. 6(2)، 48-33. https://doi.org/10.30473/etl.2018.5139
ساویکاس، م. ال. (1398). مشاورۀ مسیر شغلی. ترجمۀ پریسا نیلفروشان. اصفهان: دانشگاه اصفهان.
سمیعی، ف.، باغبان، ا.، عابدی، م.، و حسینیان، س. (1390). نظریههای مشاورۀ مسیر شغلی. اصفهان: جهاد دانشگاهی.
شیوندی، ک.، آزاد فارسانی، ی.، و ریاحی، م. (1398). بررسی ویژگی‌های روان‌سنجی فرم کوتاه مقیاس تصمیم‌گیری شغلی. فصلنامۀ اندازه‌گیری تربیتی. 9(36)، 64-98.https://doi.org/10.22054/jem.2020.38390.1869
صادقی، الف. (1397). آسیب‌شناسی و مشاورۀ تحصیلی. اصفهان: دانشگاه اصفهان.
غیاثی، ع. (1394). رابطۀ عزت‌نفس و سبک‌های حل مسئله با باورهای خودکارآمدی دانشجویان کشاورزی و منابع طبیعی زابل. فصلنامۀ پژوهش مدیریت آموزش کشاورزی. 34، 64-53. https://doi.org/10.22092/JAEAR.2016.106004
ماهی‌گیر، ف.، و حمدانی، م. (1396). تأثیر برنامۀ آموزش جرئت‌ورزی بر احساس خودکارآمدی تحصیلی و بهزیستی روان‌شناختی دانشجویان. فصلنامۀ تعالی مشاوره و روان‌درمانی. 6(21)، 9-1.
مقدس،. س. (1402). استخراج پروفایل‌های اشتغال‌پذیری دانشجویان: تعیین عوامل پیش‌بین و مقایسۀ مداخلات. پایان‌نامۀ دکترا، رشتۀ مشاوره. دانشکدۀ علوم تربیتی و روان‌شناسی. دانشگاه اصفهان. اصفهان، ایران.
محمدی، ا.، نیلفروشان، پ.، و سلیمی، س. (1395). تأثیر مشاورۀ مسیر شغلی با رویکرد حکایتی بر انطباق‌پذیری مسیر شغلی دانشجویان نابینا. دانش و پژوهش در روان‌شناسی کاربردی. 17(1)، 89-80.  https://jsr-p.isfahan.iau.ir/article_534005.html
References
Ansar-al-Hossaini, H., Nilforooshan, P., & Abedi, M. R., (2020). The effect of career adaptability counseling on students’ academic engagement and performance. Counseling Research, 19(75), 87-113. https://doi.org/ 10.29252/jcr.19.75.88 (In Persian)
Ansar-al-Hussaini, S. H. (2011). Comparison of the effect of training self-regulation learning and career adaptability on reduction of the academic procrastination of boy students in 2nd grade of high schools in Isfahan city 2011-12 academic year. M.A thesis, Major of Counseling, Islamic Azad University, Khomeinishahr Branch. Khomeinishahr, Iran. (In Persian)
Bandura, A. (1977). Self-efficacy: Toward a unifying theory of behavioral change. Psychological Review, 84, 191–215. https://doi.org/10.1037/0033-295X.84.2.191
Bandura, A. (1986). Social foundations of thought and action. A social cognitive theory. Prentice-Hall.
Betz, N. E., & Hackett, G. (1981). The relationship of career-related self-efficacy expectations to perceived career options in college women and men. Journal of Counseling Psychology, 28, 399–410.  https://doi.org/10.1037/0022-0167.28.5.399
Betz, N. E., Klein, K., & Taylor, K. (1996). Evaluation of a short form of the Career Decision-Making Self-Efficacy Scale. Journal of Career Assessment, 4, 47-57. https://doi.org/10.1177/106907279600400103
Chen, S., Chen, H., Ling, H., & Gu, X. (2021). How do students become good workers? Investigating the impact of gender and school on the relationship between career decision-making self-efficacy and career exploration. Sustainability13(14), 7876. https://doi.org/10.3390/su13147876
Creed, P. A., Patton, W., & Watson, M. B. (2002). Cross-cultural equivalence of the career decision-making self-efficacy scale-short form: An Australian and South African comparison. Journal of Career Assessment10(3), 327-342. https://doi.org/10.1177/10672702010003004
DiFabio, A. (2015). Life Adaptability Qualitative Assessment (Laqua) A Narrative Instrument for Evaluating Counselling Intervention Effectiveness. In Exploring New Horizons in Career Counselling: Turning Challenge into Opportunities (pp. 43-61). Rotterdam: Sense Publishers.
Duffy, R. D., Douglass, R. P., & Autin, K. L. (2015). Career adaptability and academic satisfaction: Examining work volition and self-efficacy as mediators. Journal of Vocational Behavior, 90, 46–54. https://doi.org/10. 1016/j.jvb.2015.07.007
Fitzsimons, G. M., & Finkel, E. J. (2010). Interpersonal influences on self-regulation. Current Directions in Psychological Science, 19, 101–105. http://www.jstor.org/stable/41038549
Gerçek, M., & Elmas-Atay, S. (2022). Academic self-efficacy and career decision-making self-efficacy: Effects on academic major satisfaction via career optimism. International Journal for Educational and Vocational Guidance, 24, 455-477. https://doi.org/10.1007/s10775-022-09568-6
Gheyassi, A. (2015). Relationship between self-esteem, problem solving styles and self- efficacy beliefs among agricultural and natural resource students at Zabol University, Iran. Journal of Agricultural Education Administration Research7(34), 53-64. https://doi.org/10.22092/JAEAR.2016.106004
Gwet, K. L. (2014). Handbook of inter-rater reliability: The definitive guide to measuring the extent of agreement among raters. Advanced Analytics, LLC.
Haghighi, S., Maktabi, G, H., Shehniyailagh, M., & Hajiyakhchal, A. (2018). The Effects of an Intervention Based on Future Time Perspective Theory on Achievement Motivation, Academic Self-Efficacy and Time Perspective. Quarterly Journal of Research in School and Virtual Learning, 6(2), 33-48. https://doi.org/10.30473/etl.2018.5139 (In Persian)
Hartung, P. J., & Cadaret, M. C. (2018). Career adaptability: Changing self and situation for satisfaction and success. In K. Maree, Psychology of career adaptability, employability and resilience (pp. 15-28). Springer, Cham.
Is¸ık, E., Yeg˘in, F., Koyuncu, S., Eser, A., Co¨mlekciler, F., & Yildirim, K. (2018). Validation of the Career Adapt-Abilities Scale: Short Form across different age groups in the Turkish context. International Journal for Educational and Vocational Guidance, 18, 297–314. https://doi.org/10.1007/s10775-018-9362-9
Kelly, R. R., & Hatcher, T. (2013). Decision-making self-efficacy and barriers in career decision making among community college students. Community College Journal of Research and Practice37(2), 103-113. https://doi.org/10.1080/10668926.2011.585114
Kim, J., & Doo, M. Y. (2022). The Effects of Motivation, Career Decision-Making Self-Efficacy, and Self-Regulation on Learning Engagement of Junior College Students. Journal of College Student Development63(4), 432-448. https://doi.org/10.1353/csd.2022.0036.
Kwon, J. E. (2019). Work volition and career adaptability as predictors of employability: examining a moderated mediating process. Sustainability, 11(24), 7089. https://doi.org/10.3390/su11247089.
Lee, S., Jung, J., Baek, S., & Lee, S. (2022). The Relationship between Career Decision-Making Self-Efficacy, Career Preparation Behaviour and Career Decision Difficulties among South Korean College Students. Sustainability14(21), 14384. https://doi.org/10.3390/su142114384
Lent, R. W. (2013). Social cognitive career theory. In S. D. Brown & R. W. Lent (Eds.), Career Development and Counseling. Putting Theory and Research to Work (2nd ed., pp. 115–146). John Wiley & Sons.
Lent, R. W., & Brown, S. D. (2013). Understanding and facilitating career development in the 21st century. In S. D. Brown & R. W. Lent (Eds.), Career development and counseling (pp. 1-26). Hoboken, NJ: John Wiley and Sons.
Mahigir, F., & Hamedani, M. (2017). The impact of assertiveness training program on improvement of academic self-efficacy, and psychological well-being of female students. Journal of Excellence in Counseling and Psychotherapy6(21), 1-9. https://journal-counselling.islamshahr.iau.ir/article_672957.html?lang=en (In Persian)
Mcilveen, P., & Midgley, W. (2015). A semantic and pragmatic analysis of career adaptability in career construction theory. In K. Maree & A. De Fabio (Eds.), Exploring New Horizons in Career Counselling (pp. 235-247). SensePublishers, Rotterdam.
Moghaddas, S. (2023). Extracting Employability Profiles of Students: Determination Antecedent Factors and Comparison of Interventions, Ph. D thesis. Major of Counseling. University of Isfahan. Isfahan. Iran. (In Persian)
Mohammadi, E., Nilforooshan, P., & Salimi, S. (2015). The effect of career counseling basedon narrative approach on the blind college students’ career adaptability. Knowledge & Research in Applied Psychology, 17(1), 80-89. https://jsr-p.isfahan.iau.ir/article_534005.html?lang=en (In Persian)
Nilforooshan, P. (2020). From Adaptivity to Adaptation: Examining the Career Construction Model of Adaptation. The Career Development Quarterly, 68(2), 98-111. https://doi.org/10.1002/cdq.12216
Rudolph, C. W., Lavigne, K. N., & Zacher, H. (2017). Career adaptability: A meta-analysis of relationships with measures of adaptivity, adapting responses, and adaptation results. Journal of Vocational Behavior98, 17-34. https://doi.org/10.1016/j.jvb.2016.09.002
Sadeghi, A. (2020). Academic counseling and Pathology. Isfahan: University of Isfahan Press. (In Persian)
Samiee, F., Baghban, I., Abedi, M. R., & Hosseinian, S. (2011). Career Counseling Theories. Isfahan: Jahad Daneshgahi of Esfahan Press. (In Persian)
Savickas, N. L., & Porfeli, E. J. (2012). Career Adapt-Abilities Scale: Construction, reliability, and measurement equivalence across 13 countries. Journal of Vocational Behavior, 80(3), 661-673. https://doi.org/10.1016/j.jvb.2012.01.011
Savickas, M. L. (2013). The theory and practice of career construction. In S. D. Brown & R. W. Lent (Eds.), Career development and counseling: Putting theory and research to work (pp. 147-183). Hoboken, New Jersey, John Wiley & Sons.
Savickas, M. L. (2011). Career Counseling. Translated by: P. Nilforooshan. Isfahan: University of Isfahan Publisher. (In Persian)
Savickas, M. L. (2021). Career construction theory and practice. In S. D. Brown & R. W. Lent (Eds.), Career development and counseling: Putting theory and research to work (pp. 165-200): Hoboken, NJ: Wiley.
Sheivandi, K., Azad Farsani, Y., & Riahi, M. (2019). The study of the psychometric characteristics Career decision Self- Efficacy Scale Short Form. Quarterly of Educational Measurement9(36), 49-64. https://doi.org/10.22054/jem.2020.38390.1869 (In Persian)
Shin, Y. J., Lee, E. S., & Seo, Y. (2019). Does traditional stereotyping of career as male affect college women’s, but not college men’s, career decision self-efficacy and ultimately their career adaptability? Sex Roles, 81, 74–86. https://doi.org/10.1007/s11199-018-0976-7
Stead, G. B., LaVeck, L. M., & Hurtado Rua, S. M. (2022). Career adaptability and career decision self-efficacy: Meta-analysis. Journal of Career Development49(4), 951-964. https://doi.org/10.1177/08948453211012477
Winer, B. J., Brown, D. R., & Michels, K. M. (1991). Statistical principles in experimental design (3rd ed.). New York: McGraw-Hill.
دوره 15، شماره 3
آبان 1403
صفحه 79-96
  • تاریخ دریافت: 03 آذر 1402
  • تاریخ بازنگری: 01 دی 1402
  • تاریخ پذیرش: 10 بهمن 1402
  • تاریخ اولین انتشار: 10 بهمن 1402
  • تاریخ انتشار: 01 مهر 1403