طراحی برنامۀ ارزیابی رفتاری مبتنی بر مدل دیسک ویلیام و بررسی اثربخشی آن بر سطح سازگاری آموزشی نوجوانان با بیمار کرونایی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری، گروه روان‌شناسی، دانشکدۀ علوم انسانی، واحد اردبیل، دانشگاه آزاد اسلامی، اردبیل، ایران.

2 دانشیار، گروه روان‌شناسی، دانشکدۀ علوم انسانی، واحد خوی، دانشگاه آزاد اسلامی، خوی، ایران.

3 استادیار، گروه روان‌شناسی، دانشکدۀ علوم انسانی، واحد اردبیل، دانشگاه آزاد اسلامی، اردبیل، ایران.

چکیده

پژوهش حاضر با هدف طراحی برنامۀ ارزیابی رفتاری مبتنی بر مدل دیسک ویلیام و بررسی اثربخشی آن بر سطح سازگاری آموزشی نوجوانان با بیمار کرونایی انجام پذیرفت. طرح پژوهش، نیمه‌آزمایشی با طرح پیش‌آزمون-پس‌آزمون با گروه کنترل و جامعۀ آماری شامل نوجوانان 13 تا 18 سالۀ ساکن شهرستان نقده بود که در سال 1400 در خانوادۀ خود فرد مبتلا به کووید-19 داشتند. حجم نمونۀ آماری 40 نفر ( 20 نفر گروه آزمایشی و 20 نفر گروه کنترل) بود که به شیوۀ نمونه‌گیری دردسترس گزینش و به شیوۀ تصادفی در دو گروه کنترل و آزمایش جای‌دهی شدند. برای گروه آزمایش ده جلسۀ 90 دقیقه‌ای مبتنی بر مدل دیسک ویلیام مولتون مارستون انجام شد، اما گروه کنترل هیچ درمانی دریافت نکرد. جمع‌آوری داده‌ها با پرسشنامۀ سازگاری آموزشی (AISS) صورت گرفت. برای تجزیه و تحلیل آماری داده‌ها، از آزمون تحلیل کوواریانس چندمتغیری استفاده شد. نتایج پژوهش نشان داد میانگین سطح سازگاری آموزشی در گروه آزمایش، پس از مداخلۀ دیسک در مقایسه با گروه کنترل به‌طور معناداری کاهش پیدا کرده است (01/0<P). با توجه به نتایج این مطالعه می‌توان نتیجه گرفت مداخلۀ مبتنی بر دیسک به بهبود سطح سازگاری آموزشی در نوجوانان با بیمار کووید-19 منجر می‌شود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Effectiveness of William’s DISC Model on the Level of Educational Adjustment of Adolescents with Covid-19 Patient

نویسندگان [English]

  • Nasibeh Parvin 1
  • Haidar Ali Zarei 2
  • Somayyeh Taklavi 3
1 Departmentof Psychology, Faculty of Human Sciences, Ardabil Branch,Islamic Azad University, Ardabil, Iran.
2 Department of Psychology, Faculty of Human Sciences, Khoy Branch, Islamic Azad University, khoy, Iran.
3 Department of Psychology, Faculty of Human Sciences, Ardabil Branch, Islamic Azad University, Ardabil, Iran.
چکیده [English]

The aim of this study was to determine the efficacy of William Moulton Marston’s DISC model intervention. Regarding the educational adaptation of adolescents who are Covid-19 patients. The statistical population consisted of adolescents aged 13 to 18 who resided in Naghadeh and had a family member with Covid-19 in 2021. The research was conducted using a quasi-experimental design, with control groups, pre-test, and post-test. The statistical sample size consisted of 40 individuals from the statistical population, 20 in the experimental group and 20 in the control group. These individuals were randomly assigned to the control and experimental groups using the available sampling procedure. The control group did not receive any treatment, while the experimental group underwent ten 90-minute sessions in accordance with William Moulton Marston’s DISC model. Data was collected using the Adjustment Inventory for School Students (AISS) in this study. The MANCOVA analysis was employed to analyze the collected data. After the DISC intervention, the experimental group’s mean level of educational adjustment decreased markedly in comparison to the control group (P<0.01). According to the results of this study, the DISC model intervention improves the educational adjustment of adolescents who are Covid-19 patients.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Adolescents
  • COVID-19
  • Educational Adjustment
  • William Moulton Marston’s DISC Model
احمدی، م، س.، حاتمی، ح.، احدی، ح.، و اسدزاده، ح. (1392). تأثیر آموزش مهارت‌های ارتباطی بر باورهای خودکارآمدی و پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان دختر. دوماهنامۀ علمی-پژوهشی رهیافتی نو در مدیریت آموزشی. 4(16)، 118-105. https://dorl.net/dor/20.1001.1.20086369.1392.4.16.6.6
پاکدل، ا.، و امیدواری، م. (1396). بررسی تأثیر شخصیت انسانی بر قابلیت اطمینان انسانی و بروز در DISC و مدل شخصیت رفتاری Heart حوادث با استفاده از تکنیک صنایع خودروسازی. مجلۀ ارگونومی. 5(1)، 35-26. http://journal.iehfs.ir/article-1-310-fa.html
حقانی زمیدانی، م.، و حیدری لاکه، ز. (1400). نقش معلمان در سازگاری تحصیلی دانش‌آموزان در دورۀ شیوع ویروس کرونا: مطالعۀ کیفی. رویش روان‌شناسی. ۱0(10)، 118-109. http://dorl.net/dor/20.1001.1.2383353.1400.10.10.19.7
حیدری، پ.، و ابوئی مهریزی، ح. (1398). نقش واسطه‌ای خوددلسوزی در رابطه با تنظیم هیجانی و سازگاری روانی-اجتماعی با خودکارآمدی تحصیلی در دانش‌آموزان دارای اختلالات یادگیری. فصلنامۀ پژوهش‌های نوین روان‌شناختی. ۱۴(56)، ۱۶۸-۱۹۰. https://dorl.net/dor/20.1001.1.27173852.1398.14.56.9.8
حیدری، م.، حسینیان، س.، و رسولی، ر. (1395). رابطۀ انواع سبک‌های تفکّر و سازگاری آموزشی با پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان مقطع متوسطه. اندیشه‌های نوین تربیتی. 12(3)، 182-157. https://doi.org/10.22051/jontoe.2016.2551
حیدری لاکه، ز.، نعیمی، ا.، و شیوندی، ک. (1400). ادراک دانش‌آموزان از نقش خانواده در سازگاری تحصیلی آنان با شرایط قرنطینه در زمان شیوع کرونا. رویش روان‌شناسی. 10(3)، 20-11. http://dorl.net/dor/20.1001.1.2383353.1400.10.3.13.7
دانش، ع.، سلیمی‌نیا، ن.، فلاحتی، ح.، سابقی، ل.، و شمشیری، م. (1393). اثربخشی آموزش گروهی مهارت حل مسئله بر سازگاری دختران نوجوان ناسازگار. روان‌شناسی کاربردی. 8(2)، 40-23. https://dorl.net/dor/20.1001.1.20084331.1393.8.3.1.1
صنوبر، ع. (1397). رابطۀ شادکامی، تاب‌آوری و خودکارآمدی تحصیلی با سازگاری تحصیلی دانش‌آموزان پسر پایۀ دهم. جامعه‌شناسی آموزش و پرورش. 8(1)، 15-1. https://ensani.ir/file/download/article/1550555914-10024-8-1.pdf
عالی‌پور، ع.، عنایتی، ت.، و طالعی‌پور، م. (1397). تحلیل میزان سازگاری دانشجویان با محیط دانشگاه علوم دریایی. آموزش علوم دریایی. 5(3)، 76-64. https://dorl.net/dor/20.1001.1.25383655.1397.5.3.6.3
عزیزی‌نژاد، ب. (1395). نقش حمایت اجتماعی مدارس بر سازگاری تحصیلی: اثر میانجی رضایت از مدرسه، امیدواری و خودکارآمدی دانش‌آموزان. پژوهش در یادگیری آموزشگاهی و مجازی. 4(13)، 68-57. https://dorl.net/dor/20.1001.1.23456523.1395.4.13.5.1
عطایی، ف.، احمدی، ع.، کیامنش، ع.، و سیف، ع. ا. (1399). اثربخشی آموزش مهارت جرئت‌ورزی بر افزایش انگیزش تحصیلی و کاهش اعتیاد به اینترنت دانش‌آموزان. فصلنامۀ خانواده و پژوهش. ۱۷(۱)، 40-21. http://dorl.net/dor/20.1001.1.26766728.1399.17.1.2.4
علی‌آبادی، و.، عطائی، پ.، و غلامرضایی، س. (1398). رابطۀ بین تیپ شخصیتی زنان روستایی و موفقیت آن‌ها در کسب‌وکارهای خانگی: کاربرد مدل دیسک. فصلنامۀ علمی-پژوهشی برنامه‌ریزی منطقه‌ای. 11(4)، 21-12. https://doi.org/10.30495/jzpm.2022.4123
غدیری، ف.، عبدالمحمدی، ک.، و ابراهیم‌زاده، خ. (1399). نقش پنج عامل بزرگ شخصیت و سازگاری اجتماعی در پیش‌بینی تعلل‌ورزی آموزشی دانش‌آموزان. مطالعات آموزشی و آموزشگاهی. 9(2)، 135-117. https://dorl.net/dor/20.1001.1.2423494.1399.9.2.5.5
فتاحی، ا.، جدیدی، ه‍.، احمدیان، ح.، و مرادی، ا. (1400). اثربخشی بستۀ آموزشی تاب‌آوری تحصیلی، دلبستگی به مدرسه، خودپندارۀ تحصیلی و درگیری تحصیلی بر سازگاری تحصیلی. مجلۀ مطالعات روان‌شناسی تربیتی. 18(43)، 84-63. https://doi.org/10.22111/jeps.2021.6485
References
Ahmadi, M., Hatami, H., Ahadi, H., & Asadzadeh, H. (2014). A study of the effect of communication skills training on the female students’ self-efficacy and achievement. Journal of New Approaches in Educational Administration4(16), 105-118. https://dorl.net/dor/20.1001.1.20086369.1392.4.16.6.6 (In Persian)
Aliabadi, V., Ataei, P., & Gholamrezai, S. (2022). The personality type of successful rural women in home-based economic activities based on the model of DISK. Regional Planning11(44), 152-164. https://doi.org/10.30495/jzpm.2022.4123 (In Persian)
Alipour, A., Enayati, T., & Taleipour, M. (2018). Analysis of student Adjustment with the University of Marine Sciences. Journal of Research on Management of Teaching in Marine Sciences5(3), 64-76. https://dorl.net/dor/20.1001.1.25383655.1397.5.3.6.3 (In Persian)
Alshehri, K. A., Alshamrani, H. M., Alharbi, A. A., Alshehri, H. Z., Enani, M. Z., T Alghamdi, M., ... & Hassanien, M. A. (2018). The relationship between personality type and the academic achievement of medical students in a Saudi medical school. International Journal of Community Medicine And Public Health, 5(8), 3205-3211. https://doi.org/10.18203/2394-6040.ijcmph20183052
Arslan, G., Yıldırım, M., & Zangeneh, M. (2022). Coronavirus anxiety and psychological adjustment in college students: exploring the role of college belongingness and social media addiction. International Journal of Mental Health and Addiction, 20(3), 1546-1559. https://doi.org/10.1007/s11469-020-00460-4
Ataei, F., Ahmadi, A., Kiamanesh, A. R., & Saif, A. A. (2020). The impact of assertiveness training on the level of academic motivation and internet addiction of high school students. Quaterly Journal of Family and Research, 17(1), 21-40
http://qjfr.ir/article-1-1415-en.html (In Persian)
Azizinezhad, B. (1970). The role of the social support of schools on academic compatibility of the students: by effect of mediating satisfaction of the school, hopefulness and self-efficacy of students. Research in School and Virtual Learning4(13), 57-68. https://dorl.net/dor/20.1001.1.23456523.1395.4.13.5.1 (In Persian)
Branje, S., & Morris, A. S. (2021). The impact of the COVID-19 pandemic on adolescent emotional, social, and academic adjustment. Journal of Research on Adolescence, 31(3), 486–499. https://doi.org/10.1111/jora.12668
Danesh, E., Saliminia, N., Falahati, H., Sabeghi, L., & Shamshiri, M. (2014). Effectiveness of group problem solving skill training on adaptive behavior of maladaptive teenage girls. Journal of Applied Psychology, 8(2), 23-40. https://apsy.sbu.ac.ir/article_96129.html?lang=en (In Persian)
Fattahi, O., Jadidi, H., Ahmadiyan, H., & Moradi, O. (2021). The effectiveness of the training package of educational resilience, school attachment, academic self-concept and academic engagement on academic adjustment. Journal of Educational Psychology Studies18(43), 63-84. https://doi.org/10.22111/jeps.2021.6485 (In Persian)
Ghadiri, F., Abdolmohammadi, K., & Ebrahimzadeh, K. (2020). The role of Big Five-Factor of personality and social adjustment in predicting students' educational procrastination. Educational and Scholastic Studies9(2), 117-135. https://dorl.net/dor/20.1001.1.2423494.1399.9.2.5.5 (In Persian)
Gursimsek, I., Vural, D. E., & Demirsoz, E. S. (2008). The relation between emotional intelligence and communication skills of teacher canditates. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Egitim Fakültesi Dergisi, 1-11.
Haghani, M., & Heydari Lakeh, Z. (2022). The role of teachers in students' academic adjustment during the coronavirus outbreak: A qualitative study. Rooyesh, 10(10), 109-118. http://frooyesh.ir/article-1-2992-en.html (In Persian)
Heydari, P., & Aboee Mehrizi, H. (2020). Mediating role of self-compassion in relatoinship between emotional regulation psychosocial adjustment and academic self-efficacy in students with learning disabilities. Journal of Modern Psychological Researches14(56), 168-190. https://psychologyj.tabrizu.ac.ir/article_10358.html?lang=en (In Persian)
Heydari, M., Hosseinian, S., & Rasooli, R. (2016). The relationship of thinking styles and academic adjustment with academic achievement in high school students. The Journal of New Thoughts on Education12(3), 157-182. https://doi.org/10.22051/jontoe.2016.2551 (In Persian)
Heydari-Lakeh, Z., Naeimi, E., & Sheivandi, K. (2021). School students’ perception of family role in their academic adjustment with social distancing in the conditions of COVID-19 pandemic. Rooyesh, 10(3), 11-20. http://frooyesh.ir/article-1-2541-en.html (In Persian)
Klootwijk, C., Koele, I., van Hoorn, J., Guroglu, B., & van Duijvenoorde, A. (2021). Parental support and positive mood buffer adolescents’ academic motivation during the COVID-19 pandemic. Journal of Research on Adolescence, 31(3), 780–795. https://doi.org/10.1111/jora.12660
Lam, T. C. M., Kolomitro, K., & Alamparambil, F. C. (2011). Empathy training: Methods, evaluation practices, and validity. Journal of Multidisciplinary Evaluation, 7(16), 162-200. https://doi.org/10.56645/jmde.v7i16.314
Larsen, T., & Samdal, O. (2007). Implementing second step: balancing fidelity and program adaptation. Journal of Educational and Psychological Consultation17(1), 1-29. https://doi.org/10.1080/10474410709336588
Li, X., Tang, X., Wu, H., Sun, P., Wang, M.,& Li, L. (2021). COVID-19-related stressors and chinese adolescents’ adjustment: the moderating role of coping and online learning satisfaction. Front. Psychiatry, 12, 633523. https://doi.org/10.3389/fpsyt.2021.633523
Mahapatra, A., & Sharma, P. (2020). Education in times of COVID-19 pandemic: Academic stress and its psychosocial impact on children and adolescents in India. International Journal of Social Psychiatry, 67(4), 397–399. https://doi.org/10.1177/0020764020961801
Maiya, S., Dotterer, A., & Whiteman, S. (2021). Longitudinal changes in adolescents’ school bonding during the COVID-19 pandemic: Individual, parenting, and family correlates. Journal of Research on Adolescence. 31(3), 809–819. https://doi.org/10.1111/jora.12653
Marston, W. M. (2013). Emotions of normal people. London: Routledge. https://doi.org/10.4324/9781315010366
Pakdel, E., Omidvari, M. (2017). Investigating the effects of human personality on human reliability and accident frequency using DISC and HEART technique in automotive industries. Iraninan Journal of Ergonomics, 5(1), 26-35. http://dx.doi.org/10.21859/joe-05014 (In Persian)
Qi, M., Zhou, S. J., Guo, Z. C., Zhang, L. G., Min, H. J., Li, X. M., & Chen, J. X. (2020). The effect of social support on mental health in chinese adolescents during the outbreak of COVID-19. Journal of Adolescent Health67(4), 514–518. https://doi.org/10.1016/j.jadohealth.2020.07.001
Salmela-Aro, K., Upadyaya, K., Vinni-Laakso, J., & Hietajarvi, L. (2021). Adolescents’ longitudinal school engagement and burnout before and during COVID-19: The role of socio-emotional skills. Journal of Research on Adolescence, 31(3), 796–807. https://doi.org/10.1111/jora.12654
Senobar, A. (2018). The relationship between happiness, resilience and academic self-efficacy with academic adjustment of 10th grade male students. Sociology of Education, 8(1), 1-15. https://ensani.ir/file/download/article/1550555914-10024-8-1.pdf (In Persian)
Sinha, A. K. P., & Singh, R. P. (1993). The adjustment Inventory for school students (AISS). Agra (India): National Psychological Corporation.
Sugerman, J. (2009). Using the DiSC® model to improve communication effectiveness. Industrial and Commercial Training, 41(3), 151-154. https://doi.org/10.1108/00197850910950952
Wali, O., Vanka, A., Jan, A. S., Chahda, A., Aljahdali, R., & Vanka, S. (2021). Association between the DISC Personality Index and GPA. Annals of Medical and Health Sciences Research, 11, 1290-1292. Link
Wang, M.-T., Henry, D. A., Scanlon, C. L., Del Toro, J., & Voltin, S. E. (2023). Adolescent psychosocial adjustment during COVID-19: An intensive longitudinal study. Journal of Clinical Child and Adolescent Psychology, 52(5), 633–648. https://doi.org/10.1080/15374416.2021.2007487
Willems, J., van Daal, T., van Petegem, P., Coertjens, L., & Donche, V. (2021). Predicting freshmen’s academic adjustment and subsequent achievement: differences between academic and professional higher education contexts. Frontline Learning Research Special Issue, 9(2), 28–49. https://doi.org/10.14786/flr.v9i2.647
Woolfolk, A. (2004). Educational psychology (9th Ed.). Boston: Allyn and Bacon.
Xiang, Y. T., Yang, Y., Li, W., Zhang, L., Zhang, Q., Cheung, T., & Ng, C. H. (2020). Timely mental health care for the 2019 novel coronavirus outbreak is urgently needed. Lancet Psychiatry, 7(3), 228–229. https://doi.org/10.1016/S2215-0366(20)30046-8
Zhu, H., Wei, L., & Niu, P. (2020). The novel coronavirus outbreak in Wuhan, China. Global Health Research and Policy, 5, 6. https://doi.org/10.1186/s41256-020-00135-6
Zins, J. E., Payton, J. W., Weissberg, R. P., & Brien, M. U. (2007). Social and emotional learning for successful school performance. In K. M. Minke & G. C.Bear (Eds.), Science of emotional intelligence: known and unknown (376-395). New York: Oxford University Press.
 
دوره 15، شماره 2
1403
صفحه 183-198
  • تاریخ دریافت: 28 اسفند 1400
  • تاریخ بازنگری: 21 اردیبهشت 1401
  • تاریخ پذیرش: 04 تیر 1401
  • تاریخ اولین انتشار: 27 فروردین 1403
  • تاریخ انتشار: 03 مرداد 1403