واکاوی مشکلات زنان دارای همسر جانباز و بررسی اثربخشی درمان متمرکز بر شفقت بر مشکلات روان‌شناختی-زناشویی آن‌ها

محمدی, محمد; رضایی شریف, علی; شیخ الاسلامی, علی; قمری گیوی, حسین

doi:10.22059/japr.2024.342993.644258

واکاوی مشکلات زنان دارای همسر جانباز و بررسی اثربخشی درمان متمرکز بر شفقت بر مشکلات روان‌شناختی-زناشویی آن‌ها

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

¹ دانشجوی دکتری مشاوره، گروه مشاوره، دانشکدۀ علوم تربیتی و روان‌شناسی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران.

² دانشیار، گروه مشاوره، گروه مشاوره، دانشکدۀ علوم تربیتی و روان‌شناسی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران.

³ دانشیار، گروه مشاوره، دانشکدۀ علوم تربیتی و روان‌شناسی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران

⁴ استاد، گروه مشاوره، دانشکدۀ علوم تربیتی و روان‌شناسی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران.

10.22059/japr.2024.342993.644258

چکیده

هدف پژوهش حاضر، واکاوی مشکلات زنان دارای همسر جانباز و بررسی اثربخشی درمان مبتنی بر شفقت بر مشکلات روان‌شناختی-زناشویی آن‌ها بود. روش پژوهش، ترکیبی از نوع اکتشافی و شامل دو مرحلۀ کیفی و کمی بود. جامعۀ آماری شامل تمام زنان دارای همسر جانباز در منطقۀ 13 تهران در سال 1399 بود. در مرحلۀکیفی 19 نفر از زنان دارای همسر جانباز که به خانۀ سلامت شهرداری منطقۀ 13 مراجعه کرده بودند، به روش نمونه‌گیری هدفمند انتخاب شدند و با آن‌ها مصاحبه صورت گرفت. برای تحلیل داده‌ها از تحلیل مضمون استفاده شد. این تحلیل در ابعاد روان‌شناختی-زناشویی به شناسایی هفت مضمون (اضطراب، افسردگی، خستگی و ناتوانی، تحریک‌پذیری و پرخاشگری، احساس تنهایی، نارضایتمندی از زندگی و تعارض زناشویی) منجر شد. برمبنای این مؤلفه‌ها، پرسشنامۀ مشکلات روان‌شناختی-زناشویی زنان دارای همسر جانباز طراحی شد. در بخش آزمایشی، تحلیل داده‌ها با استفاده از تحلیل واریانس با اندازه‌گیری مکرر و آزمون تعقیبی بونفرونی در نرم‌افزار SPSS نسخۀ 22 انجام گرفت. نتایج نشان داد زنان دارای همسر جانباز مشکلاتی را در ابعاد روان‌شناختی، زناشویی، جسمانی، اجتماعی، و اقتصادی تجربه می‌کنند. پرسشنامۀ مشکلات روان‌شناختی-زناشویی زنان دارای همسر جانباز از ویژگی‌های روان‌سنجی مطلوبی برخوردار بود. همچنین درمان مبتنی بر شفقت در تمام ابعاد روان‌شناختی-زناشویی مشکلات زنان دارای همسر جانباز مؤثر بود و مشکلات را کاهش داد. در پژوهش‌های آتی، درمانگران و پژوهشگران با اتخاذ روش مطالعات ترکیبی و ساخت ابزار و انتخاب درمان مناسب می‌توانند به بررسی و کاهش مشکلات روان‌شناختی-زناشویی زنان دارای همسر جانباز در جلسات مشاوره و روان‌درمانی بپردازند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Investigating the problems of women with veteran spouses and Examining the effectiveness of Compassion-focused therapy on their psychological-marital problems

نویسندگان [English]

Mohammad Mohammadi ¹
Ali Rezaeisharif ²
Ali Sheykholeslami ³
Hosein Ghamari -Givi ⁴

¹ Department of Counseling, Faculty of Education and Psychology, University of Mohaghegh Ardabili, Ardabili, Iran.

² Department of counseling, Faculty of Education and Psychology, University of Mohaghegh Ardabili, Ardabili, Iran.

³ Department of counseling, Faculty of Education and Psychology, University of Mohaghegh Ardabili, Ardabili, Iran.

⁴ Department of Psychology, Faculty of Education and Psychology, University of Mohaghegh Ardabili, Ardabili, Iran.

چکیده [English]

The objective of this study was to examine the efficacy of compassion-focused therapy in addressing the psychological and marital issues of women who have a veteran spouse. The research was conducted using an exploratory mixed-methodsapproach and encompassed both qualitative and quantitative phases. In 2020, the statistical population of the survey encompassed all women with veteran spouses residing in the 13^th and 14^th districts of Tehran. In the qualitative stage, purposive sampling was employed to select and interview 19 women with veteran spouses who were referred to the District 13 Municipal Health Center. The data was analyzed using thematic analysis. The identification of seven themes (anxiety, depression, fatigue and disability, irritability and aggression, loneliness, life dissatisfaction, and marital conflict) was the result of this analysis in the psychological-marital dimensions. Based on these components, a questionnaire was developed to assess the psychological and marital issues of women who have a veteran spouse. The data analysis in the experimental section was performed using the Bonferroni post hoc test and repeated measures analysis of variance in SPSS software version 22. The findings indicated that women who have spouses who are veterans encounter challenges in the areas of psychological, marital, physical, social, and economic well-being.Desirable psychometric properties were observed in the psychological-marital issues of women who completed a veteran spouse questionnaire. Also, compassion-focused therapy was effective in all psychological-marital aspects of the issues faced by women with a veteran spouse, resulting in a decrease in problematic behaviors. In the future, clinicians and researchers can investigate and mitigate the psychological-marital issues of women with a veteran spouse during counseling and psychotherapy sessions by implementing the combined study method, developing tools, and choosing the most suitable treatment.

کلیدواژه‌ها [English]

Compassion-Focused Therapy
Mixed-Method
Psychological-Marital Problems
Veterans
Women

مراجع

حسینی، م. (1394). معرفی روش گروه کانونی و کاربرد آن در تحقیقات. چاپ دوم. تهران: مرکز پژوهش و سنجش افکار.

خلعتبری، ج.، همتی ثابت، و.، و محمدی، ح. (1397). اثربخشی درمان متمرکز بر شفقت بر تصویر بدنی و رضایت زناشویی زنان مبتلا به سرطان پستان. فصلنامۀ بیماری‌های پستان ایران. 11(3)، 20-7. http://dorl.net/dor/20.1001.1.17359406.1397.11.3.1.1

دل‌پیشه، ع.، منصوریان، م.، باباخانی، آ.، بهامین، ق.، بیدل، ز.، ... و رضاپور، ع. (1392). مقایسۀ سلامت عمومی جانبازان شهرستان ایلام با سلامت همسران آنان. طب جانباز. 6(1)، 33-27. http://ijwph.ir/article-1-333-en.html

رشیدی، ع.، گل‌محمدیان، م.، و موسوی، م. ا. (1394). بررسی اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر افزایش رضایت زناشویی همسران جانباز و آزاده. دوفصلنامۀ مشاورۀ کاربردی. 5(2)، 98-79. https://doi.org/10.22055/jac.2016.12578

سعیدی، م.، خلعتبری، ج.، قربان‌شیرودی، ش.، و ابوالقاسمی، ش. (1399). مقایسۀ اثربخشی درمان شناختی رفتاری و درمان متمرکز بر شفقت بر تکانشگری زنان در شرف طلاق. فصلنامۀ سلامت جامعه. 14(1)، 83-73. https://doi.org/10.22123/chj.2020.187285.1296

شریعتی‌مزینانی، س.، و فروغ‌زاده، س. (1398). چالش‌های اجتماعی و مشکلات زندگی جانبازان (مطالعۀ موردی: جانبازان زیر 25 درصد در استان خراسان رضوی). فصلنامۀ توسعۀ اجتماعی. 14(1)، 126-95. https://qjsd.scu.ac.ir/article_15267.html

شفیعی، ز.، و جزایری، ر. ا. (1396). پیش‌بینی شادمانی زناشویی براساس شفقت به خود و شکفتگی در زنان متأهل. فصلنامۀ دانش و پژوهش در روان‌شناسی کاربردی، 18(3)، 64-56. https://sanad.iau.ir/journal/jsrp/Article/538042?jid=538042

صادقی، ا.، جدیدی، م.، و شمسایی، م .م. (1393). مقایسۀ نیمرخ روانی، رضایت از زندگی و راهبردهای مقابله‌ای در همسران شهدا، جانبازان مبتلا به اختلال استرس پس از سانحه و آزادگان. اندیشه و رفتار در روان‌شناسی بالینی. 31(1)، 66-57. https://journals.iau.ir/article_559767_87235471367e442c508d95f6bb4c5898.pdf

عباسی، س.، دوکانه‌ای، ف.، و شفیع‌آبادی، ع. (1397). مقایسۀ اثربخشی روایت‌درمانی و درمان هیجان‌محور بر انسجام خانوادگی همسران جانباز؛ مطالعۀ موردی شهرستان خرم‌آباد. طب جانباز. 10(4)، 179-173. https://ijwph.ir/article-1-756-en.html

عبدالملکی، ل.، امیری، ح.، حسینی، س. ا.، امیرپور، ب.، و افشاری‌نیا، ک. (1398). تعیین رابطه و سهم پیش‌بینی‌کنندگی اثر کیفیت خواب و عزت‌نفس جنسی بر اختلال استرس تروماتیک ثانویه در همسران جانبازان جنگ. مجلۀ علوم مراقبتی نظامی. ۶(۳)، 197-۱87. http://mcs.ajaums.ac.ir/article-1-301-fa.html

قدم‌پور، ع.، نصرت‌آبادی، م.، پورآبادی، پ.، و میردریکوند، ف. (1399). اثربخشی درمان متمرکز بر شفقت بر بهبود کیفیت زندگی و افزایش تاب‌آوری مراقبان بیماران دمانس. مجلۀ پیشرفت‌های نوین در علوم رفتاری. 5(43)، 55-43. http://ijndibs.com/article-1-436-fa.html

میرشکاری، ح. ر.، ثناگوی محرز، غ.، و شیرازی، م. (1399). اثربخشی آموزش خانواده‌درمانی ساختاری به شیوۀ گروهی بر عملکرد خانواده و رضایت زناشویی زنان دارای همسر جانباز. فصلنامۀ روان‌شناسی نظامی. 11(43)، 73-61. https://dorl.net/dor/20.1001.1.25885162.1399.11.43.5.3

نامنی، ا.، و باقریان کاخکی، م. (1398). نقش میانجی گرانۀ احساس امنیت روانی در رابطۀ خوش‌بینی و خود-شفقت‌ورزی با بهزیستی روان‌شناختی در همسران جانباز. نشریۀ طب جانباز. 11(2)، 108-101. https://ijwph.ir/article-1-783-en.html

References

Abbasi, S., Dokaneheeifard, F., & Shafiabady, A. (2018). Comparison of the effectiveness of narrative therapy and emotionally focused therapy on family cohesion of veterans' wives; a case study of Khorramabad City. Iranian Journal of War and Public Health, 10(4), 173-179. http://ijwph.ir/article-1-756-en.html (In Persian)

Abdoulmalki, L., Amiri, H., Hosseini, S. S., Amirpour, B., & Afshariniya, K. (2019). The relationship and predicting role of sleep quality and sexual self-esteem in secondary post-traumatic stress disorder among wives of veterans. Military Caring Sciences, 6(3), 187-197. http://dx.doi.org/10.29252/mcs.6.3.4 (In Persian)

Aydogan, D., & Kizildag, S. (2017). Examination of relational resilience with couple burnout and spousal support in families with a disabled child. The Family Journal, 25(4), 407-413. https://doi.org/10.1177/1066480717731215

Cano, A., Johansen, A. B., Leonard, M. T., & Hanawalt, J. D. (2005). What are the marital problems of patients with chronic pain? Current Pain and Headache Reports, 9(2), 96-100. https://doi.org/10.1007/s11916-005-0045-0

Corallo, F., De Cola, M. C., Lo Buono, V., Di Lorenzo, G., Bramanti, P., & Marino, S. (2017). Observational study of quality of life of P arkinson's patients and their caregivers. Psychogeriatrics, 17(2), 97-102. https://doi.org/10.1111/psyg.12196

Costa, D. L., Yetter, N., & DeSomer, H. (2020). Wartime health shocks and the postwar socioeconomic status and mortality of union army veterans and their children. Journal of Health Economics, 70, 102281. https://doi.org/10.1016/j.jhealeco.2019.102281

Cowles, M., Randle-Phillips, C., & Medley, A. (2020). Compassion-focused therapy for trauma in people with intellectual disabilities: A conceptual review. Journal of Intellectual Disabilities, 24(2), 212-232. https://doi.org/10.1177/1744629518773843

Dekel, R., Solomon, Z., & Bleich, A. (2005). Emotional distress and marital adjustment of caregivers: Contribution of level of impairment and appraised burden. Anxiety, Stress & Coping, 18(1), 71– 82. https://doi.org/10.1080/10615800412336427

Delpisheh, A., Mansourian, M., Babakhani, A., Bahamin, G., Bidel, Z., … & Rezapour, A. (2014). Province Comparison of general health between veterans and their spouses in Ilam. Iranian J ournal of War and Public Health, 6(1), 27-33. http://ijwph.ir/article-1-333-en.html (In Persian)

Ferrari, M., Hunt, C., Harrysunker, A., Abbott, M. J., Beath, A. P., & Einstein, D. A. (2019). Self-Compassion Interventions and Psychosocial Outcomes: a Meta-Analysis of RCTs. Mindfulness, 10(8),1455-1473. https://doi.org/10.1007/s12671-019-01134-6

Gadampour, E., Nosratabadi, M., Pourabadi, P., & Mirderikvand, F. (2019). Effectiveness of compassion-focused therapy on improving quality of life and increasing the resilience of caregivers of dementia patients. The Journal of New Advances in Behavioral Sciences, 5(43), 43-55. http://ijndibs.com/article-1-436-fa.html (In Persian)

Gilbert, P. (2009). Introducing compassion-focused therapy. Advances in Psychiatric Treatment, 15, 199-208. https://doi.org/10.1192/apt.bp.107.005264

Gilbert, P. (2014). The origins and nature of compassion focused therapy. British Journal of Clinical Psychology, 53(1), 6–41. https://doi.org/10.1111/bjc.12043

He, M., Ma, J., Ren, Z., Zhou, G., Gong, P., Liu, M., ... & Zhang, X. (2019). Association between activities of daily living disability and depression symptoms of middle-aged and older Chinese adults and their spouses: A community based study. Journal of Affective Disorders, 242, 135-142. https://doi.org/10.1016/j.jad.2018.08.060

Hosseini, M. (2014). Introducing the focus group method and its application in research (2^nd Ed.). Tehran: Center for Research and Evaluation of Opinions. (In Persian)

Jacobson, E. H. K., Wilson, K. G., Kurz, A. S., & Kellum, K. K. (2018). Examining self-compassion in romantic relationships. Journal of Contextual Behavioral Science, 8, 69-73. https://doi.org/10.1016/j.jcbs.2018.04.003

Johansen, S., Cvancarova, M., & Ruland, C. (2018). The effect of cancer patients’ and their family caregivers’ physical and emotional symptoms on caregiver burden. Cancer Nursing, 41(2), 91-99. https://doi.org/10.1097/NCC.0000000000000493

Kalavina, R. (2019). The challenges and experiences of stroke patients and their spouses in Blantyre, Malawi. Malawi Medical Journal, 31(2), 112-117. https://doi.org/10.4314/mmj.v31i2.2

Khalatbari, J., Hemmati Sabet, V., & Mohammadi, H. (2018). Effect of Compassion-Focused Therapy on Body Image and Marital Satisfaction in Women with Breast Cancer. Iranian Journal of Breast Diseases, 11(3), 7-20. http://dx.doi.org/10.30699/acadpub.ijbd..11.3.7 (In Persian)

Kirby, J. N. (2017). Compassion interventions: The programs, the evidence, and implications for research and practice. Psychology and Psychotherapy: Theory Research and Practice, 90(3), 432-455. https://doi.org/10.1111/papt.12104

Kirby, J. N., Tellegen, C.L., & Steindl, S. R. (2017). A meta-analysis of compassion-based interventions: Current state of knowledge and future directions. Behavior Therapy, 48(6), 778-792. https://doi.org/10.1016/j.beth.2017.06.003

Kurian, B., Mathew, P., & Bivin, J. B. (2017). Impact of Having a Family Member with Major Mental Illness: Do there exists Differences perceived among Spouse-and non-spouse family members? Asian Journal of Nursing Education and Research, 7(2), 163-167. https://doi.org/10.5958/2349-2996.2017.00033.7

Leaviss, L., & Uttley, L. (2015). Psychotherapeutic benefits of compassion-focused therapy: An early systematic review. Psychological Medicine, 45(5), 927–945. https://doi.org/10.1017/S0033291714002141

Leslie, L. A., & Koblinsky, S. A. (2017). Returning to civilian life: Family reintegration challenges and resilience of women veterans of the Iraq and Afghanistan wars. Journal of Family Social Work, 20(2), 106-123. https://doi.org/10.1080/10522158.2017.1279577

Linden, S. C., & Jones, E. (2013). German battle casualties: the treatment of functional somatic disorders during World War I. Journal of the History of Medicine and Allied Sciences, 68(4), 627-658. https://doi.org/10.1093/jhmas/jrs024

Mackova, J., Dankulincova Veselska, Z., Filakovska Bobakova, D., Madarasova Geckova, A., van Dijk, J. P., & Reijneveld, S. A. (2019). Crisis in the family and positive youth development: The role of family functioning. International Journal of Environmental Research and Public Health, 16(10), 1678. https://doi.org/10.3390/ijerph16101678

Mirshekari, H., Sanagoy Mohrar, G., & Shirazi, M. (2020). The Impact of Group Structural Family Therapy Training on Family Functioning and Marital Satisfaction of Women with Disabled Veteran Husbands. Military Psychology, 11(43), 61-73. https://jmp.ihu.ac.ir/article_205754.html?lang=en (In Persian)

Namani, E., & Bagherian Kakhki, M. (2019). Mediating role of psychological security in the relationship between optimism and self-compassion with psychological well-being in veterans’ spouses. Iranian Journal of War and Public Health, 11(2), 101-108.
http://ijwph.ir/article-1-783-en.html (In Persian)

Neff, K. D., & Beretvas, S. N. (2013). The role of self-compassion in romantic relationships. Self and Identity, 12(1), 78-98. https://doi.org/10.1080/15298868.2011.639548

O’Toole, B. I., Outram, S., Catts, S. V., & Pierse, K.R. (2010). The mental health of partners of Australian Vietnam veterans three decades after the war and its relation to veteran military service, combat, and PTSD. Nervous and Mental Disease, 198(11), 841–845. http://dx.doi.org/10.1097/NMD.0b013e3181f98037

Palacio, C., Krikorian, A., & Limonero, J. T. (2018). The influence of psychological factors on the burden of caregivers of patients with advanced cancer: Resiliency and caregiver burden. Palliative & Supportive Care, 16(3), 269-277. https://doi.org/10.1017/S1478951517000268

Panzeri, A., Rossi Ferrario, S., & Vidotto, G. (2019). Interventions for psychological health of stroke caregivers: a systematic review. Frontiers in Psychology, 10, 2045. https://doi.org/10.3389/fpsyg.2019.02045

Rashidi, A., & mousavi, M. (2016). Effectiveness of acceptance and commitment therapy on increasing marital satisfaction of the veteran and freedman wives. Biannual Journal of Applied Counseling, 5(2), 79-98. https://doi.org/10.22055/jac.2016.12578 (In Persian)

Sadeghi, A., Jadidi, M., & Shamsaie, M. M. (2014). Compare the psychological profile, life satisfaction and coping strategies in wives of Martyrs, veterans with PTSD, and prisoners of war. Quarterly Journal of Educational Psychology, 5(1), 51-61. https://journals.iau.ir/article_559767_87235471367e442c508d95f6bb4c5898.pdf (In Persian)

Saeidi, M., Khalatbari, J., Ghorbanshiroudi, S., & Abolghasemi, S. (2020). Comparison of the effect of cognitive-behavioral therapy with compassion-focused therapy on impulsivity of women on the verge of divorce. Community Health Journal, 14(1), 73-83. https://doi.org/10.22123/chj.2020.187285.1296 (In Persian)

Shafiee, Z., & Jazayeri, R. S. (2017). Predicting Marital Happiness Based on self-compassion and Flourishing in Married women. Knowledge & Research in Applied Psychology, 18(3), 56-64. https://sanad.iau.ir/en/Journal/jsrp/Article/538042?jid=538042 (In Persian)

Shariati Mazinani, S., & Foroughzadeh, S. (2019). Social challenges and life problems of veterans (Case study: Veterans under 25% in Khorasan Razavi Province. Quarterly Journal of Social Development (Previously Human Development), 14(1), 95-126. https://qjsd.scu.ac.ir/article_15267.html?lang=en (In Persian)

Solomi, V. L., & Casiday, R. E. (2017). In sickness and in health: the strains and gains of caring for a chronically ill or disabled spouse. Chronic Illness, 13(2), 75-87. https://doi.org/10.1177/1742395316664960

Straus, M. A., & Smith, C. (2017). Family patterns and primary prevention of family violence. In M. A. Straus & R. J. Gelles (Eds.), Physical violence in American Families (pp. 507-526). Routledge. https://doi.org/10.4324/9781315126401

Stuntzner, S. (2017). Compassion and self-compassion: Conceptualization of and application to adjustment to disability. Journal of Applied Rehabilitation Counseling, 48(2), 15-25. http://dx.doi.org/10.1891/0047-2220.48.2.15

Vatter, S., Stanmore, E., Clare, L., McDonald, K. R., McCormick, S. A., & Leroi, I. (2020). Care burden and mental ill health in spouses of people with Parkinson disease dementia and Lewy body dementia. Journal of Geriatric Psychiatry and Neurology, 33(1), 3-14. https://doi.org/10.1177/0891988719853043

Walke, S. C., Chandrasekaran, V., & Mayya, S. S. (2018). Caregiver burden among caregivers of mentally ill individuals and their coping mechanisms. Journal of Neurosciences in Rural Practice, 9(2), 180-185. https://doi.org/10.4103/jnrp.jnrp_312_17