نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• سمیرا عباسی ¹
• فریبرز درتاج ²
• اسماعیل سعدی پور ³
• ابوطالب سعادتی ¹

¹ گروه روان‌شناسی تربیتی، دانشکدۀ علوم انسانی، واحد علوم تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

² استاد، گروه روان‌شناسی تربیتی، دانشکدۀ روان‌شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران.

³ گروه روان‌شناسی تربیتی، دانشکدۀ روان‌شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران.

چکیده

پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی توانمندسازی فراشناختی بر انعطاف‌پذیری شناختی، سرعت پردازش اطلاعات، بازداری شناختی و توجه انتخابی در دانش‌آموزان انجام شد. روش پژوهش حاضر نیمه آزمایشی با طرح پیش‌آزمون، پس‌آزمون و پیگیری دو ماهه بود. جامعه آماری پژوهش حاضر تمامی دانش‌آموزان مقطع اول متوسطه ناحیه 7 شهر تهران در سال تحصیلی 402-1401 بودند. انتخاب نمونه‌ها به صورت روش نمونه‌گیری در دسترس بود و حجم نمونه نیز بر اساس نوع پژوهش دو گروه 17 نفره بود. ابزار مورد استفاده در این پژوهش، تست استروپ (SST) بود. مداخله شامل پروتکل توانمندسازی فراشناختی بود که به صورت محقق ساخته در ده جلسه 90 دقیقه‌ای روی آزمودنی‌های گروه آزمایش اجرا شد. نتایج تحلیل داده‌ها با استفاده از روش تحلیل واریانس اندازه‌گیری مکرر نشان داد که روش توانمندسازی فراشناختی بر نمرات انعطاف‌پذیری شناختی، سرعت پردازش اطلاعات، بازداری شناختی و توجه انتخابی تأثیر دارد (05/0> P) و این تأثیر در مرحله پیگیری نسبت به پیش‌آزمون نیز معنیدار بود (05/0> P). بنابراین، با استفاده از مداخله توانمندسازی فراشناختی می‌توان در جهت بهبود فرایندهای شناختی دانش‌آموزان استفاده نمود.

کلیدواژه‌ها

• انعطاف‌پذیری شناختی
• سرعت پردازش اطلاعات
• بازداری شناختی
• توجه انتخابی
• توانمندسازی فراشناختی

عنوان مقاله [English]

The Effectiveness of Metacognitive Empowerment on Cognitive Flexibility, Speed of Information Processing, Cognitive Inhibition and Selective Attention in Students

نویسندگان [English]

• Samira Abbasi ¹
• Fariborz Dortaj ²
• Esmaeil Sadipour ³
• Aboutaleb Seadatee Shamir Seadatee Shamir ¹

¹ Department of Educational Psychology, Faculty of Humanities, Science and Research Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran

² Department of Educational Psychology, Faculty of Psychology and Educational Sciences, Allameh Tabataba'i University, Tehran, Iran.

³ Department of Educational Psychology, Faculty of Psychology and Educational Sciences, Allameh Tabataba'i University, Tehran, Iran.

چکیده [English]

The current research was conducted with the aim of analyse of the effectiveness of metacognitive empowerment on cognitive flexibility, speed of information processing, cognitive inhibition and selective attention in students. The present research method was semi-experimental with a pre-test, post-test and follow-up design. The statistical population of the current study was all students of the first level of middle school in Tehran in the academic year of 2022-2023. The selection of samples was available in the form of sampling method and the sample size in this section was also based on the type of research in two groups of 17 people. The tool used in this research was the Semantic Stroop Test (SST). The results showed that the metacognitive empowerment method has an effect on the scores of cognitive flexibility, speed of information processing, cognitive inhibition and selective attention (p<0.05) and this effect was significant in the follow-up phase compared to the pre-test (p<0.05).Based on the findings of the research, the developed metacognitive empowerment package has the ability to improve cognitive flexibility and can be used in educational centers.

کلیدواژه‌ها [English]

• metacognitive empowerment
• cognitive flexibility
• speed of information processing
• cognitive inhibition
• selective attention