رتبه بندی و شناسائی عوامل مؤثر بر رفتارهای مدنی- سازمانی با استفاده از روش TOPSIS

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 ﻣﺪرس داﻧﺸﮕﺎه ﭘﯿﺎم ﻧﻮر. ﮐﺎرﺷﻨﺎس ارﺷﺪ ﺳﻨﺠﺶ و اﻧﺪازهﮔﯿﺮی(روانسنجی) داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻼﻣﻪ ﻃﺒﺎﻃﺒﺎﯾﯽ

2 ﮐﺎرﺷﻨﺎﺳﯽ رواﻧﺸﻨﺎﺳﯽ ﻋﻤﻮﻣﯽ، داﻧﺸﺠﻮی ﮐﺎرﺷﻨﺎﺳﯽ ارﺷد

3 کﺎرﺷﻨﺎس ارﺷﺪﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺻﻨﻌﺘﯽ

4 ﻧﺸﺠﻮی دﮐﺘﺮی ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺗﻮﻟﯿﺪ و ﻋﻤﻠﯿﺎت. داﻧﺸﮕﺎه ﺷﻬﯿﺪ بهشتی

چکیده

این پژوهش با هدف شناسایی و رتبه­بندی عوامل مؤثر بر رفتارهای مدنی- سازمانی به مرحله­ اجرا در آمد. جامعه­ آماری پژوهش، کارکنان شرکت نفت و گاز زاگرس به تعداد 250 نفر بود. نمونه­ پژوهش شامل 187 نفر از کارکنان این سازمان بود که با استفاده از نمونه­گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. ابزارهای پژوهش شامل پرسشنامه 7 سؤالی تقاضاهای شغلی (در دو خرده مقیاس ابهام و گرانباری نقش و تعارض نقش)، پرسشنامه 9 سؤالی رفتارهای مدنی- سازمانی، پرسشنامه 13 سؤالی منابع شغلی (شامل 3 خرده مقیاس آموزش و قدردانی، حمایت سرپرست و حمایت فناوری) و پرسشنامه 5 سؤالی کنترل شغلی بود. داده­ها از طریق آزمون t-test مورد تحلیل قرار گرفت. یافته­ها نشان داد که تمام عوامل با رفتارهای مدنی- سازمانی ارتباط معناداری دارند. (01/0p

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Identifying & Ranking of Factors Having Strong Impact on Organizational-Citizenship Behavior, Using TOPSIS

نویسندگان [English]

  • Raed Parvaz 1
  • Seyed Mohammad Hadi Hakim 2
  • Hamed Forougozar 3
  • Nosratallah Abpardeh 4
1
2
3
4
چکیده [English]

This research carried out with the aim of Identifying and ranking of factors having impact on organizational-citizenship behavior. Research statistically population were the employees of a public organization in Bandarabbas in spring and summer 1390 (with 250 persons).Research sample group were the 187 employees of this organization. They were selected with the use of simple random sampling .Research instruments consist of job demands questionnaire with 7 items (in two subscale: role overload and ambiguity and role conflict), organizational citizenship behaviors questionnaire with 9 items, job resources questionnaire with 13 items (in three subscale: training and appreciation, supervision support and technological support. Data resulted from research questionnaire were analyzed through-test. Findings showed that all factors have significant relationship with organizational-citizenship behavior. (p

کلیدواژه‌ها [English]

  • Job demands
  • Organizational Citizenship Behavior
  • Job resources
  • Job control
  • TOPSIS
سکاران، (1381) . روشهای تحقیق در مدیریت. ترجمه: محمد صائبی و محمود شیرازی. تهران: مؤسسه عالی آموزش و پژوهش مدیریت و برنامه ریزی، دوم
سهرابی زاده، س. باستانی، پ. روانگرد، ر (1389) . عوامل تأثیرگذار بر رفتار شهروندی سازمانی در کارکنان حوزه ستادی دانشگاه علوم پزشکی شیراز در سال 1388 . فصلنامه بیمارستان، شماره سی و چهارم
گروسی فرشی، ت. مانی، آ (1384). بررسی استرس کارکنان شرکت پالایش نفت تبریز و رابطه آن با آسیب پذیریهای روانی و جسمانی بر اساس مدل همخوانی فرد محیط. دو ماهانه علمی پژوهشی دانشگاه شاهد، شماره دوازدهم و سیزدهم .
گلپرور، م. وکیلی، ن. آتشپور، ح (1388). رابطهه مؤلفه های سبک رهبری تحولگرا با عملکرد شغلی، رفتارهای مدنی -سازمانی و تعهد عاطفی. اولین همایش ملی یافتههای نوین در روانشناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهواز، اسفند1388
مهداد، ع ( 1387) . روانشناسی صنعتی و سازمانی. اصفهان: انتشارات جنگل، ششم
Appelbaum, S. H., Deguire, K.,& Mathew, L. (2005). The relationship of ethical climate to deviant workplace behavior, Corporate Governance, 5(4)
Asgharpour M.J. Multi-criteria decision making. Tehran, Tehran University; (2009). [Book in Persian]
Azar A, Rajabzadeh A. Multi Criteria Decision Making. Tehran: NegahDanesh; 2000. [Book in Persian].
Babakus, E., Yavas, U., &Ashill, N (2009). The role of customer orientation as a moderator of the Job demand – burnout-performance relationship: A surface- Level trait perspective. Journal of Retailing, 85
Bakker, B., Demerouti, E. ,Boer ,E. , &Schaufeli, W.( 2003). Job demands and job resources as predictors of absence duration and frequency. Journal of Vocational Behavior, 62
Bakker, B ., Demerouti, E. ,& Eawema, M.C. (2005).Job resources buffer the impact of Job demand and the role of matching Job resources :A cross- sectional survey study among health care workers .Internationalral Journal of Nursing Studies,45
Bukhari, Z. U., Ali, U.)2009(. Relationship between organizational citizenship behavior & counter productive work behavior in the geographical context of Pakistan. International Journal of Business and Management, 4(1)
Chiu, Y .L.,Chung, R .G. ,W .u., C. S.,& Hopt, C. H.)2009(.The effect of job demands, control and social support on hospital clinical nurses intention to turnover.Applied Nursing Research.4 (2)
Daniels, K., & Harris, C.(2005).A daily diary study of coping in the context of the job demands- control – support model. Journal of Vocational Behavior, 66
DeJonge, J., Le Blanc, P.M., Peeters, M. C. W.,& Noordam, H.(2008). Emotional job demands and the role of matching job resources: A cross- sectional survey study among health care workers. Interracial Journal of Nursing Studies, 45
Demerouti, E., Bakker, A. B. ,Nachreiner.F., & Schaufeli,W.B. (2001( The Job demands - resources model of burnout. Journal of Applied Psychology, 86
Ghazaee A, Mirghafoori S. H, ZareaAhmadabadi H, Shakeri F, TaheriDemneh M. Analysis of relative efficiency of humanities complex of Yazd University with application of DEA, fuzzy TOPSIS and AHP, Journal of higher education, 2009; 2 (2): 95-118. [Article in Persian].
Houkes. I.,Janssen, P.P.M., de Jonge, J.,&Bakker, A.B.)2003(. Personality, work characteristics, and employee well-being: A longitudinal analysis of additive and moderating effects. Journal of Occupational Health Psychology, 8
Karasek, R. A. & Theorell.)1990(. Healthy work: stress, productivity and the reconstruction of working life. New York: Basic Books.
Lewig, A. K., Xanthopoulou. D., Bakker,B. A., Dollard, M., &Metzer,C. J. )2007(. Burn out and connectedness among Australian. Volunteers: A test of the job demands – resources model. Journal of Vocational Behavior, 71 (3)
Martinusen, M., Richards, A. M.٫& Burke, R.J.) 2007( .Job resources٫ and burnout among police officers. Journal of Criminal Justice٫35
Mauno, Kinnunen. U.,& Rouokolainen, M.)2007(.Job demands and resources as antecedents of work engagement: A longitudinal study. demands٫ job Journal of Vocational Behavior, 70
Mirghafoori S. H, Sayyadi H. Identifying and ranking the factors affecting teachers productivity, Journal of psychology and education, 2007; 14 (3): 133-158. [Article in Persian].
Payne, R. L., & Fletcher, B.C. 1983. Job demandsupports and constraints aspredictorsofpsychologicalstrain among school – teachers, Journal of Vocational Behavior, 22
Podsakoff, P. M., Machenzie, S. B., Pain, J. B., & Bachrach, P.G.(2000(. Organizational citizenship behavior: A critical review of the theoretical and empirical literature and suggestions for future research, Journal of Management, 26 (51)
Rod, M., Ashill, N. J.,& Carruthers, J. )2007(. The relationship between job demands stressors, service recovery performance and out comes in a state – owned enterprise. Journal of Relating and Consumer Services, 22 (4): 443-459.
Smith, C.A., Organ, D.W., & Near, J.P.)1983(. Organizational Citizenship behavior: Its nature and antecedents. Journal of Applied Psychology, 68
VanYperen, N. W., & Hagedoorn, M.)2003(. Do high job demands increase intrinsic motivation or fatigue or both?The role of job control and job social support.Academy of Management Journal. 64(3)
Zaph, D. Dorman, C., & Frese, M.)1996(. Longitudinal studies in organizational stress research: A review of the literature with refrence to methodological issues. Journal of Occupational Health Psychology, 2
دوره 8، شماره 1
اردیبهشت 1396
صفحه 95-108
  • تاریخ دریافت: 21 اردیبهشت 1398
  • تاریخ پذیرش: 21 اردیبهشت 1398
  • تاریخ اولین انتشار: 21 اردیبهشت 1398
  • تاریخ انتشار: 01 اردیبهشت 1396