اثربخشی آموزش تقویت مقابله زوجی بر سازگاری زناشویی و راهبردهای مقابله‌ای زوجی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه آسیب شناسی خانواده و تربیت، دانشگاه کردستان، سنندج، ایران

2 کارشناسی ارشد مشاوره، دانشکده علوم انسانی و اجتماعی، دانشگاه کردستان، سنندج، ایران.

چکیده

هدف از پژوهش حاضر، بررسی اثربخشی آموزش تقویت مقابله زوجی بر سازگاری زناشویی و راهبردهای مقابله‌ای زوجی در زوجین بود.روش پژوهش از نوع نیمه‌آزمایشی با طرح پیش‌آزمون، پس‌آزمون و پیگیری با گروه کنترل بود. جامعه آماری را والدین دانش‌آموزان مدارس ابتدایی (658 نفر) در منطقه کلاچای استان گیلان تشکیل دادند که از میان آن‌ها، 14 زوج با استفاده از روش نمونه‌گیری هدفمند انتخاب و در دو گروه (یک گروه آزمایش و یک گروه کنترل) با گمارش تصادفی جایگزین شدند. ابزارهای مورد استفاده شامل پرسشنامه‌های سازگاری زناشویی اسپانیر (DAS) و راهبردهای مقابله‌ای زناشویی بومن (MCI) و روش مداخله برنامه آموزش تقویت مقابله زوجی (CCET) بود که در هشت جلسه دو ساعت و 15 دقیقه برای گروه آزمایش آموزش داده شد. داده‌های به‌دست‌ آمده با استفاده از روش تحلیل واریانس اندازه‌های مکرر و نرم‌افزار 21Spss- تحلیل شدند. نتایج پژوهش حاضر نشان داد که آموزش تقویت مقابله زوجی موجب افزایش نمرات سازگاری زناشویی و ابعاد آن شامل رضایت زناشویی، همبستگی دونفری، توافق دونفری و ابراز محبت (0/01>p) و در ابعاد راهبردهای مقابله‌ای زوجی باعث کاهش نمرات در بُعد تعارض، خودسرزنشگری، خودمحوری و اجتناب و افزایش نمرات رویکرد سازنده (0/05>P) شده است. نتایج پیگیری پس از دو ماه در متغیرهای پژوهش بین گروه آزمایش و کنترل تفاوت معنادار نشان داد.بر اساس یافته‌ها می‌توان نتیجه گرفت که زوجین با کاربست مهارت‌های تقویت مقابله زوجی در مقابله با شرایط استرس‌زای زندگی کمتر از راهبردهایی چون اجتناب، خودسرزنشگری و خودمحوری و بیشتر از رویکرد سازنده، گفت‌وگو و تعامل مؤثر استفاده می‌کنند که منجر به سازگاری بیشتر در زندگی زناشویی می‌شود.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Effectiveness of Couples Coping Enhancement Training (CCET) on Marital Adjustment and Marital Coping Strategies

نویسندگان [English]

  • Omid Isanejad 1
  • Zeinab Alizade 2
1 Family and Nurture Psychopathology Research Group, University of Kurdistan. Sanandaj, Iran
2 Department of Counseling, University of Kurdistan, Sanandaj, Iran.
چکیده [English]

The present study assessed the impact of couples coping enhancement training (CCET) on dyadic adjustment and marital coping strategies. The method of the study is a quasi-experimental with pretest-posttest and follow-up with a control group. The parents of grade school students in Kelachay city in Gilan province, comprised the participants of this study which included 14 couples who were chosen and were randomly organized into two groups (an experimental and a control group). Questionnaires used in this study were Spanier's Dyadic Adjustment Scale (DAS) and Bowman's Marital Coping Inventory (MCI) and the intervention method was the Couple Coping Strength Training (CCET) program, which was trained in eight sessions of two hours and 15 minutes. Data were analyzed using repeated measures ANOVA and SPSS21 software. Results showed that CCET results in an increase in marital adjustment scores and its dimensions including marital satisfaction, consensus, cohesion and affection expression (p <0.01). CEET program also led to a decrease in coping scores and its dimensions including conflict, self-blame, self-interest, avoidance and increasing of effective coping (p <0.05) as components of marital coping strategies. Results of follow-up showed a significant difference between the experimental and control groups after two months. Regarding our findings it can be concluded that couples in coping with stressful life events rarely apply marital conflict, self-blame, self-interest, avoidance and they often use effective coping and efficient communication that lead to higher marital satisfaction.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Couples Coping Enhancement Training (CCET)
  • Dyadic Adjustment
  • Marital Coping Strategies
  • Marital Adjustment

مراجع

بردی اوزونی دوجی، ر.، دادخواه، ا.، خدابخشی کولایی، آ.، و دولتشاهی، ب. (1391). اثربخشی آموزش گروهی برنامه‌ افزایش مهارت‌های مقابله‌ زوج‌ها بر کیفیت ارتباط زوج‌های ناسازگار. مجله‌ علوم رفتاری. 6(1)، 30-25.
زائری ایرانی، م.، پورشهریاری، م.، و به‌پژوه، ا. (1395). تأثیر آموزش شوخ‌طبعی بر سازگاری زناشویی و بهزیستی روان‌شناختی معلمان و دبیران زن شهرستان اردستان. مطالعات روان‌شناختی. 12(1)، 106-85.
سودانی، م.، مؤمنی جاوید، م.، مهرابی‌زاده هنرمند، م.، و خجسته‌مهر، و. (1395). اثربخشی آموزش تقویت مقابله‌ زوجی بر مقابله‌ زوجی، سبک‌های حل‌تعارض، گفت‌وگوی غیرمؤثر و امنیت صمیمانه در زوج‌ها. فصلنامه‌ علمی- پژوهشی زن و جامعه. 7(1)، 66-45.
عیسی‌نژاد، ا.، احمدی، س. ا.، اعتمادی، ع.، و قادرپور، ر. (1390). بررسی اثربخشی ارتقای روابط بر بهبود راهبردهای مقابله‌ای زناشویی. تحقیقات علوم رفتاری. 9(1)، 12-1.
قاضیان، م.، بشارت، م. ع.، و رضازاده، م. ر. (1398). رابطه‌ بین سبک‌های دل‌بستگی و سازگاری زوجین با توجه به نقش تعدیل‌کننده‌ مزاج عاطفی. فصلنامه‌ پژوهش‌های کاربردی روان‌شناختی. 3(1)، 61-43.
ندایی، ع.، پاغوش، ع.، و هسنیجه، ص. (1395). رابطه بین راهبردهای مقابله‌ای با کیفیت زندگی: نقش واسطه‌ای مهارت‌های تنظیم شناختی هیجان. مجله روان‌شناسی بالینی. 8(4)، 48-35.
ندایی، ع.، بهرامی، ف.، جزایری، ر.، و فاتحی‌زاده، م. (1393). بررسی تفاوت‌های جنسیتی در راهبردهای مقابله‌ای در سازگاری زناشویی و مقایسه‌ آن در زوجین شهر اصفهان. مطالعات اجتماعی روان‌شناختی زنان. 12(3)، 167-141.
ولی‌پور شیخی، ز.، و میردریکوند، ف. ‌ا. (1397). بررسی اثربخشی آموزش تنظیم هیجان بر افزایش سازگاری زناشویی زوجین دچار تعارض زناشویی. نشریه‌ روان پرستاری. 7(1)، 81-75.
Bali, A., Dhingra, R., & Baru, A. (2010). Marital adjustment of childless couples. Journal of Social Sciences. 24(1), 73-76.
Barbosa, R. M. (2016). The role of dyadic coping in the individual and dyadic adjustment during the transition to parenthood. M. A Dissertation, University of Coimbra. URL: https://estudogeral.uc.pt/handle/10316/32934
Bélanger, C., Di Schiavi, M. F., Sabourin, S., Dugal, C., El Baalbaki, G., & Lussier, Y. (2014). Self-esteem, coping efforts and marital adjustment. Europe’s Journal of Psychology. 10(4), 660-671.
Boden, J. S., Fischer, J. L., Niehuis, S., & Niehuiws, S. (2017). Predicting marital adjustment from young adults’ initial levels and changes in emotional intimacy over time: A 25-year longitudinal study. Journal of Adult Development. 17(3), 121-34.
Bodenmann, G. (2005). Dyadic coping and its significance for marital functioning. Couples coping with stress, Emerging Perspectives on Dyadic Coping. 1(1), 33-50.
Bodenmann, G. (2010). New themes in couple therapy: The role of stress, coping, and social support. In K. Hahlweg, M.Grawe-Gerber, & D. H. Baucom (Eds.), Enhancing couples: The shape of couple therapy to come (pp. 142-156). Cambridge, MA: Hogrefe.
Bodenmann, G., & Shantinath, S. D. (2004). The Couples Coping Enhancement Training (CCET): A new approach to prevention of marital distress based upon stress and coping. Family Relations. 53(5), 477-484.
Bodenmann, G., & Shantinath, S. D. (2004). The Couples Coping Enhancement Training (CCET): A new approach to prevention of marital distress based upon stress and coping. Family Relations. 53(5), 477-484.
Bodenmann, G., Falconier, M. K., & Randall, A. K. (2019). Dyadic coping. Frontiers in Psychology. 10(6), 1498-1500
Bodenmann, G., Hilpert, P., Nussbeck, F. W., & Bradbury, T. N. (2014). Enhancement of couples’ communication and dyadic coping by a self-directed approach: A randomized controlled trial. Journal of Consulting and Clinical Psychology. 82(4), 580-91.
Bodenmann, G., Meuwly, N., Germann, J., Nussbeck, F. W., Heinrichs, M., & Bradbury, T. N. (2015). Effects of stress on the social support provided by men and women in intimate relationships. Psychological Science. 26(10), 1584-1594.
Bodenmann, G., Pihet, S., & Kayser, K. (2006). The relationship between dyadic coping and marital quality: A 2-year longitudinal study. Journal of Family Psychology. 20(3), 485-93.
Bodenmann, G., Plancherel, B., Beach, S. R., Widmer, K., Gabriel, B., Meuwly, N & Schramm, E. (2008). Effects of coping-oriented couple’s therapy on depression: A randomized clinical trial. Journal of Consulting and Clinical Psychology. 76(6), 944-954.
Bowman, M. L. (1990). Coping efforts and marital satisfaction: Measuring marital coping and its correlates. Journal of Marriage and the Family. 52(2), 463-474.
Breitenstein, C. J., Milek, A., Nussbeck, F. W., Davila, J., & Bodenmann, G. (2018). Stress, dyadic coping, and relationship satisfaction in late adolescent couples. Journal of Social and Personal Relationships. 35(5), 770-790.
Carr, A. (2003). Positive Psychology: The Science of Happiness and Human Strengths. New York. Routledge.
Davis, K. R., & Davis, J. R. (2014). Enhancing relationships through coping skills and sleep health education: Literature review and research proposal. SSU McNair Scholars Research Journal. 4(2), 24-33.
Erol, R. Y., & Orth, U. (2013). Actor and partner effects of self-esteem on relationship satisfaction and the mediating role of secure attachment between the partners. Journal of Research in Personality. 47(1), 26-35.
Falconier, M. K. (2015). Together–A couples’ program to improve communication, coping, and financial management skills: Development and initial pilot‐testing. Journal of Marital and Family Therapy. 41(2), 236-250.
Falconier, M. K., Jackson, J. B., Hilpert, P., & Bodenmann, G. (2015). Dyadic coping and relationship satisfaction: A meta-analysis. Clinical Psychology Review. 42, 28-46.
Hollist, C. S., & Miller, R. B. (2005). Perceptions of attachment style and marital quality in midlife marriage. Family Relations. 54(1), 46-57.
Kraemer, L. M., Stanton, A. L., Meyerowitz, B. E., Rowland, J. H., & Ganz, P. A. (2011). A longitudinal examination of couples' coping strategies as predictors of adjustment to breast cancer. Journal of Family Psychology. 25(6), 963-972.
Landis, M., Peter-Wight, M., Martin, M., & Bodenmann, G. (2013). Dyadic coping and marital satisfaction of older spouses in long-term marriage. The Journal of Gerontopsychology and Geriatric Psychiatry. 26(1), 39-47.
Lavner, J. A., & Bradbury, T. N. (2017). Protecting relationships from stress. Current Opinion in Psychology. 13, 11-14.
Ledermann, T., Bodenmann, G., & Cina, A. (2007). The efficacy of the couples coping enhancement training (CCET) in improving relationship quality. Journal of Social and Clinical Psychology. 26(8), 940-959.
Locke, H. J. & Wallace, K. M. (1959). Short multi-adjustment and prediction tests: Their reliability and validity. Marriage and Family Living. 21(4), 329-343.
Nema, S. (2013). Effect of Marital Adjustment in Middle-Aged Adults. International Journal of Scientific and Research Publications. 3(9), 1-6.
Omidian, M., Rahimian Boogar, I., Talepasand, S., Najafi, M., & Kaveh, M. (2019). The Cultural Tailoring and Effectiveness of Couples Coping Enhancement Training on Marital Adjustment of Wives. Practice in Clinical Psychology. 7(1), 43-52.
Pihet, S., & Kayser, K. (2006). The relationship between dyadic coping and marital quality: a 2-year longitudinal study. Journal of FamilyPsychology. 20(11), 485-93.
Raina P, Maity T. (2018). An Empirical Study on Marital Satisfaction between Arranged and Self-Marriage Couples in Bangalore. International Journal of Indian Psychology. 6(1), 101-108.
Randall A, Bodenmann G. (2017). Stress and its associations with relationship satisfaction. Current Opinion in Psychology. 13, 96-106.
Randall, A. K., & Bodenmann, G. (2009). The role of stress on close relationships and marital satisfaction. Clinical Psychology Review. 29(2), 105-115.
Randall, A. K., & Bodenmann, G. (2017). Stress and its associations with relationship satisfaction. Current Opinion in Psychology. 13(13), 96-106
Schaer, M., Bodenmann, G., & Klink, T. (2008). Balancing work and relationship: Couples Coping Enhancement Training (CCET) in the workplace. Applied Psychology. 57(s1), 71-89.
Spanier, G. B. (1976). Measuring dyadic adjustment: New scales for assessing the quality of marriage and similar dyads. Journal of Marriage and the Family. 38(1), 15-28.
Spanier, G. B., & Cole, C. L. (1976). Toward clarification and investigation of marital adjustment. International Journal of Sociology of the Family. 6(1), 121-146.
Staff, H. R., Didymus, F. F., & Backhouse, S. H. (2017). The antecedents and outcomes of dyadic coping in close personal relationships: a systematic review and narrative synthesis. Anxiety, Stress, & Coping. 30(5), 498-520.
Zemp, M., Merz, C. A., Nussbeck, F. W., Halford, W. K., Schaer Gmelch, M., & Bodenmann, G. (2017). Couple relationship education: A randomized controlled trial of professional contact and self-directed tools. Journal of Family Psychology. 31(3), 347-357.
فصل‌نامه پژوهش‌های کاربردی روانشناختی
دوره 11، شماره 1
اردیبهشت 1399
صفحه 67-85

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار