مقایسه سوگیری توجه نسبت به تهدید درپسران دارای نشانه‌های اختلالات افسردگی و پرخاشگری

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استاد گروه روانشناسی، گروه روانشناسی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران

2 کارشناس ارشد روانشناسی، گروه روانشناسی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران

چکیده

پژوهش حاضر با هدف بررسی مقایسه‌ای سوگیری توجه نسبت به تهدید در پسران دارای نشانه‌های اختلالات افسردگی و پرخاشگری انجام شد. این پژوهش از نوع علی- مقایسه‌ای بود که در راستای آن، از بین کودکان پسر رده سنی 12-11 سال مقطع ابتدایی در شهرستان تبریز، با روش نمونه‌گیری تصادفی چندمرحله‌ای، 40 کودک که مبتلا به اختلالات افسردگی و پرخاشگری بودند (برای هر اختلال 20 دانش‌آموز) به‌عنوان نمونه نهایی در نظر گرفته شدند. برای جمع‌آوری داده‌ها از ابزار پژوهشی پرسشنامه سی بی سی آل و پرسشنامه پرخاشگری سیما شهیم استفاده شد. برای این منظور والدین این کودکان به این دو پرسشنامه پاسخ دادند و از میان این پاسخ ها کودکانی که نمره های آنها از خط برش بالاتر بود انتخاب شدند. و نهایتاً با استفاده از آزمون رایانه‌ای دات- پروب سوگیری توجه در این پسران بررسی شد. نتایج نشان داد که سوگیری توجه نسبت به تهدید در پسران دارای نشانگان افسردگی با پسران دارای نشانگان پرخاشگری متفاوت می‌باشد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Comparison of Attention Bias toward Threats among Boys Indicating the Signs of Depression and Aggression Disorders

نویسندگان [English]

  • Zeynab Khanjani 1
  • Fatemeh Bagheri 2
  • Touraj Hashemi 1
1 Department of Psychology, Faculty of Educational Sciences and Psychology, University of Tabriz, Tabriz, Iran
2 M.Sc. of Psychology, Department of Psychology, Faculty of Educational Sciences and Psychology, University of Tabriz, Tabriz, Iran.
چکیده [English]

The main aim of this research was to compare attention bias toward threats among boys showing signs of depression and aggression disorders. The research tools were the Child Behavior Checklist (CBCL) questionnaire and the Relational and the Overt Aggression Questionnaire. First, using a multi-stage random sampling method, we offered the CBCL questionnaire and Relational and Overt Aggression Questionnaire to 350 parents who had an 11 or12-year-old son. The questionnaires were collected at primary schools in Tabriz area. 40 participants were selected from this population who suffered from depression and aggression (20 students for each disorder). Then we used a computer test named: DOT-PROB in order to check out attention bias among these students. Data were analyzed by SPSS software, using Univariate Analysis of Variance (ANOVA). Findings showed that attention bias toward threats among boys suffering from depression was significantly different from those who have signs of aggression. The average of attention bias toward threats among boys suffering from aggression was higher than in boys who have signs of depression.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Internalizing Disorders
  • Externalizing Disorders
  • Attention Bias
  • Depression
  • Aggression

مراجع

اشتاد، ا.، غرایی ب.، و قاسم‌زاده، ح. (1394). سوگیری توجه به محرک‌های هیجانی در دو حالت افسردگی و اضطراب. فصلنامه تازه‌های علوم شناختی. 2(17)، 42-33.
انجمن روان‌پزشکی آمریکا (1393). راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانیDSM5. ترجمه یحیی سیدمحمدی. تهران: روان.
آجیلچی، ب.، و نجاتی، و. (1394). تفاوت سوگیری توجه به تصاویر و چهره‌های هیجانی در افراد افسرده با افراد غیرافسرده. کنفرانس بین‌المللی رویکردهای نوین در علوم انسانی. مالزی، کوالالامپور. 23 آذر1394
بخشار، س.، نظری، م.، چلبیانلو، غ.، و سرافراز، م. (1392). مقایسه سوگیری توجه نسبت به چهره‌های هیجانی در نوجوانان دارای اضطراب خصلتی حالتی بالا و پایین. مجله آموزش و ارزشیابی. 23(6)، 89-77.
حسینی‌یزدی، ع.، مشهدی، ع.، کیمیایی، ع.، و عاصمی، ز. (1394). اثربخشی برنامه مداخله‌ای ویژه کودکان طلاق بر مشکلات برونی‌سازی و درونی سازی شده کودکان طلاق. روا‌ن‌شناسی خانواده. 2(1)، 14-3.
راجی، ن.، و خلعتبری، ج. (1396). اثربخشی آموزش روش مقابله با استرس بر پرخاشگری دانش‌آموزان مقطع دبیرستان. مجله مطالعات روان‌شناختی دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی دانشگاه الزهراء (س). 1(13)، 135-119.
ساطوریان، ع.، هراتیان، ع.، طهماسیان، ک.، و احمدی، م. (1394). مشکلات درونی‌سازی شده و برونی‌سازی شده در کودکان: ترتیب تولد و فاصله سنی. روان‌شناسی تحولی: روان‌شناسان ایرانی. 12(46)، 186-173.
سرافراز، م.، تقوی، م.، گودرزی، م.، و محمدی، ن. (1388). مقایسه سوگیری توجه در نوجوانان مبتلا به اختلال حواس اجتماعی و نوجوانان بهنجار. مجله تازه‌های علوم شناختی. 11(1)، 67-56.
شرودر، ک.، و گوردون، ب. (1385). سنجش و درمان مشکلات دوران کودکی. ترجمه مهرداد فیروزبخت. چاپ اول. تهران: دانژه.
شفیعی، ح.، تقوی، م. ر.، و گودرزی، م. ع. (1386). ساخت نرم‌افزار آزمایه اصلاح شده دات پروب تصویری جهت اندازه‌گیری سوگیری توجه. جهاد دانشگاهی، واحد البرز (تربیت معلم). 3، 334-329.
شهیم، س. (1385). پرخاشگری آشکار و رابطه‌ای در کودکان دبستانی. مجله پژوهش‌های روان‌شناختی، 9(1 و 2)، 44-27.
کاپلان، هـ.، سادوک، ب.، سادوک، و.، و روئیز، پ. (1394). خلاصه روان‌پزشکی: علوم رفتاری- روان‌پزشکی بالینی. ترجمه دکتر فرزین رضاعی. تهران: ارجمند.
مینایی، ا. (1385). انطباق و هنجاریابی سیاهه رفتاری کودک آخنباخ، پرسشنامه خودسنجی و فرم گزارش معلم. مجله کودکان استثنائی. 6(1)، 558-529.
یزدخواستی، ف.، و عریضی، ح. (1390). هنجاریابی سه نسخه کودک، پدر/ مادر و معلم سیاهه رفتار کودک در شهر اصفهان. مجله روان‌پزشکی و روان‌شناسی بالینی ایران. 17(1)، ۷۰-60.
 
Achenbach, T. M. (1992). Manual for the Child Behavior Checklist/2-3 and 1992 profile. Department of Psychiatry, University of Vermont.
Achenbach, T. M., Rescorla, L. A., & Ivanova, M. Y. (2005). International cross-cultural consistencies and variations in child and adolescent psychopathology. Comprehensive Handbook of Multicultural School Psychology. 674-709.
Anderson, C. A., & Bushman, B. J. (2002). Human aggression. Annual Review of Psychology. 53(1), 27-51.
Arsenault, D. J., & Foster, S. L. (2012). Attentional processes in children's overt and relational aggression. Merrill-Palmer Quarterly. 58(3), 409-436.
Bradley, B. P., Mogg, K., & Millar, N. H. (2000). Biases in overt and covert orienting to emotional facial expressions. Covert and overt orienting of attention to emotional faces in anxiety. Cognition and Emotion. 14(6), 789–808.
Cavell, T. A., Harrist, A. W., & Del Vecchio, T. (2013). Working with parents of aggressive children: Ten principles and the role of authoritative parenting. American Psychological Association.
Chan, S. C., Raine, A., & Lee, T. M. (2010). Attentional bias towards negative affect stimuli and reactive aggression in male batterers. Psychiatry Research. 176(2-3), 246-249.
Crago, R. V., Renoult, L., Biggart, L., Nobes, G., Satmarean, T., & Bowler, J. O. (2019). Physical aggression and attentional bias to angry faces: an event related potential study. Brain Research. 1723, 1-38.
Dai, Q., Hu, L., & Feng, Z. (2019). Attentional bias modification reduces clinical depression and enhances attention toward happiness. Journal of Psychiatric Research. 109, 145-155.
De Castro, B. O., Veerman, J. W., Koops, W., Bosch, J. D., & Monshouwer, H. J. (2002). Hostile attribution of intent and aggressive behavior: A meta‐analysis. Child Development. 73(3), 916-934.
Dodge, K. A. (1993). Social-cognitive mechanisms in the development of conduct disorder and depression. Annual Review of Psychology. 44(1), 559-584.
Duque, A., & Vázquez, C. (2015). Double attention bias for positive and negative emotional faces in clinical depression: Evidence from an eye-tracking study. Journal of Behavior Therapy and Experimental Psychiatry. 46, 107-114.
Everaert, J., Koster, E. H. W., & Derakhshan, N. (2012). The combined cognitive bias hypothesis in depression. Journal of Clinical Psychology Review. 32(5), 413-424.
Gotlib, I. H., Kasch, K. L., Traill, S., Joormann, J., Arnow, B. A., & Johnson, S. L. (2004). Coherence and specificity of information-processing biases in depression and social phobia. Journal of Abnormal Psychology. 113(3), 386-98.
Grossheinrich, N., Firk, C., Schulte-Rüther, M., Von Leupoldt, A., Konrad, K., & Huestegge, L. (2018). Looking while unhappy: a mood-congruent attention bias toward sad adult faces in children. Frontiers in Psychology. 9, 1-10.
Harrison, A. J., & Gibb, B. E. (2016). Attentional biases in currently depressed children: An eye-tracking study of biases in sustained attention to emotional stimuli. Journal of Clinical Child & Adolescent Psychology. 44(6), 1008-1014.
Joormann, J., Yoon, K. L., & Zetsche, U. (2007). Cognitive inhibition in depression. Applied and Preventive Psychology. 12(3), 128-139.
Koster, E. H., Leyman, L., De Raedt, R., & Crombez, G. (2006). Cueing of visual attention by emotional facial expressions: The influence of individual differences in anxiety and depression. Personality and Individual Differences. 41(2), 329-339.
Kujawa, A. J., Torpey, D., Kim, J., Hajcak, G., Rose, S., Gotlib, I. H., & Klein, D. N. (2011). Attentional biases for emotional faces in young children of mothers with chronic or recurrent depression. Journal of Abnormal Child Psychology. 39(1), 125-135.
Lee, E. J., & Stone, S. I. (2012). Co-occurring internalizing and externalizing behavioral problems: The mediating effect of negative self-concept. Journal of Youth and Adolescence. 41(6), 717-731.
Listug-lunde, L., Bredmeier, K., & Tyan, W. D. (2005). Concurrent parent and child group outcomes for child externalizing disorders. International Journal of Behavioral Consultation and Therapy. 1(2), 124-130.
MacLeod, C. Mathews, A., & Tata, P. (1986). Attentional bias in emotional disorders. Journal of Abnormal Psychology. 95(1), 15-20.
Maoz, K., Adler, A. B., Bliese, P. D., Sipos, M. L., Quartana, P. J., & Bar-Haim, Y. (2017). Attention and interpretation processes and trait anger experience, expression, and control. Cognition and Emotion. 31(7), 1453-1464.
Miller, N. V., & Johnston, C. (2019). Social threat attentional bias in childhood: Relations to aggression and hostile intent attributions. Aggressive Behavior. 45(3), 245-254.
Sfärlea, A., Löchner, J., Neumüller, J., Asperud Thomsen, L., Starman, K., Salemink, E., ... & Platt, B. (2019). Passing on the half-empty glass: A transgenerational study of interpretation biases in children at risk for depression and their parents with depression. Journal of Abnormal Psychology. 128(2), 151-161.
Smith, P., & Waterman, M. (2003). Processing bias for aggression words in forensic and nonforensic samples. Cognition & Emotion. 17(5), 681-701.
Suslow, T., & Dannlowski, U. (2005). Detection of facial emotion in depression. Mood state and health. Hauppauge (NY): Nova Science Publishers. 1-32.
Tehrani Doost, M., Shahrivar, Z., Pakbaz, B., Rezaie, A., & Ahmadi, F. (2011). Normative data and psychometric properties of the child behavior checklist and teacher rating form in an Iranian community sample. Iranian journal of pediatrics, 21(3), 331–342.
Waters, A. M., Forrest, K., Peters, R. M., Bradley, B. P., & Mogg, K. (2015). Attention bias to emotional information in children as a function of maternal emotional disorders and maternal attention biases. Journal of Behavior Therapy and Experimental Psychiatry. 46, 158-163.
Watts, S. J., & Markham, R. A. (2005). Etiology of depression in children. Journal of Instructional Psychology. 32(3), 266-271.
White, L. K., Helfinstein, S. M., & Fox, N. A. (2010). Temperamental factors associated with the acquisition of information processing biases and anxiety. Information Processing Biases and Anxiety: A Developmental Perspective. 233-252.
Yu, K., & Yan, M. (2004). The social information-processing model of children's social adjustment and its special application [J]. Studies of Psychology and Behavior. 1(1), 1-15
فصل‌نامه پژوهش‌های کاربردی روانشناختی
دوره 11، شماره 3
آذر 1399
صفحه 93-107

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 15 اسفند 1398
  • تاریخ بازنگری: 05 فروردین 1399
  • تاریخ پذیرش: 03 خرداد 1399
  • تاریخ اولین انتشار: 01 آذر 1399
  • تاریخ انتشار: 01 آذر 1399

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار