بررسی اثربخشی آموزش برنامه آمادگی پیش‌ازازدواج مبتنی بر دیدگاه آدلری بر باورهای محدودکننده انتخاب همسر در دانش‌آموزان دختر

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استاد گروه مشاوره، دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران

2 دانشجوی دکتری، گروه مشاوره، دانشکده علوم تربیتی و روا‌ن‌شناسی، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران

3 دانشیار گروه مشاوره، دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران

چکیده

این پژوهش با هدف بررسی اثربخشی آموزش برنامه آمادگی پیش‌ازازدواج مبتنی بر دیدگاه آدلری بر باورهای محدودکننده انتخاب همسر  انجام شد. جامعه آماری شامل کلیه دانش­آموزان دختر مقطع دوم متوسطه شهرستان جم در سال تحصیلی 98-1397 بود. این پژوهش یک طرح شبه‌آزمایشی که با استفاده از  پیش‌آزمون، پس‌آزمون و گروه کنترل انجام شد.  تعداد 52 دانش‌آموز براساس نمره 5/1 انحراف معیار بالاتر از میانگین در مقیاس باورهای محدودکننده انتخاب همسر به‌صورت داوطلب انتخاب و به ‌روش تصادفی در دو گروه آموزش (26 نفر) و کنترل (26 نفر) گمارده شدند. شرکت‌کننده‌های گروه آزمایش هفت نشست 90 دقیقه‌ای، تحت آموزش پیش‌ازازدواج مبتنی بر دیدگاه آدلری (1978) قرار گرفتند و در سه مرحله پیش‌آزمون، پس‌آزمون و پیگیری به‌ مقیاس باورهای محدودکننده انتخاب همسر (ARMSS) پاسخ دادند. داده‌ها به روش آماری تحلیل واریانس مکرر (آمیخته) تحلیل شدند. نتایج نشان داد که آموزش پیش‌ازازدواج به‌ شیوه برنامه آمادگی پیش‌ازازدواج مبتنی بر دیدگاه آدلری، باعث کاهش پنج تا از شش باور محدودکننده انتخاب همسر مانند «هم‌خوابی»، «یکی و تنها یکی»، «متضادها یکدیگر را کامل می‌کنند»، «آرمان‌گرایی» و «آسانی تلاش» در شرکت‌کننده‌های گروه آموزشی نسبت به‌ شرکت‌کننده‌های گروه کنترل شده است و این آموزش تأثیری در باور «اطمینان کامل» نداشت. بنابراین، براساس یافته‌های به‌دست آمده می‌توان نتیجه گرفت که برنامه آموزش آمادگی پیش‌ازازدواج به‌ویژه در دوران نوجوانی، می‌تواند بسیاری از باورهای غیرمنطقی و غیرواقعی را در آنان کاهش دهد و به‌عنوان یک عامل پیشگیرانه از بسیاری از مشکلات بعدی در زندگی زناشویی جلوگیری به‌عمل می‌آورد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Effectiveness of the Adlerian-Based Premarital Education Program on Female Students’ Constraining Beliefs regarding Mate Selection

نویسندگان [English]

  • Gholamreza Rajabi 1
  • Soheila Gheisary Gheisary 2
  • Abas Amanelahi 3
  • Mansour Sodani 1
1 Department of Counseling, Faculty of Educational Sciences and Psychology. Shahid Chamran University of Ahvaz, Ahvaz, Iran.
2 Department of Counseling, Faculty of Educational Sciences and Psychology. Shahid Chamran University of Ahvaz, Ahvaz, Iran.
3 Department of Counseling, Faculty of Educational Sciences and Psychology. Shahid Chamran University of Ahvaz, Ahvaz, Iran.
چکیده [English]

This purpose of this study was to investigate the effectiveness of the Adlerian-based premarital education program on female students’ constraining beliefs regarding mate selection. The statistical population included high school female students in the 2nd grade living in Jam (located in Bushehr province) during the academic year of 2018-19. The study was a quasi-experiment, using pre/post-test and a control group. The sample included 52 female students who scored 1.5 standard deviation higher than average. The participants were assigned to the experimental (n=26) and the control group (n=26). The experimental group received seven 90-minute sessions of Adlerian-based premarital training while the control group received no intervention. The participants completed the Attitudes about Romance and Mate Selection Scale (ARMSS). The data analyzed using the repeated measures ANOVA, and the results showed that the program reduced five of the six constraining beliefs about mate selection, such as "cohabitation", "one and only one", "opposing complement each other", "idealism", and "ease of effort". The program had no effect on “perfect confidence”. According to the results, the findings of the study can be used to improve the process of mate-selection.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Premarital
  • Constraining Beliefs
  • Mate-Selection
  • Educational Program
ابراهیمی، ح.، ‌و فخرایی، س. (1392). بررسی عوامل اجتماعی مرتبط با ازدواج زودرس در شهرستان نقده. مطالعات جامعهشناسی. 6(21)، 110-93.
آزاد ارمکی، ت.، شریفی ساعی، م. ح.، ایثاری، م.، و طالبی، س. (1391). هم‌خانگی؛ پیدایش شکل‌های جدید خانواده در تهران. جامعه پژوهشی فرهنگی. 3(1)، 77-43.
رجبی، غ. ر.، پیردایه، م.، و خجسته‌مهر، ر. (1391). اثربخشی آموزش شناختی- رفتاری گروهی به ‌شیوه الیس بر کاهش باورهای محدودکننده انتخاب همسر در دانشجویان دختر. دوفصلنامه مشاوره کاربردی. 2(2)، 14-1.
رجبی، غ. ر.، عباسی، ق. ا.، سودانی، م.، و اصلانی، خ. (1395 الف). آموزش پیش‌ازازدواج به ‌شیوه برنامه آگاهی و انتخاب‌های بین‌فردی بر انتظارات زناشویی ایده‌آل‌گرایانه دانشجویان مجرد. مجله روانپزشکی و روانشناسی بالینی ایران. 22(3)، 221-212.
رجبی، غ. ر.، عباسی، ق. ا.، سودانی، م.، و اصلانی، خ. (1395 ب). اثربخشی آموزش پیش‌ازازدواج به‌ شیوه برنامه آگاهی و انتخاب‌های بین‌فردی بر باورهای ارتباطی دانشجویان مجرد. مجله مشاوره و رواندرمانی خانواده. 6(1)، (21 پیاپی)، 97-79.
رجبی، غ. ر.، عباسی، ق. ا.، سودانی، م.، و اصلانی، خ. (1397). اثربخشی آموزش پیش‌ازازدواج مبتنی بر برنامه آموزش ارتباط بر کاهش باورهای ارتباطی ناکارآمد دانشجویان مجرد. فصلنامه پژوهشهای کاربردی روانشناختی. 9(2)، 1-15.
رجبی، غ. ر.، فردوسی، س.، و شهبازی، م. (1390). بررسی کفایت روان‌سنجی مقیاس باورهای محدودکننده انتخاب همسر. دوفصلنامه مشاوره کاربردی. 1(1)، 56-37.
رجبی، غ. ر.، و عباسی، ق. ا. (1398). اثربخشی آموزش پیش‌ازازدواج به‌ شیوه برنامه آموزش ارتباط بر کاهش انتظارات ایده‌آل‌گرایانه جوانان مجرد. مجله روانپزشکی و روانشناسی بالینی ایران. 25(4)، 395-384.
سپهری، ص.، و حسن‌زاده توکلی، م. ر. (1390). بررسی اعتبار و روایی مقیاس نگرش‌های مربوط به‌ انتخاب همسر. فصلنامه‌ خانواده پژوهشی. 7(28)، 419-401.
سلیمی، ج.، و کریمی، م. (1391). تأثیر آموزش مفاهیم نظریه لازاروس بر تغییر نگرش نسبت به‌ انتخاب همسر در بین دانشجویان دختر. فصلنامه مشاوره و رواندرمانی. 1(4)، 533-512.
شریعتمدار، آ.، اخوان، م.، و فرخی، ن. ع. (1393). اثربخشی آموزش مفاهیم نظریه شناختی با تأکید بر خطاهای شناختی بر نگرش مربوط به ‌انتخاب همسر. پایاننامه کارشناسی ارشد، مشاوره خانواده و گرایش. دانشگاه علامه طباطبایی.
شیرزاد، ر.، و فکری، ک. (1395). اثربخشی آموزش گروهی نظریه شناختی بر باورهای محدودکننده انتخاب همسر دانشجویان. سومین کنفرانس جهانی روانشناسی و علوم تربیتی، حقوق و علوم اجتماعی در آغاز هزاره سوم. شیراز. دانشگاه زرقان.
شیری، ط.، گل‌محمدیان، م.، و حجت‌خواه، س. م. (1395). اثربخشی طرحواره درمانی بر نگرش‌های ناکارآمد نسبت به‌ انتخاب همسر در دانشجویان دختر. فصلنامه‌ فرهنگ مشاوره و رواندرمانی. 7(27)، 188-171.
فرامرزی، ع.، اسماعیلی، م.، و فرح بخش، ک. (1385). آموزش درک متقابل ماهیت جنسیتی و تغییر نگرش دانشجویان دختر (18 الی 24 ساله) نسبت به‌ نحوه انتخاب همسر. تازهها و پژوهشهای مشاوره. 5(20)، 94-81.
قادری، ط.، و مردانی، س. (1392). رابطه همسان‌همسری و مطلوبیت روابط زناشویی. فصلنامه‌ برنامهریزی رفاه و توسعه اجتماعی. 4(15)، 129-87.
کرمی‌بلداجی، ر. ا.، ثابت­زاده، م.، زارعی، ا.، و صادقی‌فرد، م. (1393). اثربخشی مشاوره گروهی به‌ شیوه عقلانی- عاطفی- رفتاری بر نگرش‌های ناکارآمد همسرگزینی دختران و پسران. مجله پژوهش­های علوم شناختی و رفتاری. 4(2)، 171-188.
References
Adler, A. (1978). Cooperatkm between the sexes: Writings on women, love and marriage, sexuality and its disorders. Ansbacher, H. & Ansbacher, R. (Eds. & Trans.), New York: Anchor Books.
Adler-Baeder, A., Kerpelman, J. l., Schramm, D. G., Higginbotham, B., & Paulk, A. (2007). The impact of relationship education on adolescents of diverse backgrounds. Family Relations. 56(3), 291-303.
Aydin, G. S. (2016). The effectiveness of a cognitive behavioral group program on constraining beliefs about mate selection and romantic beliefs of graduate students. The degree of Doctor of Philosophy, Middle East Technical University. 
Brent, D. A., Perper, J. A., Moritz, G., Baugher, M., Roth, C., Balach, L., & Schweers, J. (1993). Stressful life events, psychopathology, and adolescent suicide: A case control study. Suicide and Life-Threatening Behavior. 23(3), 179-187.
Cobb, N. P., Larson, J. H., & Watson, W. L. (2003). Development of the attitudes about romance and mate selection scale. Family Relations. 52(3), 221-231.
Fu, X., & Heaton, T. B. (2008). Racial and educational homogamy. Sociological Perspectives. 51(4), 735-758.
Gardner, S. (2001). Evaluation of the “connections: Relationship and marriage” curriculum. Journal of Family and Consumer Science Education. 19(1), 1-14.
Gardner, S. P., Giese, K., & Parrot, S. M. (2004). Evaluation of the connections: Relationships and marriage curriculum. Relations. 53(5), 521-527.
Gyuris, P., Jarai, R., & Bereczkei, T. (2010). The effect of childhood experiences on mate choice in personality traits: Homogamy and sexual imprinting. Personality and Individual Differences. 49(5), 467-472.
Hattori, A. (2013). Pacific Asia inquiry. Multidisciplinary Perspectives in the Liberal Arts and Social Sciences. 5(1), 1-211.
Joyner, K., & Udry, J. R. (2000). You don’t bring me anything but down: Adolescent romance and depression. Journal of Health and Social Behavior. 41(4), 369-391.
Kern, R. M., Hawes, E. C., & Christensen, O. C. (1989). Couples therapy: An Adlerian perspective. New York: University of Arizona.
Knox, D. (2015). M & F3. United States: Cengage learning.
Larson, A. S., & Olson, D. H. (1989). Predicting marital satisfaction using prepare: A replication study. Journal of Marital and Family Therapy. 15(3), 1311-322.
Larson, J. H. (1992). “You’re my one and only”: Premarital counseling for unrealistic beliefs about mate selection. The American Journal of Family Therapy. 20(3),
242-253.
Larson, J. H. (2000). Should we stay together? A scientifically proven method for evaluating your relationship and improving its chances for long-term success. San Francisco: Jossey-Bass.
Litzinger, S., & Gordon, K. C. (2005). Exploring relationships among communication, sexual satisfaction, and marital satisfaction. Journal of Sex & Marital Therapy. 31(5), 409-424.
Montgomery, M. J. (2005). Psychosocial intimacy and identity: From early adolescences to emerging adulthood. Journal of Adolescent Research. 20(3), 346-374.
Murray, C. E. (2004). Empirical investigation of the relative importance of client characteristics and topics in premarital counseling. The Degree of Doctor of Philosophy. University of Florida.
Murray, S. L., Holmes, J. G., & Griffin, D. W. (1996). The self-fulfilling nature of positive illusions in romantic relationships: Love is not blind, but prescient. Journal of Personality and Social Psychology. 71(6), 1155-1180.
Parrott, L., & Parrott, L. (1995). Saving your marriage before it starts. Grand Rapids, Michigan: Eerdmans.
Poley, J. M. (2011). A pre-marriage proposal: Getting ready for marriage, an Adlerian design. The Degree of Master of Arts in Adlerian Counseling and Psychotherapy.
Popenoe, D., & Whitehead, B. (2000). Sex without strings, relationships without rings: Today’s young singles talk about mating and dating. A Publication of the National Marriage Project. Retrieved from http:// marriage. rutgers. edu/ publications.html.
Priest, J., Burnett, M., Thompson, R., Vogel, A., & Schvaneveldt, P. (2009). Relationship dissolution and romance and mate selection myths. Family Science Review, 14. 48-57.
Rajabi, Gh., Mahmoudi, O., Aslani, K., & Amanollahi, A. (2017). The effectiveness of premarital education based on premarital interpersonal choices and knowledge program in reducing fear of marriage and increasing the marriage motivation of single students. Journal of Kermanshah University of Medical Science. 2(3), 108-314.
Silliman, B. (2003). Building healthy marriages through early and extended outreach with youth. Journal of Psychology and Theology. 31(3), 270-282.
Silliman, B., & Schumm, W. (2004). Adolescents’ perceptions of marriage and premarital couple's education. Family Relations. 53(5), 513-520.
Singh S. R. (2009). “Early marriage among women in developing countries. International Family Planning Perspectives. 22(4), 148-175.
Sprecher, S., & Metts, S. (1999). Romantic beliefs: Their influence on relationships and patterns of change over time. Journal of Social and Personal Relationships. 16(6), 834–851.
Van Epp, M. C., Futris, T. G., Van Epp, J. C., & Campbell, K. (2008). The impact of the PICK a partner relationship education program on single army soldiers. Family and Consumer Sciences Research Journal. 36(4), 328-349.
Waite, L. J., & Gallagher, M. (2000). The care for marriage: Why marriage pople are happier, healthier, and better off financially, New York: Doubleday.
Whisman, M. A., Dixon, A. E., & Johnson, B. (1997). Therapists' perspectives of couple problems and treatment issues in couple therapy. Journal of Family Psychology. 11(3), 361-366.
Wineer, B. J. (1962). Statistical principles in experimental design. New York: McGraw-Hill.
Zondi, G. (2016). Preferred occupations in mate selection: a study of` students in two south African universities. The Degree Master of Social Sciences Psychology. University of KwaZulu-Natal.
 
دوره 11، شماره 4
اسفند 1399
صفحه 1-22
  • تاریخ دریافت: 04 تیر 1399
  • تاریخ بازنگری: 12 مرداد 1399
  • تاریخ پذیرش: 25 مهر 1399
  • تاریخ اولین انتشار: 15 بهمن 1399
  • تاریخ انتشار: 01 اسفند 1399