کارایی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد (ACT) بر دشواری‌های بین فردی و اعتیاد به اینترنت در میان دانش‌آموزان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری روانشناسی، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران

2 دانشجوی دکتری رفتار سازمانی و منابع انسانی، دانشکده مدیریت، دانشگاه یزد، یزد، ایران

3 دانشجوی دکتری روانشناسی و آموزش کودکان استثنایی، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه تهران، تهران، ایران

چکیده

پژوهش حاضر با هدف بررسی کارایی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد (ACT) بر اعتیاد به اینترنت و دشواری‌های بین‌فردی در میان دانش‌آموزان دبیرستان در شهر تهران انجام شد. روش پژوهش حاضر از نوع شبه‌آزمایشی با پیش‌آزمون و پس‌آزمون و گروه کنترل با پیگیری یک‌ماهه بود. شرکت‌کنندگان پژوهش شامل 40 دانش‌آموز پسر (20 نفر گروه آزمایش و 20 نفر گروه کنترل) مقطع متوسطه دوم در سال تحصیلی 1399-1398 بودند که به شیوۀ دردسترس انتخاب شدند. ابزارهای پژوهش عبارت بودند از پرسشنامۀ اعتیاد به اینترنت یانگ (IAT) و پرسشنامۀ دشواری‌های بین‌فردی نوجوانان انگلس، هیدالگو و مندنز (QIDA). پس از اجرای پرسشنامه‌ها در میان دانش‌آموزان، آزمودنی‌هایی که نمرۀ برش پرسشنامۀ اعتیاد به اینترنت یانگ را به‌دست آوردند، در دو گروه کنترل و آزمایشی به‌صورت تصادفی قرار گرفتند. گروه آزمایش مداخله‌درمانی را به مدت هشت جلسۀ دوساعته به شیوۀ گروهی دریافت کردند. پس از اتمام جلسات درمان از هر دو گروه پس‌آزمون به‌عمل آمد و بعد از یک ماه آزمون پیگیری انجام گرفت. برای تجزیه‌ و تحلیل آماری داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار SPSS نسخۀ 26 و به روش تحلیل واریانس با اندازه‌گیری‌های مکرر استفاده شد. نتایج تحلیل داده‌ها نشان می‌دهد که نمرات اعتیاد به اینترنت و دشواری‌های بین‌فردی در پس‌آزمون در گروه آزمایشی به‌صورت معناداری کاهش یافت. این نتایج در پیگیری یک‌ماهه نیز تداوم داشت. شیوۀ درمانی مبتنی بر پذیرش و تعهد (ACT) می‌تواند به کاهش اعتیاد به اینترنت و مؤلفه‌های دشواری‌های بین‌فردی منجر شود. این شیوۀ درمانی می‌تواند روش مداخله‌ای مؤثری برای دست‌یافتن به روابط بین‌فردی رضایت‌بخش باشد.
 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Effectiveness of Acceptance and Commitment Therapy (ACT) on Interpersonal Difficulties and Internet Addiction among High School Students

نویسندگان [English]

  • Majid Firouzkouhi Berenjabadi 1
  • Mahshid pourhosein 2
  • Mohammad Ghasemi Argene 3
1 PhD Student in Psychology, Faculty of Psychology and Educational Sciences, Allameh Tabatabai University, Tehran, Iran
2 PhD Student in Organizational Behavior and Human Resources, Faculty of Management, Yazd University, Yazd, Iran
3 ِDepartmant of Psychology and Education of Exceptional Children, Faculty of Psychology and Educational Sciences, University Tehran, Tehran, Iran
چکیده [English]

The aim of this study is to investigate the effectiveness of Acceptance and Commitment Therapy (ACT) on Internet addiction and interpersonal difficulties among high school students in Tehran. The method of the present study is quasi-experimental with pretest and posttest and a control group with one-month follow-up. The participants of the study were 40 male students (20 in experimental group and 20 in control group) of secondary school in academic year 2019-2020, who were selected by random sampling method. The research instruments were Young’s Internet Addiction Questionnaire (IAT) and Engels, Hidalgo and Mendens’s Questionnaire about Interpersonal Difficulties for Adolescents (QIDA). After administering the questionnaires to the students, the subjects who scored the cut score of Young’s Internet Addiction Questionnaire were randomly assigned to the control and experimental groups. The experimental group received eight two-hour group sessions of therapeutic intervention. After the therapy sessions, a posttest was administered to both groups and a follow-up test was administered after one month. Data were statistically analyzed using SPSS 26 software and analysis of variance with repeated measures. The results of the data analysis showed that the scores for Internet addiction and interpersonal difficulties decreased significantly in the experimental group at the posttest. These results were verified in a one-month posttest. Acceptance and Commitment Therapy (ACT) can decrease the components of Internet addiction and interpersonal difficulties. This treatment can be considered as an effective intervention method to achieve satisfactory interpersonal relationships.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Acceptance and Commitment Therapy (ACT)
  • Internet Addiction
  • Interpersonal Difficulties
  • High School Student

مراجع

آفتاب، ر. (1395). نقش میانجی‌گر دشواری‌های بین‌فردی در رابطۀ بین اجتناب تجربی با افسردگی و اضطراب. فصلنامۀ روان‌شناسی کاربردی. 4(40)، 542-523.
اکبری، ا.، هواسی سومار، ن.، و رونقی، س. (1398). اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد به شیوۀ گروهی بر خودکارآمدی مادران دارای فرزند مبتلا به سرطان. مجلۀ علمی دانشگاه علوم پزشکی گرگان. 21(4)، 73-68.
امانی، ا.، عیسی نژاد، ا.، و علیپور، ا. (1398). اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد به ‌شیوۀ گروهی بر اعتماد در روابط بین‌فردی و کنترل عواطف در زنان متأهل. مجلۀ فرهنگی تربیتی زنان و خانواده. 48(3)، 167-145.
بحری بیناباج، ن.، صادق‌مقدم، ل.، خدادوست، ل.، محمدزاده، ج.، و بنفشه، ا. (1390). وضعیت اعتیاد به اینترنت و ارتباط آن با سلامت عمومی دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی گناباد. فصلنامۀ مراقبت‌های نوین. 8(3)، 173-166.
سیدان، س. ا.، و باعزت، ف. (1396). مشکلات بین‌فردی و استرس تحصیلی در دانش‌آموزان. ششمین کنگرۀ انجمن روان‌شناسی ایران، 25-23 آبان 1396، تهران.
سرمد، ز.، بازرگان، ع.، و حجازی، ا. (1398). روش‌های تحقیق در علوم رفتاری (چاپ سی‌وسوم). تهران: انتشارات آگاه.
شاملی، م. ح.، معتمدی، ع.، و برجعلی، ا. (1397). اثربخشی درمان شناختی مبتنی بر ذهن‌آگاهی بر اعتیاد به بازی‌های اینترنتی با میانجی‌گری متغیرهای خودکنترلی و هیجان‌خواهی در نوجوانان پسر. فرهنگ مشاوره و روان‌درمانی (فرهنگ مشاوره). 9(33)، 161-137.
شکری، ا.، عبدالخالقی، م.، افضلی، م. ح.، گراوند، ف.، و پاییزی، م. (1389). ساختار عاملی و ویژگی‌های روان‌سنجی پرسشنامۀ دشواری‌های بین‌فردی نوجوانان در یک نمونۀ ایرانی. روان‌شناسی تحولی روان‌شناسان ایرانی. 2(24)، 316-307.
دلیری، م.، و آقایوسفی، ع. (1394). نقش خودکارآمدی و هراس اجتماعی در پیش‌بینی اعتیاد به اینترنت در دانش‌آموزان. فصلنامۀ رویش روان‌شناسی. 4(4)، 104-93.
دوستی، پ.، غلامی، س.، و ترابیان، س. (1395). اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر کاهش پرخاشگری در دانش‌آموزان مبتلا به اعتیاد اینترنتی. مجلۀ سلامت و مراقبت. 18(1)، 72-63.
صبور، س.، و کاکابرایی، ک. (1395). اثربخشی گروه‌درمانی پذیرش و تعهد بر میزان علائم افسردگی، استرس و شاخص‌های درد در زنان مبتلا به درد مزمن. مجلۀ پژوهش توان‌بخشی در پرستاری. 2(4)، 9-1.
عزیزی بروجنی، م. (1394). اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر کیفیت زندگی و ساعات استفاده از اینترنت در دانش‌آموزان پسر مقطع دبیرستان دارای اعتیاد به اینترنت شهر اهواز. پایان‌نامۀ کارشناسی ‌ارشد. رشته روان‌شناسی بالینی، دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی، دانشگاه چمران اهواز.
علوی، س.س.، جنتی فرد، ف.، مرآثی، م. ر.، اسلامی، م.، و حقیقی، م. (1389). بررسی رابطۀ بین علائم روان‌پزشکی و اعتیاد به اینترنت در گروهـی از دانشجویان. فصلنامۀ علمی-پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی همدان. 17(2)، 65-57.
غفاری، م.، و احدی، ح. (1386). بررسی تأثیر آموزش خودآگاهی هیجانی و کنترل تکانه در کاهش کناره‌گیری اجتماعی و کاربری اجباری اینترنت. مطالعات روان‌شناختی. 3(2)، 107-91.
قاسم‌زاده، ل.، شهرآرای، م.، و مرادی، ع. (1386). بررسی میزان شیوع اعتیاد به اینترنت و رابطۀ آن با تنهایی و عزت‌نفس در دانش‌آموزان دبیرستانی شهر تهران. فصلنامۀ تعلیم و تربیت. 23(1)، 68-41.
قاسمی هرندی، ا.، و فروزنده، ا. (1395). اثربخشی رویکرد مبتنی بر پذیرش و تعهد بر خودکارآمدی و کیفیت زندگی نوجوانان بی‌سرپرست و بدسرپرست شهر اصفهان. سومین کنفرانس بین المللی رویکردهای نوین در علوم انسانی، تهران.
کازبی، پ. (1392). روش‌های پژوهش در علوم رفتاری. ترجمۀ غلامرضا نفیسی و کامران گنجی. تهران: آیندۀ درخشان.
محققی، ح.، دوستی، پ.، و جعفری، د. (1395). تأثیر درمان پذیرش و تعهد بر فرانگرانی، نگرانی اجتماعی و نگرانی سلامتی دانشجویان. مطالعات روان‌شناسی بالینی. 23(2)، 94-81.
نوروزی، م.، زرگر، ف.، و اکبری، حسین. (1396). بررسی اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد (ACT) بر کاهش مشکلات بین‌فردی و اجتناب تجربه‌ای دانشجویان. تحقیقات علوم رفتاری. 2(48)، 174-168.
هادی‌زاده، م. ه.، نوابی‌نژاد، ش.، نورانی‌پور، ر.، و فرزاد، و. (1398). اثربخشی درمان‌شناختی-تحلیلی بر خودکارآمدی و مشکلات بین‌فردی زنان دارای اختلال شخصیت وابسته. پژوهش‌های مشاوره. 18(69)، 229-208.
 
Andreassen, C. S., & Palesen, S. (2014). Social network site addiction: An overview. Current Pharmaceutical Design. 25(20), 4053-4061.
Arrivillaga, C., Rey, L., & Extremera, N. (2020). Adolescents’ problematic internet and smartphone use is related to suicide ideation: Does emotional intelligence make a difference. Computers in Human Behavior. 110(2020), 106375.
Aydin, B. (2017). Resorting to internet: A look at university students’ problematic internet use through meaning in life, self-efficacy and self-esteem. Journal of Human Science. 14(2), 1938-1950.
Azadeh, S. M., Kazemi-Zahrani, H., & Besharat, M. A. (2015). Effectiveness of acceptance and commitment therapy on interpersonal problems and psychological flexibility in female high school students with social anxiety disorder. Global Journal of Health Science. 8(3), 131–138.
Bartholomew, M. E., Smith, B., & Johnson, S. L. (2019). Explaining interpersonal difficulty via implicit and explicit personality correlates of mania risk. Journal of Affective Disorders. 246, 248-251.
Bernal-Manrique, K. N., García-Martín, M. B., & Ruiz, F. J. (2020). Effect of acceptance and commitment therapy in improving interpersonal skills in adolescents: A randomized waitlist control trial. Journal of Contextual Behavioral Science. 17, 86-94.
Berdibayeva, S., Garber, A., Ivanov, D., Massalimova, A., Kukubayeva, A., & Berdibayev, S. (2016). Psychological prevention of older adolescents’ interpersonal relationships, who are prone to internet addiction. Procedia-Social and Behavioral Sciences. 217(2016), 984-989.
Berte, D., Mahamid, F., & Affouneh, S. (2021). Internet addiction and perceived self-efficacy among university students. International Journal of Mental Health and Addiction. 19(4), 162-176.
Błachnio, A., Przepiórk, A., Durak, E., Durak, M., & Sherstyuk, L. (2016). The role of self-esteem in Internet addiction: A comparison between Turkish, Polish and Ukrainian samples. The European Journal of Psychiatry. 30(2), 149-155.
Burnay, J., Billieux, J., Blairy, S., & Laroi, F. (2015). Which psychological factors influence Internet addiction? Evidence through an integrative model. Computers in Human Behavior. (43), 28-34.
Chen, R., Liu, J., Cao, X., Duan, S., Wen, S., Zhang, S., & Lu, J. (2020). The relationship between mobile phone use and suicide-related behaviours among adolescents: The mediating role of depression and interpersonal problems. Journal of Affective Disorders. 269(2020), 101-107.
Chi, X., Hong, X., & Chen, X. (2020). Profiles and sociodemographic correlates of internet addiction in early adolescents in southern China. Addictive Behaviors. 106(2020), 106385.
Dekeyser, M., Raes, F., Leijssen, M., Leysen, S., & Dewulf, D. (2008). Mindfulness skills and interpersonal behaviour. Pers Individ Dif. 44(5), 1235-1245.
Dou, D., & Shek, D. T. (2021). Concurrent and longitudinal relationships between positive youth development attributes and adolescent Internet addiction symptoms in Chinese Mainland high school students. International Journal of Environmental Research and Public Health. 18(4), 1937.
Fehm, L., Pelissolo, A., Furmark, T., & Wittchen, H-U. (2005). Size and burden of social phobia in Europe. European Neuropharmacology. (15)1, 453-462.
Fletcher, L., & Hayes, S. C. (2005). Relational frame theory, acceptance and commitment therapy, and a functional analytic definition of mindfulness. J Ration Emot Cogn Behav Ther. 23(4), 315-336.
Floros, G., Siomos, K., Stogiannidou, A., Giouzepas, I., & Garyfallos, G. (2014). Comorbidity of psychiatric disorders with Internet addiction in a clinical sample: The effect of personality, defense style and psychopathology. Addictive Behaviors. 12(39), 1839-1845.
O'Donohue, W. T., & Fisher, J. E. (Eds.). (2008). Cognitive behavior therapy: Applying empirically supported techniques in your practice (2nd ed.). John Wiley & Sons, Inc.
Hyes, S., Luoma, B., & Bond, F. (2006). Acceptance and commitment therapy: Model, process and outcomes. Behavior Research and Therapy. 44, 1-25.
Hasan, A. A. H., & Jaber, A. A. (2020). The relationship between internet addiction, psychological distress, and coping strategies in a sample of Saudi undergraduate students. Perspectives in Psychiatric Care. 56(3), 495-501.
Harris, R. (2013). The happiness trap: Stop struggling, start living. Wollombi, Australia: Exisle Publishing.
Harris, R. (2009). ACT with love. Oakland: New Horbinger Publication.
Ingles, C. J., Hidalgo, M. D., & Mendez, F. X. (2005). Interpersonal difficulties in adolescence: A new self-report measure. European Journal of Psychological Assessment. 1(21), 11-22.
Karaer, Y., & Akdemir, D. (2019). Parenting styles, perceived social support and emotion regulation in adolescents with internet addiction. Comprehensive Psychiatry. 92, 22-27.
Kemp, S. (2019). Digital trends 2019: Every single stat you need to know about the internet. Retrieved January 30, 2019, from https://thenextweb.com/news.
Kim, E. J., Namkoong, K., Ku, T., & Kim, S. J. (2008). The relationship between online game addiction and aggression, self-control and narcissistic personality traits. European Psychiatry. 23, 212–218.
Koo, H. J., & Kown, J. H. (2014). Risk and protective factors of internet addiction: A meta-analysis of empirical studies in Korea. Yonsei Medical Journal. 6(55), 1691-1711.
Lee, T. S. H., Wu, Y. J., Chao, E., Chang, C. W., Hwang, K. S., & Wu, W. C. (2021). Resilience as a mediator of interpersonal relationships and depressive symptoms amongst 10th to 12th grade students. Journal of Affective Disorders. 278(2021), 107-113.
Lantheaume, S. (2018). Thérapie d’acceptation ET d’engagement (ACT) ET addiction sexuelleACT in the treatment of sexual addiction: About a clinical case. L'Encéphale. 44(4), 387-391.
Lev, A. (2011). A new group therapy protocol combining acceptance and commitment therapy (ACT) and schema therapy in the treatment of interpersonal disorders: A randomized controlled trial. Ph. D. Dissertation. The Wright Institute, Berkeley, CA.
Mamun, M. A., & Griffiths, M. D. (2019). The assessment of internet addiction in Bangladesh: Why are prevalence rates so different? Asian Journal of Psychiatry. 2019, 1-6.
Mallya, J., & Lakshminarayanan, S. (2017). Factors influencing usage of internet for academic purposes using technology acceptance model. DESIDOC Journal of Library & Information Technology. 37(2), 119-124.
Millstein, D. J., Orsillo, S. M., Hayes-Skelton, S. A., & Roemer, L. (2015). Interpersonal problems, mindfulness, and therapy outcome in an acceptance-based behavior therapy for generalized anxiety disorder. Cognitive Behaviour Therapy. 44(6), 491–501.
Moreau, A., Laconi, S., Delfour, M., & Chabrol, H. (2015). Psychopathological profiles of adolescent and young adult problematic Facebook users. Computers in Human Behavior. (44), 64-69.
Muller, K.W., Dreier, M., Beutel, M.E., Duven, E., Giralt, S., & Wolfling, K. (2016). A hidden type of internet addiction? Intense and addictive use ofsocial networking sites in adolescents. Computers in Human Behavior. (55), 172-177.
Norberg, M. M., Kwok, C., Crone, C., David, J., Kakar, V., & Grisham, J. R. (2020). Greater interpersonal problems differentiate those who excessively acquire and save from those who only excessively acquire possessions. Journal of Obsessive-Compulsive and Related Disorders. 27, 100571.
Quinlan, E., Deane, F. P., & Crowe, T. (2018). Pilot of an acceptance and commitment therapy and schema group intervention for mental health carer's interpersonal problems. Journal of Contextual Behavioral Science. 9, 53-62.
Regan, T., Harris, B., Van Loon, M., Nanavaty, N., Schueler, J., Engler, S., & Fields, S. A. (2020). Does mindfulness reduce the effects of risk factors for problematic smartphone use? Comparing frequency of use versus self-reported addiction. Addictive Behaviors. 108, 106435.
Spada, M. M. (2014). An overview of problematic Internet use. Addictive Behaviors. 6(39), 3-6.
Simon Kemp. (2019). Digital 2019: IRAN. Retrieved from https://datareportal.com/reports/digital-2019-iran
Winler, A. B., Dörsing, W., Rief, Y., Shen, A., & Glombiewsi, G. (2013). Treatment of internet addiction: A meta-analysis. Clinical Psychology Review. 2(23), 317-329.
widyanto, L., & Mcmurran, M. (2004). The psychometric properties of the internet addiction test. Cyber Psychology Behavior. 4(7), 443-450.
Crosby, J. M., & Twohig, M. P. (2016). Acceptance and commitment therapy for problematic internet pornography use: A randomized trial. Behavior Therapy. 47(3), 355–366.
Yu, H-G., & Son, Ch. N. (2016). Effects of ACT on smartphone addiction level, self-control, and anxiety of college students with smartphone addiction. Journal of Digital Convergence. 14(2), 415-426.
 
 
فصل‌نامه پژوهش‌های کاربردی روانشناختی
دوره 12، شماره 2
شهریور 1400
صفحه 283-301

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 30 شهریور 1399
  • تاریخ بازنگری: 27 آبان 1399
  • تاریخ پذیرش: 29 آذر 1399
  • تاریخ اولین انتشار: 31 خرداد 1400
  • تاریخ انتشار: 01 شهریور 1400

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار