فصل‌نامه پژوهش‌های کاربردی روانشناختی

مقایسة اثربخشی آموزش گروهی مبتنی بر شفقت و تئوری انتخاب بر احساس شرم و سطوح خودانتقادی دانشآموزان دختر

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری روان‌شناسی، واحد کرج، دانشگاه آزاد اسلامی، کرج، ایران

2 استادیار گروه روان‌شناسی، دانشکده روان‌شناسی، واحد کرج، دانشگاه آزاد اسلامی، کرج، ایران

3 استادیار گروه روان‌شناسی، دانشکده روان‌شناسی، واحد کرج، دانشگاه آزاد اسلامی، کرج، ایران.

4 دانشیار گروه روان‌شناسی، دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران.

5 5. استادیار گروه روان‌شناسی، دانشکده روان‌شناسی، واحد کرج، دانشگاه آزاد اسلامی، کرج، ایران

چکیده

هدف پژوهش حاضر مقایسة اثربخشی آموزش شفقت و تئوری انتخاب بر احساس شرم و سطوح خودانتقادی دانش‌آموزان دختر است. روش پژوهش حاضر از نظر هدف، کاربردی و از نظر شیوة گردآوری اطلاعات، شبه‌آزمایشی با طرح پیش‌آزمون-پس‌آزمون با گروه گواه است. جامعة آماری همة دانش‌آموزان دختر 18-15 سالة شهر کرج بودند. در این پژوهش که در سال تحصیلی 98-97 انجام شد، 45 دختر از جامعة مذکور به‌صورت دردسترس انتخاب شدند و در دو گروه آزمایشی و یک گروه گواه به‌صورت مساوی (هر گروه 15 نفر) قرار گرفتند. هریک از گروه‌های آزمایش هشت جلسه آموزش شفقت یا تئوری انتخاب دریافت کردند؛ درحالی‌که گروه گواه در این مدت مداخله‌ای دریافت نکرد. آزمودنی‌ها با استفاده از پرسشنامة احساس شرم (GASP) و مقیاس سطوح خودانتقادی (LOSCS) ارزیابی شدند. داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار SPSS و روش آماری تحلیل کوواریانس چندمتغیره و تک‌متغیره تجزیه ‌و تحلیل شد. نتایج نشان می‌دهد، پس از اجرای آموزش‌های گروهی، بین میانگین گروه‌های آزمایش و گواه در کاهش احساس شرم و سطوح خودانتقادی تفاوت معناداری ایجاد شد و این تفاوت در گروه آموزش شفقت بیشتر از گروه آموزش تئوری انتخاب بود (001/0≥p)؛ بنابراین می‌توان نتیجه گرفت، با اینکه هر دو نوع آموزش گروهی توانسته‌اند بر کاهش احساس شرم و سطوح خودانتقادی دانش‌آموزان مؤثر باشند، آموزش شفقت مؤثرتر از آموزش تئوری انتخاب بوده است.
 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Comparing the Effectiveness of Group Training Based on Compassion and Choice Theory on the Sense of Shame and Level of Self-Criticism in Female High School Students

نویسندگان [English]

  • minasadat khonsari 1
  • Biyouk Tajeri 2
  • Mehran Sardaripour 3
  • Mohammad Hatami 4
  • Marjan Hoseinzadeh Taghvaii 5

1 Department of Psychology, Psychology Faculty, Islamic Azad University, Karaj, Iran

2 Department of Psychology, Psychology Faculty, Islamic Azad University, Karaj, Iran

3 Department of Psychology, Psychology Faculty, Islamic Azad University, Karaj, Iran.

4 Department of Psychology, Faculty of Psychology and Educational Science, kharazmi University, Tehran,, Iran

5 Department of Psychology, Faculty of Psychology, Islamic Azad University, Karaj, Iran

چکیده [English]

The aim of the present study is to compare the effects of training based on compassion theory and choice theory on the sense of shame and the level of self-criticism in female college students. The method of the present study is applied in terms of the objective and quasi-experimental in terms of the data collection method using a pretest-posttest design with a control group. The statistical population is all students aged 15-18 years in Karaj. In this study, conducted in the academic year 2018-2019, 45 female students were randomly selected and equally divided into two experimental groups and one control group (each group consisted of 15 subjects). One of the experimental groups received 8 sessions of compassion or choice theory training, while the control group did not participate in the intervention. Subjects were assessed using the Guilt and Shame Proneness Scale (GASP) and Levels of Self-Criticism Scale (LOSCS). Data were analyzed using SPSS 23 software and multivariate and univariate analysis of covariance. The results showed that after the group training, there was a significant difference between the mean of the experimental and control groups in terms of reduction of shame and self-criticism scores. This difference was greater for the compassion training than for the choice theory training. It can be concluded that although both types of group training were able to reduce students’ shame and self-criticism scores, the compassion training was more effective than the choice theory training.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Choice theory
  • Compassion
  • Self-Criticism
  • Shame
احدی، ح.، و جمهری، ف. (1396). روان‌شناسی رشد نوجوانی و بزرگسالی. چاپ هفتم. تهران: نشر آیندة درخشان.
برک، ل. (1396). روان‌شناسی رشد از نوجوانی تا پایان زندگی. ترجمة یحیی سیدمحمدی. تهران: انتشارات ارسباران.
تیرچ، د.، ساندروف، ب.، و سیلبراستین، ل. (1395). درمان متمرکز بر شفقت برای درمانگران اکت. ترجمة سعیده دانشمندی، راضیه ایزدی، محمدرضا عابدی. تهران: انتشارات کاوشیار.
خانی‌پور، ح.، پرواز، پ.، و پرواز، ی. (1394). نقش هیجان‌های خودآگاه (استعداد شرم و استعداد گناه) و سبک‌های اسنادی در پیش‌بینی نشانه‌های عمومی روان‌پزشکی، مجلة سلامت روان. 15(17)، 178-169.
رنجبرکهن، ز.، و نوری، ح. (1396). مبانی نظری و اصول درمان شفقت‌محور (چاپ دوم). تهران: انتشارات نهر.
زنجانی، س.، مهدوی، م.، و بهرامی، س. (1396). نقش متغیرهای مربوط به خود (شفقت به خود، حرمت خود، خودانتقادی و خودکارآمدی) در پیش‌بینی نشانه‌های افسردگی در دانشجویان. پژوهش‌های روان‌شناسی بالینی و مشاوره دانشگاه فردوسی. 24(12)، 115-99.
سهراب‌نژاد، س.، یونسی، س.، دادخواه، ا.، و بیگلریان، ا. (1394). اثربخشی آموزش واقعیت‌درمانی روی تعارضات کودک-والد و خودکارآمدی در نوجوانان پسر. مجلة علوم پزشکی دانشگاه ایلام. 23(6)، 120-110.
شریعتی، م.، حمیدی، ن.، هاشمی، ا.، بشلیده، ک.، و مرعشی، ع. (1395). اثربخشی درمان مبتنی بر مهرورزی بر افسردگی و خودانتقادی دانشجویان دختر. مجلة پژوهش‌های بالینی و مشاوره. 17(1)، 50-43.
فتح ا...زاده، ن.، مجلسی، ز.، مظاهری، ز.، رستمی، م.، و نوابی‌نژاد، ش. (1397). اثربخشی درمان متمرکز بر مهرورزی بر شرم درونی‌شده و خودانتقادی زنان آزاردیدة عاطفی. مجلة مطالعات روان‌شناختی. 13(2)، 45-40.
فردی، م. (1396). روان‌شناسی مدرسه و نکات مهم برای دبیران (چاپ اول). یزد: انتشارات سینا.
قریشی، م.، و بهبودی، م. (1396). اثربخشی آموزش واقعیت‌درمانی گروهی بر تنظیم هیجان و افزایش خودکارآمدی تحصیلی دانش‌آموزان دختر. مجلة مرکز تحقیقات عوامل اجتماعی مؤثر بر سلامت. 4(30)، 243-233.
گلاسر، و. (1396). درآمدی بر روان‌شناسی امید تئوری انتخاب. ترجمة علی صاحبی. تهران: انتشارات سایة سخن.
گیلبرت، پ. (1397الف). آموزش ذهن برای شفقت‌ورزی: مقدمه‌ای بر مفاهیم و تمرین‌های شفقت‌محور. ترجمة مریم قهرمانی و پروانه محمدخانی. تهران: انتشارات پرکاس.
گیلبرت، پ. (1397ب). درمان متمرکز بر شفقت. ترجمة مهرنوش اثباتی و علی فیضی. تهران: انتشارات ابن‌سینا.
گیلبرت، پ. (1397ج). شفقت مبتنی بر ذهن‌آگاهی. ترجمة محمدحسین فلاح و آزاده ابویی. یزد: انتشارات دانشگاه آزاد اسلامی.
گیلبرت، پ. (1396). مقدمه‌ای بر نظریه و تمرینات درمان مبتنی بر شفقت و دلسوزی برای مشکلات ناشی از شرم. ترجمة الهام احمدی و ابراهیم ظاهری عبده‌وند. تهران: انتشارات پژوهندگان راه دانش.
نوربالا، ف.، برجعلی، ا.، و نوربالا، ا. (1392). اثربخشی پرورش ذهن شفقت‌ورز بر میزان اضطراب و خودانتقادی بیماران افسرده. مجلة فرهنگ مشاوره و روان‌درمانی علامه. 12(2)، 78-55.
نیلوفری، ر. (1396). اثربخشی آموزش گروهی تئوری انتخاب بر افسردگی، سطوح تفکر خودانتقادی، اضطراب و احساس شرم زنان. پژوهش‌های روان‌شناسی بالینی و مشاوره دانشگاه فردوسی. 10(7)، 168-149.
Bates, T. (2018). The expression of compassion in group psychotherapy. In P. Gilbert (Ed.), Compassion: Conceptualization, research and use in psychotherapy. Psychological Review. 84(20). 159-198.
Bleys, D., Soenens, B., & Luyten, P. (2018). The role of intergenerational similarity and parenting in adolescent self-criticism. Journal of Adolescence. 49(3), 68-76.
Boersma, K., Salomonsson, E., & Johanson, I. (2019). Compassion focused therapy to counteract shame, self-criticism and Isolotion, A replicated single case experimental study for individuals with social anxiety. Journal Contemp Psychoter. 45(61), 89-98.
Bridges, K. R. (2010). Using attributional style to predict academic performance: How does it compare to traditional methods? Personality and Individual Differences. 31(6), 723-774.
Cohen, T. R., Wolf, S. T., Panter, A. T., & Insko, C. A. (2011). Introducing the GASP scale: A new measure of guilt and shame proneness. Journal of Personality and Social Psychology. 100(5), 947-966.
Cox, B. J., Enss, M. W., & Jones, C. S. (2019). Choice theory as it applies to reduce depression, shame and self-criticism. Journal of Reality Therapy. 35(2), 21-47.
Darbai, M. (2015). Study of efficiency of teaching choice theory and reality therapy courses on increasing intimacy among irreconcilable wives. Welfare and Rehabilitation University. 10(5), 81-99.
Genremarine, N., Morris, M., Hay, G., Salgado, R., & White, C. C. (2016). The experience of cultivating self- compassion in counseling. Personality and Individual Differences. 21(5), 452-468.
Gilbert, P., & Irons, C. (2015). Focused therapies and compassionate mind training for shame and self- attaching. In P. Gilbert (Ed.), Compassion: conceptualizations, research and use in psychotherapy. London: Routledge.
Glasser, W. (2010). Counseling with choice theory: The new Reality Therapy. New York: Harper Collins Publisher.
Joff, R. T., Rustling, C. L., & Wiese, A. C. (2019). Reality therapy for dependent and self- critical patients. Journal of Psychology. 20(15), 56-63.
Johannsdottir, A. L., Chang, T., Connor, M., & Himelstein, S. (2017). The effects of mindfulness–based intervention on self-compassion in incarcerated youth. Health Psychology. 98(22), 148-196.
Kakia, L. (2017). Effect of group counseling based on reality therapy on problems and crisises in students of guidance school. Journal of Fundament Mental Health. 84(12), 430-452.
Karkanis, A., Kouros, J., & Kottaa, D. (2017). Erratum to: Family support and substance abuse during puberty. Annals of General Psychiatry. 18(2), 42-45.
Kastner, B. (2016). Choice therapy as it applies to different backdrops: A case study. Journal of Reality Therapy. 3(10), 9-17.
Kumano, P., & Agrawal, A. (2016). Puberty: Psychology and abnormalities. Journal of Adolescence. 12(2), 100-105.
Neff K. D. (2009). The Role of Self-Compassion in Development: A Healthier Way to Relate to Oneself. Human development, 52(4), 211–214.
Newcombe, S. R., Wood, P., & Pizer, B. (2015). Shame and self-compassion in members of alcoholics anonymous. Journal of Health Psychology. 36(45), 149-189.
Ratilen, W. L., Cahen, F., & Leadbeater, J. (2014). Families, peer and contexts as multiple determinants of adolescent problem behavior. Journal of Adolescence. 27(3), 421-438.
Reder, S. D. (2011). Choice theory: An investigation of the treatment effects of a choice theory protocol on students identified as having a behavioral, emotional disability on measures of anxiety, depression and locus of control and self–esteem. A dissertation for the degree of Doctor of Philosophy in Counseling, University of North Carolina.
Thompson, R., & Zuroff, D. (2004). The Levels of Self-Criticism Scale: Comparative self-criticism and internalized self-criticism. Personality and Individual Differences. 36, 419-430.
فصل‌نامه پژوهش‌های کاربردی روانشناختی
دوره 12، شماره 2
شهریور 1400
صفحه 341-356
  • تاریخ دریافت: 02 مرداد 1399
  • تاریخ بازنگری: 21 آبان 1399
  • تاریخ پذیرش: 01 آذر 1399
  • تاریخ اولین انتشار: 11 مرداد 1400
  • تاریخ انتشار: 01 شهریور 1400