واکاوی عوامل مؤثر در ادراک زنان نسبت به فرزندآوری در دورۀ کووید-19

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استاد ممتاز، گروه روان‌شناسی و آموزش کودکان استثنایی، دانشکده روان‌شناسی و علوم‌تربیتی، دانشگاه تهران، تهران ، ایران

2 دانشجوی دکتری روان‌شناسی و آموزش کودکان استثنایی، دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه تهران، تهران، ایران

3 کارشناسی ارشد تحقیقات آموزشی، دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه تهران، تهران، ایران

4 دانشجوی کارشناسی روان‌شناسی، دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه تهران، تهران، ایران.

چکیده

پژوهش حاضر، با هدف واکاوی عوامل مؤثر در ادراکات زنان به فرزندآوری در دورۀ کووید-19 به انجام رسید. روش پژوهش مطالعۀ حاضر کیفی است و با رویکرد پدیدارشناسی توصیفی انجام شده است. جامعۀ آماری این پژوهش، مادران سی‌ساله، دارای یک فرزند و حداقل تحصیلات کارشناسی است که در بازۀ زمانی 1 تیر 1399 تا 15 آبان 1399 در شهر تهران مطالعه شدند. نمونۀ پژوهش نیز 20 نفر از مادرانی است که به روش نمونه‌گیری هدفمند از نوع ملاکی انتخاب شدند. داده‌های این پژوهش با تکیه بر تجارب زیستۀ مادران و با انجام مصاحبۀ نیمه‌ساختاریافته دربارۀ ادراک زنان به فرزندآوری در دورۀ کووید-19 واکاوی شد. برای بررسی روایی صوری پرسش‌های مصاحبه نیز با استادان گروه روان‌شناسی و صاحب‌نظران حوزۀ پژوهش‌های کیفی مشورت صورت گرفت. سپس تمامی داده‌های به‌دست‌آمده با استفاده از روش هفت‌مرحله‌ای کلایزی و نرم‌افزار MAXODA نسخۀ 12 تجزیه و تحلیل شد. نتایج پژوهش حاضر در هشت بن‌مایۀ اصلی، خطرات ابتلا به بیماری با سه بن‌مایه، استرس با شش بن‌مایه، تمایل به بارداری با سه بن‌مایه، شرایط اقتصادی با سه بن‌مایه، امنیت روانی با چهار بن‌مایه، بهبود روابط خانواده با هشت بن‌مایه، تحقیق و مطالعه با دو بن‌مایه و آینده‌نگری با پنج بن‌مایه به‌دست آمد؛ درنتیجه به‌دلیل افزایش آگاهی عمومی از اهمیت دوران بارداری، بیشتر زنان ترجیح دادند تا با برنامه‌ریزی برای بارداری اقدام کنند؛ بنابراین پرداختن به عوامل مربوط به ادراک زنان به فرزندآوری در دوران پرمخاطرۀ کووید-19 می‌تواند به آگاهی جامع مادران و بارداری ایمن بینجامد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Analysis of Factors Influencing Women's Perception of Fertility during COVID-19 Pandemic

نویسندگان [English]

  • Gholamali Afrooz 1
  • Seyede Soraya Alavinezhad 2
  • Morteza Valaei 3
  • Masoome Zabeti Arani 2
  • Samane Butimaz 4
1 Department of Psychology and Education of Exceptional Children, Faculty of Psychology and Education, University of Tehran, Tehran, Iran.
2 PhD Student in Psychology and Education of Exceptional Children, Faculty of Psychology and Education, University of Tehran, Tehran, Iran.
3 M.A in Educational Research, Faculty of Psychology and Education, University of Tehran, Tehran, Iran.
4 B.A Student in Psychology, Faculty of Psychology and Education, University of Tehran, Tehran, Iran.
چکیده [English]

The present study was conducted to investigate the factors affecting women's perception of fertility during the Covid-19 pandemic. The research method is qualitative and has a descriptive phenomenological approach. The statistical population of the study is 30-year-old mothers with one child and at least a bachelor's degree during the period from June 21, 2020 to November 5, 2020 in Tehran. 20 mothers were selected by purposive sampling according to the criterion type. The data of this study were analyzed based on the mothers' lived experiences and by conducting a semi-structured interview about the women's perceptions of fertility during the Covid-19 period. For the validity and formality of the interview questions, the professors of the Department of Psychology and experts in the field of qualitative research were consulted. Then all data were analyzed using Colaizzi's seven-step method and MAXODA version 12 software. The results of the present study are provided in 8 main themes, disease risks with 3 subthemes, stress with 6 subthemes, desire for pregnancy with 3 subthemes, economic conditions with 3 subthemes, psychological security with 4 subthemes, improvement of family relations with 8 subthemes, research and study with 2 subthemes, and foresight is obtained with 5 subthemes. As a result, due to the increasing public awareness of the importance of pregnancy, most women prefer to plan their pregnancy. Therefore, addressing the factors related to women's perception of fertility in the high-risk period of Covid-19 may lead to comprehensive maternal awareness and safe pregnancy.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Perception
  • Pregnancy
  • Fertility
  • COVID- 19

مراجع

ابوالمعالی، خ. (1391). پژوهش کیفی از نظریه تا عمل. تهران: علم.
ادیبی‌ده، م.، ارجمند سیاه‌پوش، ا.، و درویش‌زاده، ز. (1390). بررسی میزان افزایش باروری و عوامل مؤثر بر آن در میان طایفۀ کرد ساکن اندیمشک. نشریۀ مطالعات توسعۀ اجتماعی ایران. 1(4)، 98-81.
افروز، غ. ع. (1385). ضرورت تقویت احساس امنیت درونی و ارتقای بهداشت روانی محققان و دانش‌پژوهان جوان. سومین سمینار سراسری بهداشت روانی دانشجویان. 3 و 4 خرداد 1385، تهران، ایران.
باگاروزی، د. (1388). افزایش بهبودبخشی صمیمیت. ترجمۀ محمدرضا رضازاده. تهران: دانشگاه الزهرا.
حیدری، ص.، اسفندیاری‌نژاد، پ.، بزرگر، م.، و آزادیکتا، م. (1398). بررسی ویژگی‌های روان‌سنجی پرسشنامۀ ترس از زایمان قبل از بارداری و رابطۀ مدت زمان ازدواج با آن در بین زوجین. مجلۀ سازمان نظام پزشکی. 37(3)، 192-185.
شماعی‌زاده، پ.، و احمدی، ا. (1387). تأثیر آموزش منظم به والدین بر روابط خانوادگی و پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان دختر مقطع متوسطۀ شهرستان فلاورجان. مجلۀ پژوهش در برنامه‌ریزی درسی. 22(17 و 18)، 186-165.
صالحی، ک.، بازرگان، ع.، صادقی، ن.، و شکوهی یکتا، م. (1394). بازنمایی ادراکات و تجارب زیستۀ معلمان از آسیب‌های احتمالی ناشی از اجرای برنامه ارزشیابی توصیفی در مدارس ابتدایی. فصلنامۀ مطالعات اندازه‌گیری و ارزشیابی آموزشی. 5(9)، 99-59.
طاووسی، م.، مطلق، م. ا.، اسلامی، م.، حائری مهریزی، ع. ا.، هاشمی، ا.، و منتظری، ع. (1395). فرزندآوری از دیدگاه شهروندان تهرانی: دلایل تمایل و عدم تمایل. نشریۀ پایش. 15(6)، 668-663.
عباسی، م.، عزیزی، ف.، شمسی گوشکی، ا.، ناصری‌راد، م.، و اکبری‌لاکه، م. (1391). تعریف مفهومی و عملیاتی سلامت معنوی: یک مطالعۀ روش‌شناختی. مجلۀ اخلاق پزشکی. 6(20)، 44-11.
عنایت، ح.، و پرنیان، ل. (1392). مطالعۀ رابطۀ جهانی‌شدن فرهنگی و گرایش به باروری. نشریۀ زن و جامعه. 2(4)، 136-109.
قاسمی اردهایی، ع.، راد، ف.، و ثوابی، ح. (1393). بررسی تغییرات باروری زنان برحسب موقعیت اجتماعی-اقتصادی زوجین. مجلۀ مطالعات راهبردی زنان. 16(64)، 162-125.
کشاورز، ح.، حقیقتیان، م.، و توسلی، خ. (1392). بررسی عوامل مؤثر بر فاصلۀ بین ازدواج و فرزندآوری. فصلنامۀ جامعه‌شناسی کاربردی. 24(2)، 136-111.
گروسی، س.، و خداپرست، ز. (1393). رابطۀ حمایت اجتماعی عملکردی با چگونگی کیفیت زندگی زنان متأهل شهر کرمان پس از زایمان. مجلۀ مطالعات اجتماعی ایران. 8 (2)، 127-104.
گنجی، ط.، عینی‌پور، ز.، صفوی، ش.، و حسینی، ف. (1386). ارتباط وزن کم تولد با رویدادهای تنش‌زای زندگی. مجلۀ علمی دانشگاه علوم پزشکی قزوین. 11(3)، 24-19.
محمدپور، ا. (1390). روش تحقیق کیفی، ضد روش 1، منطق و طرح روش‌شناسی کیفی. تهران: جامعه‌شناسان.
محمدزاده، ز.، و صالحی، ک. (1394). آسیب‌شناسی نشاط و پویایی علمی در مراکز علمی و دانشگاهی مطالعه‌ای با رویکرد پدیدارشناسی. فصلنامۀ سیاست‌های راهبردی و کلان. 3(11)، 25-1.
هومن، ح. ع. (1385). راهنمای عملی پژوهش کیفی. تهران: سمت.
Ahmen, D., Buheji, M., & Fardan, S. M. (2020). Re-emphasising the future family role in “care economy” as a result of covid-19 pandemic spillovers. American Journal of Economics. 10(6), 332-338.
Asmundson, G. J., & Taylor, S. (2020). How health anxiety influences responses to viral outbreaks like covid-19: What all decision-makers, health authorities, and health care professionals need to know. Journal of Anxiety Disorders. 71, 102211.
Astrom, M., Asplund, K., & Astrom, T. (2013). Psychosocial function and life satisfaction after stroke. Stroke. 23(4), 527-531.
Beine, M., Bertoli, S., Chen, S., D’Ambrosio, C., Docquire, F., Dupuy, A., …, & Koulovatianos, C. (2020). Economic effects of covid-19 in luxembourg. Retrieved from https://www. liser. lu/documents/RECOVID/RECOVid_working-note_full-1. pdf.
Boberg-Fazlic, N., Ivets, M., Karlsson, M., & Nilsson, T. (2021). Disease and fertility: evidence from the 1918-19 influenza pandemic in Sweden. Economics & Human Biology, 43, 101020.
Brooks, S. K., Webster, R. K., Smith, L. E., Woodland, L., Wessely, S., Greenberg, N., & Rubin, G. J. (2020). The psychological impact of quarantine and how to reduce it: rapid review of the evidence. The Lancet. 395(10227), 912–920.
Campbell, A. M. (2020). An increasing risk of family violence during the covid-19 pandemic: Strengthening community collaborations to save lives. Forensic Science International: Reports. 2, 100089.
Chen, H., Guo, J., Wang, C., Luo, F., Yu, X., Zhang, W., …, & Liao, J. (2020). Clinical characteristics and intrauterine vertical transmission potential of covid-19 infection in nine pregnant women: A retrospective review of medical records. The Lancet. 395(10226), 809-815.
Coussons-Read, M. E., Okun, M. L., & Nettles, C. D. (2007). Psychosocial stress increases inflammatory markers and alters cytokine production across pregnancy. Brain, Behavior, and Immunity. 21(3), 343-350.
Danley, J., Calder, M., Penna, S., Farrell, C. P., Blenner, K. C., & Kuntz, C. L. (2016). B47 critical care: Clinical research discoveries, epidemiology, and health services for sepsis: Effectiveness of computerized check points in reducing inappropriate use of stress ulcer prophylaxis: benefits and unintended consequences. American Journal of Respiratory and Critical Care Medicine. 193(1), 43-51.
Dong, L., & Jennifer, B. (2020). Public mental health crisis during COVID-19 pandemic, China. Emerging Infectious Diseases. 26, https://doi.org/10.3201/eid2607.200407.
Fakari, F. R., & Simbar, M. (2020). Coronavirus pandemic and worries during pregnancy: A letter to editor. Archives of Academic Emergency Medicine. 8(1), e21-e21.
Fischhoff, B. (2020). Speaking of psychology: Coronavirus anxiety. Retrieved from https://www.apa.org/research/action/speaking-of-psychology/coronavirus-anxiety
Guba, E. G., & Lincoln, Y. S. (1982). Methodological epistemological inquiry. Educational Technology Research and Development. 30(4), 233-252.
Hall, K. S., Samari, G., Garbers, S., Casey, S. E., Diallo, D. D., Orcutt, M., Moresky, R. T., Martinez, M. E.,  & McGovern, T. (2020). Centring sexual and reproductive health and jujstice in the global COVID-19 response. The Lancet. 395(10231), 1175-1177.
Holshue, M. L., DeBolt, C., Lindquist, S., Lofy, K. H., Wiesman, J., Bruce, H., …, & Diaz, G. (2020). First case of 2019 novel coronavirus in the United States. New England Journal of Medicine. 382, 929-936.
Lindberg, L. D., VandeVusse, A., Mueller, J., & Kirstein, M. (2020). Early impacts of the COVID-19 pandemic: Findings from the 2020 Guttmacher survey of reproductive Health experiences. New York: Guttmacher Institute. Retrieved from https://www.guttmacher.org/report/early-impacts-covid-19-pandemic-findings-2020-guttmacher-survey-reproductive-health#
Lingren, H. G. (1995). G95-1269 Creating Sustainable Families. Historical Materials from University of Nebraska-Lincoln Extension. 551. https://digitalcommons.unl.edu/extensionhist/551.    
Liu, D., Li, L., Wu, X., Zheng, D., Wang, J., Yang, L., & Zheng, C. (2020). Pregnancy and perinatal outcomes of women with woronavirus disease (COVID-19) pneumonia: A preliminary analysis. American Journal of Roentgenology. 215(1), 127-132.
Liu, X., Na, R. S., & Bi, Z. Q. (2020). Challenges to prevent and control the outbreak of novel coronavirus pneumonia (COVID-19). Chinese Journal of Epidemiology. 41(7), 994-997.
Maya, J., Lorence, B., Hidalgo, V., & Jiménez, L. (2018). The role of psychosocial stress on a family-based treatment for adolescents with problematic behaviors. International Journal of Environmental Research and Public Health. 15(1867), 1-19.
Messmer, P. R., Rodriguez, S., Adams, J., Wells-Gentry, J., Washburn, K., Zabaleta, I., & Abreu, S. (1997). Effect of Kangaroo care on sleep time for neonates. Pediatric Nursing. 23(4), 408-415.
Mihashi, M., Otsubo, Y., Yinjuan, X., Nagatomi, K., Hoshiko, M., & Ishitake, T. (2009). Predictive factors of psychological disorder development during recovery following SARS outbreak. Health Psychology. 28(1), 91-100.
Nagaraja, A., Rajamma, N. M., & Reddy, S. V. (2012). Effect of parents’ marital satisfaction, marital life period and type of family on their children mental health status. Journal of Psychology. 3(2), 65-70.
Qiao, J. (2020). What are the risks of COVID-19 infection in pregnant women? The Lancet. 395(10226), 760-762.
Schilling, C. M., Walsh, A., & Yun, I. (2011). ADHD and criminality: A primer on the genetic, neurobiological, evolutionary, and treatment literature for criminologists. Journal of Criminal Justice. 39(1), 3-11.
Sharp, H., Hill, J., Hellier, J., & Pickles, A. (2015). Maternal antenatal anxiety, postnatal stroking and emotional problems in children: Outcomes predicted from pre-and postnatal programming hypotheses. Psychological Medicine. 45(2), 269-283.
Stone, L. (2020). Will the coronavirus spike births? Charlottesville, USA: Institute
for Family Studies Blog. Retrieved from https://ifstudies. org/blog/will-the-coronavirus-spike-births.
Stroud, C. B., Durbin, C. E., Saigal, S. D., & Knobloch-Fedders, L. M. (2010). Normal and abnormal personality traits are associated with marital satisfaction for both men and women: An actor–partner interdependence model analysis. Journal of Research in Personality. 44(4), 466-477.
Vieira, C. M., Franco, O. H., Restrepo, C. G., & Abel, T. (2020). COVID-19: The forgotten priorities of the pandemic. Maturitas. 136, 38-41.
World Health Organization. (2020). Coronavirus disease (COVID-19). Retrieved from https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus2019/question-and-answers-hub/q-adetail/coronaviruse-disease-covid-19
Yoo, H., Bartle-Haring, S., Day, R. D., & Gangamma, R. (2014). Couple communication, emotional and sexual intimacy, and relationship satisfaction. Journal of Sex & Marital Therapy. 40(4), 275-293.
Zhao, S., & Chen, H. (2020). Modeling the epidemic dynamics and control of COVID-19 outbreak in China. Quantitative Biology. 4(2), 1-9.
Zhu, N., Zhang, D., Wang, W., Li, X., Yang, B., Song, J., …, & Niu, P. (2020). A novel coronavirus from patients with pneumonia in China 2019. New England Journal of Medicine. 382, 727-733.
فصل‌نامه پژوهش‌های کاربردی روانشناختی
دوره 12، شماره 3
آذر 1400
صفحه 59-84

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار