تدوین بستۀ والدگری خردمندانه براساس آموزه‌های امام علی (ع) و ارزیابی اثربخشی آن بر رابطۀ والد-فرزند و علائم مشکلات رفتاری درونی‌شدۀ فرزندان دختر

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناسی ارشد روان‌شناسی بالینی، دانشکده علوم انسانی ، واحد نجف آباد دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، ایران.

2 استادیار گروه روان شناسی و آموزش کودکان با نیازهای خاص، دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران.

چکیده

هدف از پژوهش حاضر، تدوین بستۀ والدگری خردمندانه براساس آموزه‌های امام علی (ع) و ارزیابی اثربخشی آن بر رابطۀ والد-فرزند و علائم مشکلات رفتاری درونی‌شدۀ فرزندان دختر پیش‌دبستانی است. روش پژوهش از لحاظ هدف بنیادی و کاربردی و از تحقیقات، ترکیبی-اکتشافی به‌شمار می‌رود. جامعۀ آماری پژوهش در بخش کیفی شامل کتاب‌های ارزشمند نهج‌البلاغه و غررالحکم و دررالکلم است که با روش نمونه‌گیری هدفمند گروه نمونه انتخاب شدند و سپس مؤلفه‌های خرد و والدگری از آن‌ها استخراج و با روش کیفی تحلیل مضمون کدگذاری شدند. درنهایت بستۀ والدگری خردمندانه براساس آموزه‌های امام علی (ع) طی دوازده جلسه تدوین شد. اعتبارسنجی بسته با روش کاپا فلیسه 84/0 محاسبه شد. روش پژوهش در بخش کمی از نوع شبه‌آزمایشی با طرح پیش‌آزمون-پس‌آزمون با گروه کنترل بود. جامعۀ آماری پژوهش شامل والدین دانش‌آموزان دختر پیش‌دبستانی در سال تحصیلی 1398-1397 شهر اصفهان است که با توجه به ملاک‌های ورود، 30 نفر به‌طور در دسترس و با گمارش تصادفی در دو گروه آزمایش (با آموزش‌دیدن بستۀ والدگری خردمندانه) و کنترل (بدون دریافت مداخله) جایگزین شدند (هر گروه 15 نفر). ابزارهای پژوهش شامل سیاهۀ رفتاری کودک (CBCL) و پرسشنامۀ رابطۀ والد-کودک پیانتا (CPRS) است. نتایج تحلیل کوواریانس چندمتغیره در نرم‌افزار SPSS-25 نشان داد دو زیرمقیاس رابطۀ والد-کودک، صمیمیت و تعارض به همراه دو زیرمقیاس مشکلات رفتاری، اضطراب و افسردگی تفاوت معناداری با گروه کنترل دارند، اما زیرمقیاس وابستگی و شکایات جسمانی با گروه کنترل تفاوت معناداری را نشان نمی‌دهد. پیشنهاد می‌شود این بسته برای ارتقای بهبود سلامت و تعارض‌های خانواده استفاده شود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Development of a Wise Parenting Package Based on the Teachings of Imam Ali and Evaluation of its Effect on the Parent-Child Relationship and Symptoms of Internalized Behavior Problems in Female Children

نویسندگان [English]

  • Mansour Moghadam 1
  • Amir Ghamarani 2
1 Department of Psychology, Faculty of Humanities, Islamic Azad University Najafabad, Najafabad, Iran
2 Department of Psychology and Education of Children with Special Needs, Faculty ofEducational Sciences and Psychology . Esfahan University, Esfahan, Iran
چکیده [English]

The present study is an attempt to develop a wise parenting package based on the teachings of Imam Ali and evaluate its effect on parent-child relationship and symptoms of internalized behavior problems in preschool girls. The study falls under the category of hybrid heuristic research studies. The population of the study consists of two valuable books in the qualitative phase, namely Nahj al-Balaghah and Ghurar al-Hikam wa Durar al-Kalim. The purposive sampling method was used to select the sample. Two components, namely wisdom and parenting were extracted and coded using qualitative thematic analysis methods. Finally, a wise parenting package was formulated based on the teachings of Imam Ali in 12 sessions. The validity of the package was calculated using Fleiss' kappa method (0.84). In the quantitative phase, the research fell into the category of experimental studies with control group and pretest/posttest design. The population consisted of the parents of female preschoolers  in Isfahan during the academic year 2017-2018. According to the inclusion criteria, 30 subjects were randomly assigned to an experimental group (receiving training with Wise Parenting Package) and a control group (without intervention) (15 subjects in each group). Data collection instruments included the Child Behavior Checklist (CBCL) and Pianta’s Child-Parent Relationship Scale (CPRS). The MANCOVA results in SPSS-25 showed a significant difference between the parent-child relationship subscales (intimacy and conflict) and the behavior problems subscales (anxiety and depression) in the control group. However, no significant difference was found between dependence and physical complaints in the control group. It is recommended that this package be used to further improve health and conflict among family members.
.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Imam Ali (AS) Teachings
  • Parenting
  • Wisdom
  • Parent-Child Relationship
  • Behavioral Problems
ابارشی، ز.، طهماسیان، ک.، مظاهری، م. ع. و پناغی، ل. (1388). تأثیر آموزش برنامۀ ارتقای روانی اجتماعی کودک از طریق بهبود تعامل مادر کودک بر خوداثرمندی والدگری و رابطۀ مادر و کودک زیر سه سال. فصلنامۀ علمی-پژوهشی در سلامت روان‌شناختی. 3(3)، 52-50.
امام علی (ع) (1380). نهج‌البلاغه. ترجمۀ محمد دشتی. چاپ اول. قم: مؤسسۀ تحقیقاتی امیرالمؤمنین.
تمیمی آمدی، م. (1380). غررالحکم و درر الکلم. ترجمه و تحقیق سید هاشم رسولی محلاتی. قم: دفتر نشر فرهنگ اسلامی.
سادوک، ب.، سادوک، و.، و روئیز، پ. (1396). خلاصۀ روانپزشکی کاپلان و سادوک. ترجمۀ مهدی گنجی. تهران: ساوالان.
ساطوریان، س. ع.، هراتیان، ع.، طهماسیان، ک.، و احمدی، م. (1394). مشکلات درونی‌سازی‌شده و برونی‌سازی‌شده در کودکان: ترتیب تولد و فاصلۀ سنی. روانشناسی تحولی: روانشناسان ایرانی. 12(46)، 187-173.
سلیمی سودرجانی، م.، و یوسفی، ز. (1396). تأثیر آموزش سبک‌های والدگری مبتنی بر پذیرش و تعهد به مادران بر اضطراب جدایی و نافرمانی کودکان. فصلنامۀ سلامت روان کودک. ۲، ۱15-۱04.
طباطبایی، م. ح. (1374). المیزان. قم: دفتر انتشارات اسلامی جامعۀ مدرسین حوزۀ علمیۀ قم.
عینی‌پور، ج.، و شباهنگ، ن. (1397). تجارب زیستۀ مادران از والدگری موفق در تحصیل: مطالعۀ پدیدارشناختی. فصلنامۀ سلامت روان کودک. ۵(۴)، 66-۵۲.
فرشاد، م. ر.، نجارپوریان، س.، و شنبدی، ف. (1397). تأثیر آموزش والدگری مثبت مبتنی بر روی‌آورد ساندرز بر شادزیستی و تعارض والد- فرزندی دانش‌آموزان. فصلنامۀ سلامت روان کودک. ۵(۱)، 67-۵۹.
گله‌گیریان، ص.، و دیره، ع. (1396). مقایسۀ تأثیر فراشناخت درمانی و درمان مبتنی بر دلبستگی بر مشکلات رفتاری برون‌نمود کودکان پرخاشگر. فصلنامۀ سلامت روان کودک. ۴(۱)، 34-۲۴.
محمدی ری‌شهری، م. (1395). میزان الحکمه. قم: مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم انسانی.
مقدم، م.، قمرانی، ا.، و عبادی، ا. (1398). تدوین بستۀ والدگری خردمندانه براساس آموزه‌های امام علی (ع) و ارزیابی اثربخشی آن بر خردمندی والدین، رابطۀ والد-کودک، خلاقیت و علائم کودکان دختر پیش‌دبستانی دارای مشکلات رفتاری درونی‌شده. پایان‌نامۀ منتشرنشدۀ کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد نجف‌آباد، دانشکدۀ علوم انسانی، گروه تحصیلی روان‌شناسی بالینی.
منادی، م. (1389). روش کیفی و نظریه‌سازی. راهبرد. 19(54)، 134-107.
مینایی، ا. (1390). کتابچۀ راهنمای فرمهای سن مدرسه، نظام سنجش مبتنی بر تجربۀ آخنباخ. تهران: پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش.
 
Amato, P. R., & Kane, J. B. (2011). Parents’ marital distress, divorce, and remarriage: Links with daughters’ early family formation transitions. Journal of Family Issues32(8), 1073-1103.
Ban, J., & Oh, I. (2016). Mediating effects of teacher and peer relationships between parental abuse/neglect and emotional/behavioral problems. Child Abuse & Neglect61(1), 35-42.
Bhusiri, P., Phuphaibul, R., Suwonnaroop, N., & Viwatwongkasem, C. (2018). Effects of parenting skills training program for aggressive behavior reduction among school-aged children: a quasi-experimental study. Pacific Rim International Journal of Nursing Research22(4), 332-346.
Bulgan, G., & Çiftçi, A. (2017). Psychological adaptation, marital satisfaction, and academic self-efficacy of international students. Journal of International Students7(3), 687-702.
Colman, I., Wadsworth, M. E., Croudace, T. J., & Jones, P. B. (2007). Forty-year psychiatric outcomes following assessment for internalizing disorder in adolescence. American Journal of Psychiatry164(1), 126-133.
Driscoll, K., & Pianta, R. C. (2011). Mothers' and Fathers' Perceptions of Conflict and Closeness in Parent-Child Relationships during Early Childhood. Journal of Early Childhood & Infant Psychology, (7).
Dunsmore, J. C., Booker, J. A., Ollendick, T. H., & Greene, R. W. (2016). Emotion socialization in the context of risk and psychopathology: Maternal emotion coaching predicts better treatment outcomes for emotionally labile children with oppositional defiant disorder. Social Development25(1), 8-26.
 Eisenberg, N., Hernández, M. M., & Spinrad, T. L. (2017). The relation of self-regulation to children’s externalizing and internalizing problems. Emotion regulation and psychopathology in children and adolescents, 18-42.
Esbjørn, B. H., Normann, N., Christiansen, B. M., & Reinholdt-Dunne, M. L. (2018). The efficacy of group metacognitive therapy for children (MCT-c) with generalized anxiety disorder: An open trial. Journal of anxiety disorders53, 16-21.
Fox, J. K., Halpern, L. F., & Forsyth, J. P. (2008). Mental health checkups for children and adolescents: A means to identify, prevent, and minimize suffering associated with anxiety and mood disorders. Clinical Psychology: Science and Practice15(3), 182-211.
Fraire, M. G., & Ollendick, T. H. (2013). Anxiety and oppositional defiant disorder: A transdiagnostic conceptualization. Clinical Psychology Review33(2), 229-240.
Guido, C. A., Zicari, A. M., Duse, M., & Spalice, A. (2019). Eye movement desensitisation and reprocessing (EMDR) treatment associated with parent management training (PMT) for the acute symptoms in a patient with PANDAS syndrome: a case report. Italian journal of pediatrics45(1), 74.
Hahlweg, K., Heinrichs, N., Kuschel, A., Bertram, H., & Naumann, S. (2010). Long-term outcome of a randomized controlled universal prevention trial through a positive parenting program: is it worth the effort?. Child and Adolescent Psychiatry and Mental Health4(1), 1-14.
Katzmann, J., Döpfner, M., & Görtz-Dorten, A. (2018). Child-based treatment of oppositional defiant disorder: mediating effects on parental depression, anxiety and stress. European child & adolescent psychiatry27(9), 1181-1192.
Landers, A. L., Bellamy, J. L., Danes, S. M., & Hawk, S. W. (2017). Internalizing and externalizing behavioral problems of American Indian children in the child welfare system. Children and Youth Services Review81(2), 413-421.
LeCroy, C. W. (2011). Parenting mentally ill children: Faith, caring, support, and surviving the system. California: ABC-CLIO.
Liu, X., Lin, X., Heath, M. A., Zhou, Q., Ding, W., & Qin, S. (2018). Longitudinal linkages between parenting stress and oppositional defiant disorder (ODD) symptoms among Chinese children with ODD. Journal of Family Psychology32(8), 1078.
Luby, J. L. (Ed.). (2009). Handbook of preschool mental health: Development, disorders, and treatment. New York: Guilford Press.
Magai, D. N., Malik, J. A., & Koot, H. M. (2018). Emotional and behavioral problems in children and adolescents in Central Kenya. Child Psychiatry & Human Development49(4), 659-671.
Ogundele, M. O. (2018). Behavioural and emotional disorders in childhood: a brief overview for paediatricians. World journal of clinical pediatrics7(1), 9-26.
Perle, J. G., Levine, A. B., Odland, A. P., Ketterer, J. L., Cannon, M. A., & Marker, C. D. (2013). The association between internalizing symptomology and risky behaviors. Journal of Child & Adolescent Substance Abuse22(1), 1-24.
Ramdaniati, S., & Hermaningsih, S. (2016). Comparison study of art therapy and play therapy in reducing anxiety on pre-school children who experience hospitalization. Open journal of nursing6(01), 46-52.
Rodas, N. V., Chavira, D. A., & Baker, B. L. (2017). Emotion socialization and internalizing behavior problems in diverse youth: A bidirectional relationship across childhood. Research in developmental disabilities62, 15-25.
Ryan, R., O’Farrelly, C., & Ramchandani, P. (2017). Parenting and child mental health. London Journal of Primary Care9(6), 86-94.
Sharf, R. S. (2015). Theories of psychotherapy & counseling: Concepts and cases. Cengage Learning.
Stallard, P. (2019). Think Good, Feel Good: A cognitive behavioural therapy workbook for children and young people. United Kingdom: John Wiley & Sons.
Tkacz, J., & Brady, B. (2019). Pmh28 the increasing rate of childhood mental illnesses and associated healthcare costs in the United States: Trends over the past decade. Value in Health22(2), 231.
Yunus, F. W., Liu, K. P., Bissett, M., & Penkala, S. (2015). Sensory-based intervention for children with behavioral problems: a systematic review. Journal of Autism and Developmental Disorders45(11), 3565-3579.
 
دوره 12، شماره 4
اسفند 1400
صفحه 1-22
  • تاریخ دریافت: 04 اسفند 1399
  • تاریخ بازنگری: 26 فروردین 1400
  • تاریخ پذیرش: 31 فروردین 1400
  • تاریخ اولین انتشار: 11 بهمن 1400
  • تاریخ انتشار: 01 اسفند 1400