اثربخشی آموزش نظریۀ انتخاب و واقعیت‌درمانی بر کاهش پرخاشگری و هیجان‌های منفی نوجوانان دختر

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناسی ارشد روان‌شناسی بالینی خانواده، گروه روان‌شناسی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه علم و فرهنگ، تهران، ایران

2 استادیار گروه روان‌شناسی، دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه تهران، تهران، ایران

چکیده

پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی آموزش نظریۀ انتخاب و واقعیت‌درمانی بر کاهش پرخاشگری و هیجان‌های منفی نوجوانان دختر انجام شد. این پژوهش کاربردی و جزء پژوهش‌های نیمه‌آزمایشی با طرح پیش‌آزمون-پس‌آزمون با گروه کنترل بود. جامعۀ پژوهش شامل دانش‌آموزان دختر پایۀ دهم و یازدهم مدارس متوسطه شهرستان آمل در سال تحصیلی 1397- 1396 بود. 28 نفر از این دانش‌آموزان به شیوۀ نمونه‌گیری دردسترس انتخاب و به دو گروه آزمایش و کنترل اختصاص داده شدند. داده‌های پژوهش با استفاده از پرسشنامۀ پرخاشگری نواکو (AGQ) و فرم کوتاه مقیاس افسردگی، اضطراب و استرس (21DASS-) در دو مرحلۀ پیش‌آزمون و پس‌آزمون گردآوری شد. گروه آزمایش 8 جلسه آموزش واقعیت‌درمانی دریافت کرد؛ درحالی‌که گروه کنترل مداخله‌ای را دریافت نکردند. داده‌های گردآوری‌شده در دو مرحلۀ پیش‌آزمون و پس‌آزمون با استفاده از آزمون تحلیل کوواریانس چندمتغیره (مانکووا) تحلیل شدند. یافته‌ها نشان داد آموزش نظریۀ انتخاب و واقعیت‌درمانی سبب کاهش مؤلفه‌های پرخاشگری شده است (05/0p<) اما تغییر معناداری را در کاهش افسردگی، اضطراب و استرس به‌عنوان هیجان‌های منفی ایجاد نکرده است (05/0p>). براساس یافته‌های پژوهش می‌توان از آموزش نظریۀ انتخاب و کاربرد واقعیت‌درمانی برای کاهش پرخاشگری و افزایش سطح مسئولیت‌پذیری در دختران نوجوان استفاده کرد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Effectiveness of Choice Theory and Reality Therapy Training in Reducing Aggression and Negative Emotion of Female Adolescents

نویسندگان [English]

  • Golchehreh Sade 1
  • Azam Noferesti 2
  • Farimah Fahimdanesh 1
1 Department of Psychology, Science and Culture University, Tehran, Iran
2 Department of Psychology, Psychology and Educational Sciences, University of Tehran, Tehran, Iran
چکیده [English]

The aim of this study was to investigate the effectiveness of choice theory and reality therapy training on reducing aggression and negative emotions in female adolescents. According to this study, a semi-experimental method with a pre-test-post-test was conducted with a control group. 28 female students of 10th and 11th grade from two schools in Amol in 2016-2017 school year were selected by available sampling method and non-randomly assigned to experimental and control groups. Data were collected using the Novaco Aggression Questionnaire (AGQ), a short form of the Depression and Anxiety and Stress Scale (DASS-21) in a two-stage pretest and posttest. The experimental group received eight sessions of reality therapy, while the control group did not. The collected data were analyzed using MANCOVA. The results showed that reality therapy reduced aggression components, but not depression, anxiety, and stress (p<0.05). According to the research findings, we can use choice theory and reality therapy training to reduce aggression and increase sense of responsibility in female adolescents.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Reality Therapy
  • Aggression
  • Depression
  • Anxiety
  • Stress
احمدی تبار، م.، جعفری، م.، و شفیعی، ن. (1399). اثربخشی واقعیت درمانی گروهی بر کاهش پرخاشگری و اضطراب کودکان کار. پیشرفت­های نوین در علوم رفتاری، 51، 14-27.
راخ، ن. (1397). بررسی تأثیر واقعیت درمانی گروهی بر دشواری تنظیم هیجانی و خودکارآمدی دانش‌آموزان دختر دوره دوم. فصلنامه مطالعات روان‌شناسی و علوم تربیتی. 4(1)، 125-116.
زنگنه، س.، ملکپور، م.، و عابدی، م.ر. (1388). تأثیر آموزش مهارت‌های مدیریت خشم بر کنترل پرخاشگری مادران دانش‌آموزان ناشنوای دورۀ ابتدایی. یافتههای نو در روان‌شناسی. 5 (14)، 94-81.
شفیع‌آبادی، ع.، دلاور، ع.، و سدرپوشان، ن. (1384). تأثیر شیوۀ واقعیت‌درمانی گروهی بر کاهش اضطراب دانش‌آموزان نوجوان دختر. دانش و پژوهش در روانشناسی. 4(2)، 34-21.
صاحبی، ع.، زالی‌زاده، م.، و زالی‌زاده، م. (1394). تئوری انتخاب: رویکردی در جهت مسئولیت‌پذیری و تعهد اجتماعی. رویش روانشناسی. 11(2)، 14-2.
فرقانی طرقی، ا.، جوانبخت، م.، بیاضی، م. ح.، صاحبی، ع.، وحیدی، ش.، و دروگر، خ. (1391). مقایسه اثربخشی آموزش گروهی شناختی رفتاری و واقعیت درمانی بر عزت نفس دانش آموزان دبیرستانی. مجله­ی اصول بهداشت روانی، 14(2)، 172-180
قادریان، ع. (1399). تعیین اثربخشی واقعیت‌درمانی بر پرخاشگری و سازگاری تحصیلی دانش‌آموزان پسر مقطع متوسطه. دومین کنفرانس بین المللی علوم تربیتی روان‌شناسی، آذر 1399، تهران.
قریشی، م.، و بهبودی، م. (1396). اثربخشی آموزش واقعیت‌درمانی گروهی بر تنظیم هیجان و افزایش خودکارآمدی تحصیلی دانش‌آموزان دختر. سلامت اجتماعی. 4(3)، 249-238.
ماستری فراهانی، ی. (1390). اثربخشی آموزش مسئولیت‌پذیری بر پایۀ واقعیت‌درمانی بر کاهش پرخاشگری دانش‌آموزان پسر راهنمایی شهر ساوه، پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد مشاوره. دانشکدۀ روان‌شناسی و علوم تربیتی. دانشگاه علامه طباطبایی.
متولی‌زاده اردکانی، ع. (1388). ژنتیک رفتار و فرهنگ. مجلۀ اخلاق پزشکی، 3(5)، 65-83.
 
Ahmed, S. P., Bittencourt-Hewitt, A., & Sebastian, C. L. (2015). Neurocognitive bases of emotion regulation development in adolescence. Developmental Cognitive Neuroscience, 15, 11–25.
Antoni, M. H., Wimberly, S. R., Lechner, S. C., Kazi, A., Sifre, T., Urcuyo, K. R., ... & Carver, C. S. (2006). Reduction of cancer-specific thought intrusions and anxiety symptoms with a stress management intervention among women undergoing treatment for breast cancer. American Journal of Psychiatry163(10), 1791-1797.
Benarous, X., Hassler, C., Falissard, B., Consoli, A., & Cohen, D. (2015). Do girls with depressive symptoms exhibit more physical aggression than boys? A cross sectional study in a national adolescent sample. Child and Adolescent Psychiatry and Mental Health, 9(1), 1-8.
Buss, A.H., & Perry, M. (1992). The Aggression Questionnaire. Journal of Personality and Social Psychology, 63, 452-459.
Candelaria, A. M., Fedewa, A. L., & Ahn, S. (2012). The effects of anger management on children’s social and emotional outcomes: A meta-analysis. School Psychology International, 33(6), 596-614.
De La Torre-Cruz, M. J., Garcia- Linares, M. C., & Casanova- Arias, P. F. (2014). Relationship between parenting styles and aggressiveness in adolescents. Electronic Journal of Research in Educational Psychology, 12(1), 147- 170.
Gini, G., Pozzoli, T., & Hymel, S. (2014). Moral disengagement among children and youth: A meta-analytic review of links to aggressive behavior. Aggressive behavior, 40(1): 56-68.
Glasser W. (2003). Marriage without failure, reach together and be with each other (5th ed.). New York: Harper Perennial.
Glasser W. (2014). Reality therapy, introduction to the new reality therapy based on choice theory. NewYork: Harper Perennial.
Glasser W., & Glasser C. (2007). Eight Lessons for a Happier Marriage. NewYork: Harper Perennial.
Henry, J. D., & Crawford, J. R. (2005). The short form version of the depression anxiety stress scales (DASS-21): Construct validity and normative data in a large non-clinical sample. British Journal of Clinical Psychology, 44(2), 227-239.
Huesmann, L. R., Dubow, E. F., & Boxer, P. (2009). Continuity of aggression from childhood to early adulthood as a predictor of life outcomes: Implications for the adolescent-limited and life-course-persistent models. Aggressive Behavior: Official Journal of the International Society for Research on Aggression, 35(2), 136-149.
Kodal, A., Fjermestad, K., Bjelland, I., Gjestad, R., Öst, L., Bjaastad, J. F., Haugland, B. M., Havik, O. E., Heiervang, E., & Wergeland, G. J. (2018). Long-term effectiveness of cognitive behavioral therapy for youth with anxiety disorders. Journal of Anxiety Disorders, 53, 58-67.
Laursen, B., & Collins, W. A. (2009). Parent–child relationships during adolescence. In R. M. Lerner, & L. Steinberg (Eds.), Handbook of Adolescent Psychology, Vol. 2 (pp. 3–42).
Lovibond, P. F., & Lovibond, S. H. (1995). The structure of negative emotional states: Comparison of the Depression Anxiety Stress Scales (DASS) with the Beck Depression and Anxiety Inventories. Behaviour Research and Therapy, 33(3), 335-343.
Moed, A., Gershoff, E. T., Eisenberg, N., Hofer, C., Losoya, S., Spinrad, T. L., & Liew, J. (2015). Parent–adolescent conflict as sequences of reciprocal negative emotion: Links with conflict resolution and adolescents’ behavior problems. Journal of Youth and Adolescence, 44(8), 1607-1622.
Naaijen, J., Mulder, L. M., Ilbegi, S., de Bruijn, S., Kleine-Deters, R., Dietrich, A., Hoekstra, P. J., Marsman, J. B. C., Aggensteiner, P. M., Holz, N. E., & Boettinger, B. (2018). Reactive/proactive aggression specific cortical and subcortical alterations in children and adolescents with disruptive behavior. BioRxiv, p.490086.
Novaco, R. W. (1998). Anger and trauma: conceptualization, assessment and treatment. New York: Springer-Verlag.
Polanczyk, G. V., Salum, G. A., Sugaya, L. S., Caye, A., & Rohde, L. A. (2015). Annual research review: A meta-analysis of the worldwide prevalence of mental disorders in children and adolescents. Journal of Child Psychology and Psychiatry, 56(3), 345-365.
Pouravari, M., Zandipour, T., Pouravari, M., & Salehi, S. (2018). The Effectiveness of Group Choice Theory and Reality Therapy Training on Reducing the Aggression in Female Students. International Journal of Applied Behavioral Sciences3(4), 50-56.
Reeder, Scott D. (2011). Choice theory: An investigation of the treatment effects of a choice theory protocol on students identified as having a behavioral or emotional disability on measures of anxiety, depression, locus of control and self-esteem. PhD diss., University of North Carolina at Charlotte.
Sadeghi, S., Farajzadegan, Z., Kelishadi, R., & Heidari, K. (2014). Aggression and violence among Iranian adolescents and youth: a 10-year systematic review. International journal of preventive medicine, 5(Suppl 2), S83.
Sahebi, A., Asghari, M., & Salari, R. (2005). Validation of depression anxiety and stress scale (DASS-1) for an Iranianpopulation. Journal of Develomental psychology, 1(4), 36-54.
Salaam, B., & Mounts, N. S. (2016). International note: Maternal warmth, behavioral control, and psychological control: Relations to adjustment of Ghanaian early adolescents. Journal of Adolescence, 49, 99-104.
Veenstra, L., Bushman, B. J., & Koole, S. L. (2018). The facts on the furious: a brief review of the psychology of trait anger. Current Opinion in Psychology, 19, 98-103.
Weitz, E., Kleiboer, A., Van Straten, A., & Cuijpers, P. (2018). The effects of psychotherapy for depression on anxiety symptoms: a meta-analysis. Psychological Medicine48(13), 2140-2152.
Wolitzky-Taylor, K., Dour, H., Zinbarg, R., Mineka, S., Vrshek-Schallhorn, S., Epstein, A & Rose, R. (2014). Experiencing core symptoms of anxiety and unipolar mood disorders in late adolescence predicts disorder onset in early adulthood. Depression and Anxiety, 31(3), 207-213.
 
دوره 13، شماره 1
1401
صفحه 217-229
  • تاریخ دریافت: 18 مهر 1400
  • تاریخ بازنگری: 22 آذر 1400
  • تاریخ پذیرش: 04 دی 1400
  • تاریخ اولین انتشار: 12 اردیبهشت 1401
  • تاریخ انتشار: 01 خرداد 1401