مقایسۀ طرحواره‌های ناسازگار اولیه و حافظۀ شرح‌حال در افراد مبتلا به اختلال افسردگی، اضطرابی و بهنجار

طالب لو, الهام; طاهری, افسانه

doi:10.22059/japr.2022.320466.643786

مقایسۀ طرحواره‌های ناسازگار اولیه و حافظۀ شرح‌حال در افراد مبتلا به اختلال افسردگی، اضطرابی و بهنجار

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

¹ کارشناسی ارشد روان‌شناسی بالینی، واحد رودهن، دانشگاه آزاد اسلامی، رودهن، ایران

² استادیار گروه روان‌شناسی سلامت، دانشگاه آزاد کرج، کرج، ایران

10.22059/japr.2022.320466.643786

چکیده

هدف از پژوهش حاضر، مقایسۀ طرحواره‌های ناسازگار اولیه و حافظۀ شرح‌حال در افراد مبتلا به اختلال افسردگی، اضطرابی و بهنجار بود. مطالعه کاربردی و از نوع علی-مقایسه‌ای بود. جامعۀ پژوهش شامل کلیۀ افراد مبتلا به اختلالات اضطرابی و افسردگی مراجعه‌کننده به کلینیک‌های روان‌شناختی منطقۀ 5 شهر تهران در سال 1399- 1398 بودند؛ بنابراین در این پژوهش با داشتن سه متغیر، 90 نفر به شیوۀ دردسترس (30 نفر اختلال افسردگی، 30 نفر اختلال اضطرابی و 30 نفر بهنجار شامل 51 زن و 39 مرد) انتخاب شدند. ابزارهای پژوهش شامل پرسشنامۀ حافظۀ شرح‌حال (AMI) و طرحواره‌های ناسازگار اولیه (YSQ-SF) بود. تحلیل داده‌ها از طریق آزمون تی استیودنت و تحلیل واریانس، در نرم‌افزار SPSS26 انجام شد. نتایج نشان داد تفاوت میانگین هر پنج حوزۀ طرحواره‌های ناسازگار اولیه در شرکت‌کنندگان افسرده و مضطرب در مقایسه با شرکت‌کنندگان بهنجار در سطح 01/0 معنادار است و آن دو گروه در مقایسه با افراد بهنجار، میانگین نمرات بالاتری در هر پنج حوزۀ طرحواره‌های ناسازگار اولیه به‌دست آوردند. تفاوت میانگین حافظۀ رویدادی در دو گروه شرکت‌کنندگان بهنجار و مضطرب در سطح 01/0 معنادار است و افراد بهنجار در مقایسه با شرکت‌کنندگان مضطرب در آن مؤلفه میانگین نمرات بالاتری کسب کردند.

کلیدواژه‌ها

20.1001.1.22518126.1401.13.2.30.0

عنوان مقاله [English]

Comparison of Early Maladaptive Schemas and Autobiographical Memory in People with Depression, Anxiety Disorders, and Normal Persons

نویسندگان [English]

Elham Talebloo ¹
Afsaneh Taheri ²

¹ 1. Master's degree, Clinical Psychology, Islamic Azad University of Roudhen, Roudhen, Iran.

² Department of Health Psychology, Karaj Azad University, Karaj, Iran

چکیده [English]

The aim of the present study was to compare primary maladaptive schemas and historical memory in people with depressive, anxiety, and normal disorders. The study was practical and causal-comparative. The research population included all people with anxiety and depression disorders who presented to psychological clinics in the 5th district of Tehran in 2019-2020. Therefore, 90 people were selected for this research with three variables (30 people with depressive disorders, 30 people with anxiety disorders, and 30 normal people, 51 females, 39 males). The research instruments included the Autobiographical Memory Questionnaire (AMI) and Young Schema Questionnaire-Short Form (YSQ-SF). Data analysis was done through Student's t-test and analysis of variance in SPSS26 software. The results showed that the average difference of all five domains of primary maladaptive schemas in depressed and anxious participants compared with normal participants was significant at the 0.01 level, and these two groups had higher mean scores in all five domains of primary maladaptive schemas compared with normal people. they got The difference in the mean score of event memory in the two groups of normal and anxious participants is significant at the 0.01 level, and normal people scored higher average scores in this component compared with anxious participants.

کلیدواژه‌ها [English]

Schema
Background Memory
Depression
Anxiety

مراجع

آهی، ق. (1384). هنجاریابی فرم کوتاه پرسشنامۀ طرحوارۀ یانگ (SF-SQ) (بررسی ساختار عاملی) بین دانشجویان دانشگاه‌های تهران در سال 1384-1383. پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد سنجش و اندازه‌گیری. دانشکدۀ روان‌شناسی. دانشگاه علامه طباطبایی تهران.

پرو، د.، محمدخانی، پ.، دولتشاهی، ب.، و مشتاق، ن. (1391). اثربخشی یک جلسۀ دودقیقه‌ای افشای هیجانی-نوشتاری بر افسردگی، اضطراب و استرس در دانشجویان دچار ضربۀ روانی. اندیشه و رفتار. 7(26)، 16-7.

پورمحمود حاجیلاری، خ.، بیرامی، م.، هاشمی نصرت‌آباد، ت.، و سعیدی دهاقانی، س. (1395). مقایسۀ طرحواره‌های ناسازگار اولیه در افراد دارای نشانه‌های غیربالینی اضطراب، افسردگی و افراد سالم. مجلۀ دست‌آوردهای روان‌شناسی بالینی. 2(2)، 92-84.

دلاور، علی (1393). مبانی نظری و عملی پژوهش در علوم انسانی و اجتماعی. چاپ 13. تهران: انتشارات رشد.

ذوالفقاری، م.، فاتحی‌زاده، م.، و عابدی، م. (1387). تعیین رابطۀ بین طرحواره‌های ناسازگار اولیه با ابعاد صمیمیت زناشویی زوجین شهر اصفهان. خانواده‌پژوهی، 15(4)، 261-247.

رضایی، م.، غلامرضایی، س.، سپهوندی، م. ع.، غضنفری، ف.، و دریکوند، ف. ا. (1392). توان طرحواره‌های ناسازگار اولیه و ابعاد شخصیت در پیش‌بینی افسردگی. اندیشه و رفتار. 8(29)، 86-77.

عبدالهی مقدم، م.، مرادی، ع.ر.، حسنی، ج.، و رضازاده، م. (1391). مقایسه حافظۀ شرح‌حال در افراد تک‌زبانه و دوزبانه مبتلا به نشانگان نارسایی ایمنی اکتسابی. روان‌شناسی بالینی. 4(14)، 7-1.

فرازمند، ش.، محمدخانی، پ.، عباس‌پور، ش.، و دولتشاهی، ب. (1396). نقش منابع بدرفتاری‌های عاطفی دوران کودکی در پیش‌بینی طرحواره‌های ناسازگار شرطی و غیرشرطی در بزرگسالی. اندیشه و رفتار. 11(44)، 46-37.

کاظمی، ح.، و مطهری، س. (1392). رابطۀ طرحواره‌های ناسازگار اولیه و حالات فراشناختی در دانش‌آموزان دختر و پسر. پژوهش‌های علوم شناختی و رفتاری. 3(1)، 22-11.

لطفی، ر. (1385). مقایسۀ طرحواره‌های ناسازگار اولیه در مبتلایان به اختلالات شخصیت دسته ب و افراد سالم. پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد روان‌شناسی. دانشکدۀ روانشناسی و علوم تربیتی. دانشگاه الزهرا تهران.

محمدی، ط.، مظاهری، م.، و حیدری، م. (1392). حافظۀ تاریخچۀ شخصی و طرحواره‌های اولیه در کودکان آزاردیده: پیش‌بینی کیفیت زندگی. روان‌شناسی تحولی (روان‌شناسان ایرانی). 11(41)، 30-19.

محمدی، ح.، سپهری شاملو، ز.، و اصغری ابراهیم‌آباد، م. ج. (1398). اثربخشی طرحواره‌درمانی هیجانی گروهی بر کاهش پریشانی روان‌شناختی و دشواری تنظیم هیجان زنان مطلقه. اندیشه و رفتار. 13(51)، 36-27.

نظرزاده، ف.، معینی، ف.، آقامحمدیان، ح. ر.، و عبدخدایی، م. س. (1393). حافظۀ شرح‌حال و فراشناخت در بیماران مبتلا به اختلالات وسواس-اجبار و اضطراب اجتماعی. مجلۀ دانشگاه علوم پزشکی شهرکرد. 16(6)، 64-57.

یوسفی، ر.، بافنده، ح.، و جعفری، ر. (1398). مقایسۀ فراحافظه در افراد دارای علائم اختلال‌های اضطرابی، افسردگی و وسواسی تصریح‌شده در DSM-5. اندیشه و رفتار. 13(51)، 65-57.

Atalay, H., Atalay, F., Karahan, D., & Caliskan, M. (2008). Early maladaptive schemas activated in patients with obsessive-compulsive disorder: A cross sectional study. International Journal of Psychiatry in Clinical Practice, 12(4), 268–279.

Bower, G. H. (1981). Mood and memory. American Psychologist, 36(2), 129-148.

Brewin, C. R., & Holmes, E. A. (2013). Psychological theories of posttraumatic stress disorder. Clin Psychol Rev, 23(3), 339-376.

Howes, M., & O'Shea, G. (2014). Chapter 10 - Memory and Schemas. In M. Howes & G. O'Shea (Eds.), Human Memory (pp. 197-219).

Muller, J., & Roberts, J. E. (2015). Memory and attention in obsessive-compulsive disorder: A review. J Anxiety Disord, 19(1), 1-28.

Muris, P. (2006). Maladaptive Schemas in Non-Clinical Adolescents: Relations to Perceived Parental Rearing Behaviours, Big Five Personality Factors and Psychopathological Symptoms. Clinical Psychology & Psychotherapy, 13(6), 405–413.

Nelson, K., & Fivush, R. (2004). The emergence of autobiographical memory: A social cultural developmental theory. Psychol Rev, 111(2), 486-511.

Schmidt, N. B., Joiner, T. E., Young, J. E., & Telch, M. J. (1995). The Schema Questionnaire: Investigation of psychometric properties and the hierarchical structure of a measure of maladaptive schema. Cognitive Therapy and Research, 19(3), 295-321.

Tabachnick, BG., & Fidell, LS. (2013). Using multivariate statistics. Boston: Allyn & Bacon/Pearson Education.

Thimm, J. C. (2010). Personality and early maladaptive schemas: A five-factor model perspective. J. Behav. Ther. & Exp. Psychiat, 41(4), 1-8.

Whalley, M., Rugg, M., & Brewin, C. (2012). Autobiographical memory in depression: An fMRI study. Psychiatry Research: Neuroimaging, 201(2), 98-106.

Wilhelm, S., McNally, R. J., Baer, L., & Florin, I. (2019). Autobiographical memory in obsessive-compulsive disorder. Br J Clin Psychol, 36(1), 21-31.

Wilson, F. C. L., & Gregory, J. D. (2018). Over general autobiographical memory and depression in older adults: A systematic review. Aging & Mental Health, 22(5), 575-586.