مقایسۀ سطح بازداری پاسخ در دانش‌آموزان ابتدایی نارساخوان تحولی ادراکی، زبان‌شناختی و عادی در خواندن

کشتگر, عارف; راستگومقدم, میترا; سالاری فر, محمدحسین

doi:10.22059/japr.2022.321427.643806

مقایسۀ سطح بازداری پاسخ در دانش‌آموزان ابتدایی نارساخوان تحولی ادراکی، زبان‌شناختی و عادی در خواندن

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

¹ کارشناسی ارشد، گروه روان‌شناسی، دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی، دانشگاه بیرجند، بیرجند، ایران

² استادیار گروه روان‌شناسی، دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی، دانشگاه بیرجند، بیرجند، ایران

³ استادیار گروه روان‌شناسی ، دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی، دانشگاه بیرجند، بیرجند، ایران

10.22059/japr.2022.321427.643806

چکیده

هدف پژوهش حاضر، مقایسۀ سطح بازداری پاسخ در دانش‌آموزان ابتدایی نارساخوان تحولی ادراکی، زبان‌شناختی و عادی در خواندن بود. پژوهش از نظر هدف بنیادی و از نظر شیوۀ جمع‌آوری داده‌ها توصیفی از نوع علی-مقایسه‌ای بود. این پژوهش شامل سه جامعۀ آماری دانش‌آموزان پسر ابتدایی پایۀ سوم و چهارم نارساخوان ادراکی، نارساخوان زبان‌شناختی و عادی در خواندن در شهر مشهد در سال تحصیلی 1399-1398 بود که از هر جامعه، 15 نفر به‌عنوان نمونه انتخاب شدند. نمونه برای جامعۀ اول و دوم به‌صورت هدفمند و برای جامعۀ سوم به‌صورت تصادفی خوشه‌ای انتخاب شدند. افراد نارساخوان به‌لحاظ هوش بهنجار بودند. ابزارهای پژوهش آزمون‌های ماتریس‌های پیش‌روندۀ ریون (RPM)، ارزیابی توانایی خواندن فارسی (APRA)، رنگ و واژۀ استروپ (SCWT) و برو-نرو (GNG) بودند. داده‌های به‌دست‌آمده با نرم‌افزار SPSS 22 و با آزمون تحلیل واریانس چندمتغیری تحلیل شدند. نتایج نشان داد سطح بازداری پاسخ در سه گروه مورد مطالعه تفاوت معناداری دارد (001/0>P). سطح عملکرد دو گروه نارساخوان، هم در بازداری شناختی و هم در بازداری رفتاری به‌طور معناداری پایین‌تر از گروه عادی بود؛ درحالی‌که بین دو گروه نارساخوان در هیچ‌کدام از متغیرهای پژوهش تفاوتی مشاهده نشد؛ بنابراین براساس یافته‌ها، اگرچه در بازداری شناختی و بازداری رفتاری بین دو گروه نارساخوان تفاوتی وجود ندارد، ولی پایین‌بودن سطح بازداری‌ها در این دو گروه نسبت به کودکان عادی این ضرورت را ایجاب می‌کند که برای طراحی مداخلات توان‌بخشی، بازداری پاسخ ارزیابی شود.

کلیدواژه‌ها

20.1001.1.22518126.1401.13.3.1.3

عنوان مقاله [English]

Comparison of Levels of Response Inhibition in Elementary School Students with Developmental Dyslexia in the Areas of Perception, Linguistic, and Normal Reading

نویسندگان [English]

Aref Keshtgar ¹
Mitra Rastgoumoghadam ²
Mohammad Hossein Salarifar ³

¹ MS. Student, Department of Psychology, Faculty of Educational Science and Psychology, University of Birjand, Birjand, Iran

² Department of Psychology, Faculty of Educational Science and Psychology, University of Birjand, Birjand, Iran

³ Department of Psychology, Faculty of Educational Science and Psychology, University of Birjand, Birjand, Iran

چکیده [English]

The aim of this study was to compare the level of response inhibition in elementary students with developmental dyslexia in the areas of perception, linguistics, and normal reading. It was basic research that used the causal-comparative design for data collection. This study included three statistical populations of third and fourth grade male elementary school students with perceptual, linguistic, and normal reading dyslexia in Mashhad during the 2019-2020 academic year, with 15 subjects selected from each statistical population. The samples for the first and second populations were selected purposively and the samples for the third population were selected by cluster sampling. The samples were matched for intelligence. The research instruments were Raven’s Progressive Matrices (RPM), Persian Reading Ability Assessment Test (APRA), Stroop Color and Word Test (SCWT) and Go-No go test (GNG). The data were analyzed using multivariate analysis of variance in SPSS 22. The results showed that the level of response inhibition was significantly different among the three groups. The performance level of the two dyslexic groups was significantly lower than that of the normal group in both cognitive and behavioral inhibition. In contrast, there was no difference between the two groups of dyslexics on any of the research variables. According to the findings, although there is no difference in cognitive inhibition and behavioral inhibition between the two groups of dyslexics, the low level of inhibition in these two groups compared to normal children indicates the need to assess response inhibition in order to develop rehabilitation interventions.

کلیدواژه‌ها [English]

Response Inhibition
Read
Perceptual Dyslexic
Linguistic Dyslexic

مراجع

برقی، ا.، استکی، م.، و صالحی، م. (1398). اثربخشی آموزش توانایی‌های شناختی بر حافظۀ کاری کلامی و غیرکلامی دانش‌آموزان نارساخوان. روان‌شناسی افراد استثنایی. 9(34)، 181-159.

تقی‌زاده، ه‍.، سلطانی، ا. ا.، منظری توکلی، ح.، و زین‌الدینی میمند، ز. (1396). مدل ساختاری نقش کنش‌های اجرایی در عملکرد یادگیری دانش‌آموزان با ناتوانی یادگیری خاص. فصلنامۀ سلامت روان کودک. 4(2)، 36-25.

حسینی‌لر، ف.، پوراعتماد، ح. ر.، و حیدری، م. (1384). مقایسۀ مهارت‌های واج‌شناختی در دو زیرگروه ادراکی و زبانی اختلال خواندن. تازه‌های علوم شناختی. 7(3)، 34-25.

حکمتی، ع.، پوراعتماد، ح. ر.، و نجاتی، و. (1391). نقص یادگیری توالی حرکتی ضمنی در کودکان نارساخوان. فصلنامۀ روان‌شناسی کاربردی. 6(3)، 41-27.

رفیع‌خواه، م.، ارجمندنیا، ع. ا.، مهاجرانی، م.، و نوده‌ئی، خ. (1395). ساخت، هنجاریابی و اعتباریابی آزمون بشرا (سنجش بازداری شناختی). پژوهش‌های علوم شناختی و رفتاری. 6(2)، 14-1.

رفیع‌خواه، م.، و مهاجرانی، م. (1393). اثربخشی تمرین بازداری شناختی بر انعطاف‌پذیری ذهنی دانش‌آموزان با ناتوانی یادگیری. پژوهش در علوم توان‌بخشی. 10(8)، 927-917.

زراعت‌جو، ز. (1393). تعیین رابطۀ بین کارکردهای اجرایی با انواع توانش‌های خواندن در بین کودکان عادی و دارای اختلال یادگیری در شهر تبریز سال تحصیلی 1393-1392. پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد روان‌شناسی تربیتی. دانشکدۀ علوم تربیتی و روان‌شناسی. دانشگاه شهید مدنی آذربایجان. تبریز.

عابدی، ا.، پیروز زیجردی، م.، و یارمحمدیان، ا. (1391). اثربخشی آموزش توجه بر عملکرد ریاضی دانش‌آموزان با ناتوانی یادگیری ریاضی. مجلۀ ناتوانی‌های یادگیری. 2(1)، 106-92.

قدیری، ف.، جزایری، ع. ر.، عشایری، ح.، و قاضی طباطبایی، م. (1385). نقش توان‌بخشی شناختی در کاهش نقایص کارکردهای اجرایی و نشانه‌های وسواسی-اجباری بیماران اسکیزو-وسواسی. مجلۀ توان‌بخشی. 7(4)، 24-15.

قمری گیوی، ح.، شایقی، ح.، و قاسم‌نژاد، س. (1388). بررسی بازداری شناختی و حرکتی در افراد مبتلا به اختلال وسواس فکری-عملی و اسکیزوفرنی. روان‌شناسی معاصر. 4(2)، 58-45.

میرزائی فیض‌آبادی، س.، مولوی گنابادی، ا.، و طاهری، ن. (1398). رابطۀ بین تنظیم هیجانی و بازداری شناختی در گرایش رفتارهای پرخطر نوجوانان دختر شهر مشهد. مجلۀ روان‌شناسی اجتماعی. 13(52)، 136-123.

هیل، ج. ب.، و فیورلو، ک. ا. (1395). عصب‌روان‌شناسی در مدرسه. ترجمۀ ژانت هاشمی آذر. تهران: ارجمند.

References

American Psychiatric Association (2013). Diagnostic and statistical manual of mental disorders (5^th Ed.). Washington DC: American psychiatric association.

Bakker, D. J. (1979). Hemispheric differences and reading strategies: Two dyslexias? Bulletin of the Orton Society, 29(1), 84–100.

Bakker, D. J. (2006). Treatment of developmental dyslexia: A review. Pediatric Rehabilitation, 9(1), 3–13.

Barbosa, T., Rodrigues, C. C., Mello, C. B., Silva, M., & Bueno, O. (2019). Executive functions in children with dyslexia. Arquivos de Neuro-Psiquiatria, 77(4), 254–259.

Best, J. R., & Miller, P. H. (2010). A developmental perspective on executive function. Child Development, 81(6), 1641–1660.

Bock, A. M., Cartwright, K. B., McKnight, P. E., Patterson, A. B., Shriver, A. G., Leaf, B. M., Mohtasham, M. K., Vennergrund, K. C., & Pasnak, R. (2018). Patterning, reading, and executive functions. Frontiers in Psychology, 9, 1802.

Borella, E., Carretti, B., & Pelegrina, S. (2010). The specific role of inhibition in reading comprehension in good and poor comprehenders. Journal of Learning Disabilities, 43(6), 541–552.

Cao, F., Yan, X., Wang, Z., Liu, Y., Wang, J., Spray, G. J., & Deng, Y. (2017). Neural signatures of phonological deficits in Chinese developmental dyslexia. Neuroimage, 146, 301-311.

Chiappe, P., Siegel, L. S., & Hasher, L. (2000). Working memory, inhibitory control, and reading disability. Memory & Cognition, 28(1), 8–17.

Chiarenza, G. A., Bosch-Bayard, J., Peluso, V. L., & Galan, L. (2016). Dyslexia and its subtypes. International Journal of Psychophysiology, 108(7), 2-15.

Cummine, J., Aalto, D., Ostevik, A., Cheema, K., & Hodgetts, W. (2018). To Name or Not to Name: That is the Question: The Role of Response Inhibition in Reading. Journal of Psycholinguistic Research, 47(5), 999–1014.

Danielsson, H., Henry, L., Rönnberg, J., & Nilsson, L. G. (2010). Executive functions in individuals with intellectual disability. Research in Developmental Disabilities, 31(6), 1299–1304.

Daucourt, M. C., Schatschneider, C., Connor, C. M., Al Otaiba, S., & Hart, S. A. (2018). Inhibition, Updating Working Memory, and Shifting Predict Reading Disability Symptoms in a Hybrid Model: Project KIDS. Frontiers in Psychology, 9, 238.

De Jong, C. G. W., Van De Voorde, S., Roeyers, H., Raymaekers, R., Oosterlaan, J., & Sergeant, J. A. (2009). How distinctive are ADHD and RD? Results of a double dissociation study. Journal of Abnormal Child Psychology, 37(7), 1007–1017.

De Weerdt, F., Desoete, A., & Roeyers, H. (2013). Behavioral inhibition in children with learning disabilities. Research in Developmental Disabilities, 34(6), 1998–2007.

Del Tufo, S. N., & Earle, F. S. (2020). Skill Profiles of College Students With a History of Developmental Language Disorder and Developmental Dyslexia. Journal of Learning Disabilities, 53(3), 228–240.

Doyle, C., Smeaton, A. F., Roche, R., & Boran, L. (2018). Inhibition and updating, but not switching, predict developmental dyslexia and individual variation in reading ability. Frontiers in Psychology, 9, 795.

Duell, N., Icenogle, G., Silva, K., Chein, J., Steinberg, L., Banich, M. T., Takash, H. M.S.,... & Chaudhary, N. (2018). A cross-sectional examination of response inhibition and working memory on the Stroop task. Cognitive Development, 47, 19–31.

Dushanova, J., Lalova, Y., Kalonkina, A., & Tsokov, S. (2020). Speech–Brain Frequency Entrainment of Dyslexia with and without Phonological Deficits. Brain Sciences, 10(12), 920-943.

Eden, G. F., Olulade, O. A., Evans, T. M., Krafnick, A. J., & Alkire, D. R. (2016). Neurobiology of Language. Academic Press.

Fertuck, E. A., Lenzenweger, M. F., Clarkin, J. F., Hoermann, S., & Stanley, B. (2006). Executive neurocognition, memory systems, and borderline personality disorder. Clinical Psychology Review, 26(3), 346–375.

Giofrè, D., Toffalini, E., Provazza, S., Calcagnì, A., Altoè, G., & Roberts, D. J. (2019). Are children with developmental dyslexia all the same? A cluster analysis with more than 300 cases. Dyslexia, 25(3), 284-295.

Graf, P., Uttl, B., & Tuokko, H. (1995). Color- and picture-word stroop tests: Performance changes in old age. Journal of Clinical and Experimental Neuropsychology, 17(3), 390-415.

Guajardo, N. R., & Cartwright, K. B. (2016). The contribution of theory of mind, counterfactual reasoning, and executive function to pre-readers' language comprehension and later reading awareness and comprehension in elementary school. Journal of Experimental Child Psychology, 144(22), 27–45.

Ho, F., & Siegel, L. (2012). Identification of sub-types of students with learning disabilities in reading and its implications for Chinese word recognition and instructional methods in Hong Kong primary schools. Reading and Writing, 25(7), 1547–1571.

Johann, V., Könen, T., & Karbach, J. (2020). [Formula: see text] The unique contribution of working memory, inhibition, cognitive flexibility, and intelligence to reading comprehension and reading speed. Child Neuropsychology: A Journal on Normal and Abnormal Development in Childhood and Adolescence, 26(3), 324–344.

Licht, R., Bakker, D. J., Kok, A., & Bouma, A. (1988). The development of lateral event-related potentials (ERPs) related to word naming: A four year longitudinal study. Neuropsychologia, 26(2), 327–340.

Lorusso, M. L., Facoetti, A., & Bakker, D. J. (2011). Neuropsychological treatment of dyslexia: Does type of treatment matter? Journal of Learning Disabilities, 44(2), 136–149.

Manis, F. R., Seidenberg, M. S., Stallings, L., Joanisse, M., Bailey, C., Freedman, L., … Keating, P. (1999). Development of dyslexic subgroups: Annals of Dyslexia, 49(1), 105–134.

Masutto, C., Bravar, L., & Fabbro, F. (1994). Neurolinguistic differentiation of children with subtypes of dyslexia. Journal of Learning Disabilities, 27(8), 520–526.

Mayes, S. D., & Calhoun, S. L. (2006). Frequency of reading, math, and writing disabilities in children with clinical disorders. Learning and Individual Differences, 16(2), 145–157.

Petursdottir, A. L., McMaster, K., McComas, J. J., Bradfield, T., Braganza, V., Koch-McDonald, J., … Scharf, H. (2009). Brief experimental analysis of early reading interventions. Journal of School Psychology, 47(4) 215-243.

Pliszka, S. R., Glahn, D. C., Semrud-Clikeman, M., Franklin, C., Perez III, R., Xiong, J., & Liotti, M. (2006). Neuroimaging of inhibitory control areas in children with attention deficit hyperactivity disorder who were treatment naive or in long-term treatment. American Journal of Psychiatry, 163(6), 1052–1060.

Poulton, A., Rutherford, K., Boothe, S., Brygel, M., Crole, A., Dali, G., Bruns, r. L. R., Sinnott, R. O., & Robert Hester (2022). Evaluating untimed and timed abridged versions of Raven’s Advanced Progressive Matrices. Journal of Clinical and Experimental Neuropsychology, 44(1), 73-84.

Purvis, K. L., & Tannock, R. (2000). Phonological processing, not inhibitory control, differentiates ADHD and reading disability. Journal of the American Academy of Child & Adolescent Psychiatry, 39(4), 485–494.

Raven, J. (2000). Raven's Progressive Matrices: Change and Stability over Culture and Time. Cognitive Psychology, 41(1), 1-48.

Robinson, S., Goddard, L., Dritschel, B., Wisley, M., & Howlin, P. (2009). Executive functions in children with autism spectrum disorders. Brain and Cognition, 71(3), 362–368.

Rose, S. A., Feldman, J. F., Jankowski, J. J., & Van Rossem, R. (2011). The structure of memory in infants and toddlers: An SEM study with full-terms and preterms. Developmental Science, 14(1), 83–91.

Sacks, T. L., Clark, C. R., Pols, R. G., & Geffen, L. B. (1991). Comparability and stability of performance of six alternate forms of the dodrill-stroop colour-word test. Clinical Neuropsychologist, 5(3), 220–225.

Scarpina, F., & Tagini, S. (2017). The stroop color and word test. Frontiers in Psychology, 8, 557

Schneider, D., Göddertz, A., Haase, H., Hickey, C., & Wascher, E. (2019). Hemispheric asymmetries in EEG alpha oscillations indicate active inhibition during attentional orienting within working memory. Behavioural Brain Research, 359, 38–46.

Smith-Spark, J. H., Henry, L. A., Messer, D. J., Edvardsdottir, E., & Zięcik, A. P. (2016). Executive functions in adults with developmental dyslexia. Research in developmental disabilities. Research in Developmental Disabilities, 53-54, 323–341.

Stroop, J. R. (1935). Studies of interference in serial verbal reactions. Journal of Experimental Psychology, 18(6), 643–662.

Tamboer, P., Vorst, H. C. M., & Oort, F. J. (2016). Five Describing Factors of Dyslexia. Journal of Learning Disabilities, 49(5), 466–483.

Tomblin, J. B., Barker, B. A., Spencer, L. J., Zhang, X., & Gantz, B. J. (2005). The effect of age at cochlear implant initial stimulation on expressive language growth in infants and toddlers. Journal of Speech, Language, and Hearing Research, 48(4), 853–867.

Turkeltaub, P. E., Gareau, L., Flowers, D. L., Zeffiro, T. A., & Eden, G. F. (2003). Development of neural mechanisms for reading. Nature Neuroscience, 6(7), 767–773.

Van Reybroeck, M., & De Rom, M. (2019). Children with dyslexia show an inhibition domain-specific deficit in reading. Reading and Writing, 33(4), 907–933.

Wang, L. C., & Yang, H. M. (2015). Diverse inhibition and working memory of word recognition for dyslexic and typically developing children. Dyslexia (Chichester, England), 21(2), 162–176.

Wang, L. C., Tasi, H. J., & Yang, H. M. (2012). Cognitive inhibition in students with and without dyslexia and dyscalculia. Research in Developmental Disabilities, 33(5), 1453–1461.

Weidacker, K., Whiteford, S., Boy, F., & Johnston, S. (2016). Response Inhibition in the Parametric Go/No-Go Task and Its Relation to Impulsivity and Subclinical Psychopathy. The Quarterly Journal of Experimental Psychology, 70(3), 1-52.

Wöstmann, M. N., Aichert, D. S., Costa, A., Rubia, K., Möller, H., & Ettinger, U. (2013). Reliability and plasticity of response inhibition and interference control. Brain and Cognition, 8(1), 82-94.