اثربخشی بستۀ آموزشی تاب‌آوری بر تکانشگری و انعطاف‌پذیری روان‌شناختی نوجوانان با گرایش به اعتیاد

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری مشاوره، دانشکده علوم تربیتی و مشاوره، واحد رودهن، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

2 دانشیار، گروه مشاوره، دانشکده علوم تربیتی و مشاوره، واحد رودهن، دانشگاه آزا د اسلامی، تهران، ایران.

3 استادیار، گروه مشاوره، دانشکده علوم تربیتی و مشاوره، واحد رودهن، دانشگاه آزاد اسلامی ، تهران ، ایران.

چکیده

پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی بستۀ آموزشی تاب‌آوری بر تکانشگری و انعطاف‌پذیری روان‌شناختی نوجوانان با گرایش به اعتیاد انجام گرفت. پژوهش حاضر نیمه‌آزمایشی با طرح پیش‌آزمون-پس‌آزمون با گروه گواه و دورۀ پیگیری دوماهه بود. جامعۀ آماری تحقیق را دانش‌آموزان دورۀ دوم متوسطه با گرایش به اعتیاد شهر تهران در سال تحصیلی 1399-1398 تشکیل دادند. در این پژوهش، 25 نوجوان با روش نمونه‌گیری هدفمند انتخاب و با گمارش تصادفی در گروه‌های آزمایش و گواه گمارده شدند. گروه آزمایش بستۀ آموزشی تاب‌آوری را طی دو و نیم ماه در 10 جلسۀ 75 دقیقه‌ای دریافت کردند. پرسشنامه‌های مورد استفاده در این پژوهش شامل پرسشنامۀ گرایش به اعتیاد (ATA)، پرسشنامۀ تکانشگری (IQ) و پرسشنامۀ انعطاف‌پذیری روان‌شناختی (PFQ) بود. داده‌ها به شیوۀ تحلیل واریانس با اندازه‌گیری مکرر و آزمون تعقیبی بونفرونی با استفاده از نرم‌افزار آماری SPSS-23 تجزیه و تحلیل شدند. نتایج نشان داد بستۀ آموزشی تاب‌آوری بر تکانشگری و انعطاف‌پذیری روان‌شناختی نوجوانان با گرایش به اعتیاد تأثیر معنادار داشته است (0/001>p). براساس یافته‌های پژوهش می‌توان نتیجه گرفت که بستۀ آموزشی تاب‌آوری با بهره‌گیری از فنونی مانند یادگیری مهارت گفت‌وگو، آموزش خودآگاهی، نحوۀ کنترل خشم، مدیریت استرس، حل مسئله و تصمیم‌گیری بهنجار می‌تواند به‌عنوان یک روش کارآمد برای کاهش و بهبود انعطاف‌پذیری روان‌شناختی نوجوانان با گرایش به اعتیاد مورد استفاده قرار گیرد.
 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Effectiveness of a Resilience-Based Curriculum on Impulsivity and Psychological Flexibility in Addiction-Prone Adolescents

نویسندگان [English]

  • Zeynab Boron 1
  • Farideh Dokaneei fard 2
  • Azam Fattahi Andabil 3
1 Department of Counseling, Faculty of Educational Sciences and Counseling, Roudhan Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran.
2 Department of Counseling, Faculty of Educational Sciences and Counseling, Roodehen Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran.
3 Department of Counseling, Faculty of Educational Sciences and Counseling, Roodehen Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran.
چکیده [English]

This study investigated the efficacy of a resilience-based curriculum on the impulsivity and psychological flexibility of adolescents with an addiction propensity. This study was quasi-experimental, with pre- and post-testing, a control group, and a two-month follow-up. In the 2019-2020 academic year, the statistical population included secondary high school pupils with a tendency toward addiction. Using a systematic sampling technique, 25 adolescents were selected and randomly assigned to experimental and control groups. Over the course of two and a half months, the experimental group received ten seventy-five minute sessions of a teaching program on resilience. Three students in the experimental group and two students in the control group dropped out of the study after its initiation. This study utilized the addiction tendency questionnaire (ATQ), the impulsivity questionnaire (IQ), and the psychological flexibility questionnaire (PFQ). The data were analyzed using statistical software version 23 and repeated-measurement ANOVA and Bonferroni follow-up tests. The results indicated that the resilience curriculum had a significant impact on the impulsivity and psychological flexibility of adolescents with a tendency toward addiction (p<0.001). According to the findings of the present study, the teaching package of resilience can be used as an effective method to decrease and improve psychological flexibility in adolescents with an addiction propensity by employing techniques such as learning speech skills, teaching self-awareness, anger management, stress management, problem solving, and normal decision-making.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Addiction Tendency
  • Impulsivity
  • Resilience
  • Psychological Flexibility
اختیاری، ح.، صفایی، ه‍.، اسماعیلی جاوید، غ.، عاطف وحید، م.ک.، عدالتی، ه‍.، و مکری، آ. (1387). روایی و پایایی نسخه‌های فارسی پرسشنامه‌های آیزنک، بارت، دیکمن و زاکرمن در تعیین رفتارهای مخاطره‌‍جویانه و تکانشگری. مجلۀ روان‌پزشکی و روان‌شناسی بالینی ایران. 14(3)، 336 -326.
اسفندیار، ی.، راه‌نجات، ا. م.، موسوی، م.، و صبایان، ب. (1399). اثربخشی آموزش تاب‌آوری در کاهش استرس و اقدام به خودزنی سربازان در شهر تهران در سال 1397. مجلۀ طب نظامی. 22(1)، 35-27.
بهادری خسروشاهی، ج.، هاشمی نصرت‌آباد، ت.، و بیرامی، م. (1388). رابطۀ سبک‌های دلبستگی و تاب‌آوری با گرایش به مصرف مواد. فصلنامۀ اعتیادپژوهی سوءمصرف مواد. 4(14)، 30-18.
پیمان، گ.، و نیک‌نژادی ف. (۱۳۹۶). بررسی ارتباط حمایت اجتماعی با تاب‌آوری در بیماران تالاسمی ماژور. اولین کنفرانس ملی پژوهش‌های نوین ایران و جهان در روان‌شناسی و علوم تربیتی، حقوق و علوم اجتماعی. شیراز. دانشگاه علمی کاربردی شوشتر. یازدهم خردادماه هزار و سیصد و نود و شش.
مدنی، ی.، و حاج حسینی، م.، و تسیه حسینی، ق. (1398). اثربخشی آموزش تلفیقی مثبت‌نگری و تاب‌آوری بر نگرانی از تصویر بدنی و خودکارآمدی اجتماعی نوجوانان پسر. پژوهش‌های مشاوره. 18(71)، 36-4.
جلالی دهکردی، د.، و آقابابایی، ع. (1391). مقایسۀ تأثیر روش‌های پیشگیری از سوءمصرف مواد بر تکانشگری و راهبردهای مقابله‌ای دانش‌آموزان پسر. دانش و پژوهش در روان‌شناسی کاربردی. 13(4)، 17-5.
چراغیان، ح.، زینبوند، م.، حیدری، ن.، و زارعی توپخانه، م. (1395). رابطۀ تجربۀ معنوی و تاب‌آوری با میزان گرایش به مواد مخدر. اسلام و پژوهش‌های روان‌شناختی. 2(2)، 109-95.
زاده‌محمدی، ع.، سروش‌فر، ز.، و غلامرضا کاشی، ف. (1394). مرور نظام‌مند تحقیقات سوءمصرف مواد در نوجوانان. مسائل اجتماعی ایران، 6(1)، 130-107.
سالاری پاک، س.، و عزیزی، م. (۱۳۹۷). پیشبینی گرایش به اعتیاد براساس ویژگیهای شخصیتی و تابآوری در دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی کرمان. دومین همایش علوم اجتماعی. روان‌شناسی و علوم تربیتی. جیرفت. همایش‌گستران. دهم آبان 1397.
سلامی، ف.، حاتمی، ح. ر.، و نوری، ر. (1397). الگوی ساختاری گرایش به مصرف مواد در نوجوانان بر مبنای فضای روان‌شناختی خانواده و پیشینۀ اعتیاد اعضای خانواده با میانجی‌گری گروه همسالان. فصلنامۀ روان‌شناسی کاربردی. 12(2)، 284-265.
صدری دمیرچی، ا.، درگاهی، ش.، قاسمی جوبنه، ر.، و اعیادی، ن. (1399). نقش تاب‌آوری ادراک‌شدۀ خانواده و تنظیم هیجان در پیش‌بینی اعتیاد به اینترنت دانش‌آموزان. روانشناسی مدرسه. 9(1)، 68-54.
ضیایی، پ.، لطفی کاشانی، ف.، و وزیری، ش. (1398). تأثیر «برنامۀ آموزش تاب‌آوری» بر فرایندهای ارزیابی شناختی، راهبردهای مقابله‌ای و بهزیستی تحصیلی دانشجویان. آموزش در علوم انتظامی. 6(22)، 237-203.
عباسی، ع.، آقایی، ا.، و ابراهیمی‌مقدم، ح. (1398). اثربخشی درمان فراشناختی بر تاب‌آوری افراد مبتلا به اختلال اضطراب فراگیر. فصلنامۀ علمی-پژوهشی علوم روان‌شناختی. ۱۸(۷۸)، ۶۹8-۶۹1.
عبدالمالکی، س.، فرید، ا.، حبیبی کلیبر، ر.، هاشمی، س. م.، و قدوسی‌نژاد، آ. (1395). بررسی رابطۀ جو عاطفی خانواده و کنترل عواطف با گرایش به اعتیاد. مجلۀ خانواده‌پژوهی. 12(48)، 662-649.
علی‌پور، م.، مردانی، س.، مهرابی، ح.، و نیکراهان، غ. (۱۳۹۴). رابطۀ تاب‌آوری با گرایش به اعتیاد در دانشجویان دختر شهر اصفهان. دومین کنفرانس ملی توسعۀ پایدار در علوم تربیتی و روانشناسی، مطالعات اجتماعی و فرهنگی. تهران. مرکز مطالعات و تحقیقات اسلامی سروش حکمت مرتضوی. مؤسسۀ آموزش عالی مهر اروند. مرکز راهکارهای دستیابی به توسعۀ پایدار. تهران، ایران. بیست و چهارم آذر 1394.
فاضلی، م.، و احتشام‌زاده، پ.، و هاشمی شیخ‌شبانی، س. ا. (1393). اثربخشی درمان شناختی رفتاری بر انعطاف‌پذیری شناختی افراد افسرده. اندیشه و رفتار، 9(34)، 36-27.
فتحی، آ.، زارع داویجانی، ع. ر.، موسوی‌فر، ب.، و مرسلی، ح. (1394). بررسی نقش عملکرد خانواده در پیشگیری از گرایش به اعتیاد نوجوانان و جوانان شهر تبریز. فصلنامۀ دانش انتظامی آذربایجان شرقی. 5(3)، 91-79.
فرهادی، ط.، اصلی‌آزاد، م.، و شکرخدایی، ن. (1397). اثربخشی درمان ذهن‌آگاهی بر کارکردهای اجرایی و همجوشی شناختی نوجوانان مبتلا به اختلال وسواس فکری-عملی. توانمندسازی کودکان استثنایی. 9(4)، 92-81.
قاجاریه، م.، عالی‌پور، س.، شهنی ییلاق، م.، و داوودی، ا. (1397). اثربخشی برنامۀ آموزش تاب‌آوری فرندز نوجوانان بر اضطراب دانش‌آموزان دختر شهر اهواز. روش‌ها و مدل‌های روان‌شناختی. 9(31)، 84-69.
قزلسفلو، م.، سعادتی، ن.، یوسفی، ز.، و زمان‌پور، م. (1398). بررسی اثربخشی آموزش تاب‌آوری بر کاهش استرس و مشکلات ارتباطی در مراقبت‌کنندگان اصلی سالمندان مبتلا به آلزایمر شهر تهران. سالمند. 14(3)، 296-284.
محبی، س.، شکری، ا.، و پورشهریار، ح. (1397). تأثیر برنامۀ آموزش تاب‌آوری بر ارزیابی‌های شناختی، مقابله و هیجان‌ها. روان‌شناسی تحولی. 15(57)، 99-83.
محمدی، ا.، و سجادیان، ا. (1398). اثربخشی آموزش تاب‌آوری بر سازگاری اجتماعی و هدفمندی در زندگی در سالمندان مرد ساکن سرای سالمندان. روان‌شناسی پیری. 5(2)، 100-89.
موسوی، س. م.، دوست قرین، ت.، و روشنفکر دزفولی، م. ج. (1378). گزارش مطالعۀ زمینه‌یابی، سنجش، دانش و نگرش دانش‌آموزان، معلمان، مدیران و عوامل اجرایی مدارس کشور نسبت به مواد مخدر. تهران: ادارۀ کل مطالعات و پژوهش‌های ستاد مبارزه با مواد مخدر.
میرحسامی، ش. (1388). بررسی نقش خانواده در گرایش جوانان و نوجوانان به اعتیاد. پایان‌نامه کارشناسی رشتۀ روان‌شناسی. دانشکدۀ علوم انسانی. دانشگاه پیام نور ورامین.
نادری، ف. (1397). اثربخشی آموزش انعطاف‌پذیری کنشی بر بهزیستی روان‌شناختی و خوش‌بینی دانشجویان دختر افسرده. مجلۀ توسعۀ آموزش جندی‌شاپور. 9(1)، 10-1.
نادری، ف.، و حق‌شناس، ف. (1388). رابطۀ تکانشگری و احساس تنهایی با میزان استفاده از تلفن همراه در دانشجویان. یافته‌های نو در روان‌شناسی. 4(12)، 111-121.
Abbasi, A., Aghaei, A., & Ebrahimi Moghadam, H. (2019). Effectiveness of metacognitive therapy on resiliency in the people with generalized anxiety. Journal of Psychological Science, 18(78), 691-698. http://dorl.net/dor/20.1001.1.17357462.1398.18.78.9.4 (In Persian)
Abdolmaleki, S., Farid, A., Habibi Kaleibar, R., Hashemi, S. M., & Ghoddousinejad, A. (2017). Investigating the relationship between family emotional atmosphere and affective control with tendency to addiction. Journal of Family Research, 12(48), 649-662. (In Persian)
Alipour, M., Mardani, S., Mehrabi, H., & Nikrahan, G. (2016). The relationship between resilience and addiction tendency in female students of Isfahan city. Second National Conference on Sustainable Development in Educational Sciences and Psychology, Social and Cultural Studies. Tehran, Soroush Hikmat Mortazavi Center for Islamic Studies and Research, Mehr Arvand Institute of Higher Education, Center for Achieving Sustainable development, Tehran, Iran. (In Persian)
Almarzooqi, S., Chilcot, J., & McCracken, L. M. (2017). The role of psychological flexibility in migraine headache impact and depression. Journal of Contextual Behavioral Science, 6(2), 239-243. https://doi.org/10.1016/j.jcbs.2017.04.004
Argyriou, E., Um, M., Carron, C., & Cyders, M. A. (2018). Age and impulsive behavior in drug addiction: A review of past research and future directions. Pharmacology Biochemistry and Behavior, 164, 106-117. https://doi.org/10.1016/j.pbb.2017.07.013
Attride-Stirling, J. (2001), Thematic networks: An analytic tool for qualitative research. Qualitative Research, 1(3), 385-405.
Ayyash-Abdo, H., Sanchez-Ruiz, M., & Barbari, M. L. (2016). Resiliency predicts academic performance of Lebanese adolescents over demographic variables and hope. Learning and Individual Differences, 48, 9-16. https://doi.org/10.1016/j.lindif.2016.04.005
Backmann, J., Weiss, M., Schippers, M. C., Hoegl, M. (2019). Personality factors, student resiliency, and the moderating role of achievement values in study progress. Learning and Individual Differences, 72, 39-48. https://doi.org/10.1016/j.lindif.2019.04.004
Bahadori, J., Hashemi, T., & Bayrami, M. (2010). The Relationship between Attachment Styles and Resiliency with Attitudes to Drug Use in Students. Etiadpajohi, 4(14), 17-30. http://etiadpajohi.ir/article-1-383-fa.html (In Persian)
Barratt, E. S., Stanford, M. S., Kent, T. A., & Felthous, A. (1997). Neuropsychological and cognitive psychophysiological substrates of impulsive aggression. Biological Psychiatry, 41(10), 1045–1061. https://doi.org/10.1016/s0006-3223(96)00175-8
Benoy, C., Knitter, B., Knellwolf, L., Doering, S., Klotsche, J., & Gloster, A. T. (2019). Assessing psychological flexibility: Validation of the Open and Engaged State Questionnaire. Journal of Contextual Behavioral Science, 12, 253-260. https://doi.org/10.1016/j.jcbs.2018.08.005
Chang, W. H., Wu, C., Kuo, C., & Chen, L. H. (2018). The role of athletic identity in the development of athlete burnout: The moderating role of psychological flexibility. Psychology of Sport and Exercise, 39, 45-51. https://doi.org/10.1016/j.psychsport.2018.07.014
Cheraghian, H., Zeynabvand, M., Heydari, N., Zarei Topkhaneh, M. (2016). Investigating the relationship of spiritual experience and resilience with the extent of tending to using drugs. Islam and Psychological Research, 2(2), 95-109. (In Persian)
Chuang, C. I., Sussman, S., Stone, M. D., Pang, R. D., Chou, C. P., Leventhal, A. M., & Kirkpatrick, M. G. (2017). Impulsivity and history of behavioral addictions are associated with drug use in adolescents. Addictive Behaviors, 74(1), 41-47. https://doi.org/10.1016/j.addbeh.2017.05.021
Cole, N. N., Nonterah, C. W., Utsey, S. O., Hook, J. N., Hubbard, R. R., Opare-Henaku, A., & Fischer, N. L. (2015). Predictor and moderator effects of ego resilience and mindfulness on the relationship between academic stress and psychological well-being in a sample of Ghanaian college students. Journal of Black Psychology, 41(4), 340-357. https://doi.org/10.1177/0095798414537939
Denckla, C. A., Consedine, N. S., Chung, W. J., Stein, M., Roche, M., & Blais, M. (2018). A double-edged sword? Sub-types of psychological flexibility are associated with distinct psychiatric disorders. Journal of Research in Personality, 77, 119-125. https://doi.org/10.1016/j.jrp.2018.10.004
Dennis, J. P., & Vander Wal, J. S. (2010). The cognitive flexibility inventory: Instrument development and estimates of reliability and validit. Cognitive Therapy and Research, 34, 241-253. https://doi.org/10.1007/s10608-009-9276-4
Duran-Bonavila, S., Morales-Vives, F., Cosi, S., &Vigil-Colet, A. (2017). How impulsivity and intelligence are related to different forms of aggression. Personality and Individual Differences, 117(9), 66-70. https://doi.org/10.1016/j.paid.2017.05.033
Ekhtiari, H., Safaei, H., Esmaeeli Djavid, G., Atefvahid, M. K., Edalati, H., & Mokri, A. (2008). Reliability and validity of Persian versions of Eysenck, Barratt, Dickman and Zuckerman questionnaires in assessing risky and impulsive behaviors. Iranian Journal of Psychiatry and Clinical Psychology, 14(3), 326-336. http://ijpcp.iums.ac.ir/article-1-575-fa.html (In Persian)
Esfandiar, Y., Rahnejat, A. M., Mousavi, M., & Sabayan, B. (2020). The effectiveness of resiliency training on reduction of emotional stress and self-mutilation attempt in soldiers in Tehran, Iran in 2018. Journal of Military Medicine, 22(1), 27-35. https://doi.org/10.30491/JMM.22.1.12 (In Persian)
Farhadi, T., Asli Azad, M., & Shokrkhodaei, N. (2019). Effectiveness of mindfulness therapy on executive functions and cognitive fusion of adolescents with obsessive-compulsive disorder. Empowering Exceptional Children, 9(4), 81-92. (In Persian)
Fathi, A., Zare Davigani, E., Mousavifar, B., & Morsali, H. (2015). The role of family in preventing the tendency to addiction in adolescents and young adults in Tabriz. Quarterly Journal of East Azarbaijan Police Science, 5(3), 79-91. (In Persian)
Fazeli, M., Ehteshamzadeh, P., & Hashemi Sheikhshabani, S. A. (2015). The effectiveness of cognitive behavior therapy on cognitive flexibility of depressed people. Journal of Thought & Behavior in Clinical Psychology, 9(34), 27-36. (In Persian)
Ghajarieh, M., Alipour, S., Shehni Yailagh, M., & Davoodi, A. (2018). The effects of the friends for youth program on anxiety of Ahvaz female students. Psychological Methods and Models, 9(31), 69-84. (In Persian)
Ghezelsefloo, M., Saadati, N., Yousefi, Z., & Zamanpour, M. (2019). Study the effect of resilience training on reducing stress and communication problems in the primary caregivers of the elderly with alzheimer disease. Iranian Journal of Ageing, 14(3), 284-297. http://dx.doi.org/10.32598/sija.13.10.250 (In Persian)
Hayes, S. C. (2016). Acceptance and commitment therapy, relational frame theory, and the third wave of behavioral and cognitive therapies - Republished Article. Behavior Therapy, 47(6), 869-885. https://doi.org/10.1016/j.beth.2016.11.006
Heinz, A. J., Bui, L., Thomas, K. M., & Blonigen, D. M. (2015). Distinct facets of impulsivity exhibit differential associations with sub- stance use disorder treatment processes: A cross-sectional and prospective investigation among military veterans. Journal of Substance Abuse Treatment, 55, 21-38. https://doi.org/10.1016/j.jsat.2015.02.005
Jalali Dehkordi, D., & Aghababaei, A. (2013). Comparing the effect of drug substance abuse prevention method on impulsiveness and coping strategies in male students. Knowledge and Research in Applied Psychology, 13(4), 5-17. (In Persian)
Lee, J., & Kim, S. (2021). Mediating effects of emotional intelligence and resilience on the relationship between type D personality and caring ability in nursing students: A cross-sectional study. Nurse Education Today, 107, 105151. https://doi.org/10.1016/j.nedt.2021.105151
Madani, Y., Hajhosseini, M., & Tasieh Hosseini, G. (2019). Effectiveness of integrating positive thinking and resiliency training on body image concerns and social self-efficacy in adolescents boys. Journal of Counseling Research, 18(71), 4-36. http://dorl.net/dor/20.1001.1.2717400.1398.18.71.6.7 (In Persian)
Mao, L., Huang, L. Z., & Chen, Q. N. (2021). Promoting resilience and lower stress in nurses and improving inpatient experience through emotional intelligence training in China: A randomized controlled trial. Nurse Education Today, 107, 105130. https://doi.org/10.1016/j.nedt.2021.105130
Maulding, W., Peters, G. B., Roberts, J., Leonard, E., & Sparkman, L. (2012). Emotional intelligence resilience in children and adolescents: Processes, mechanisms and interventions. Cambridge: Cambridge University Press, 354-386.
Mirhosami, S. H. (2010). Examining the role of the family in the tendency of young people and adolescents to addiction. Bachelor’s Thesis in the Field of Psychology. Faculty of Human Sciences. Payam Noor Varamin University. (In Persian)
Mohammadi, I., & Sajjadian, I. (2019). The effectiveness of resiliency training on social adjustment and purposeful life in the elderly male living in nursing homes. Aging Psychology, 5(2), 89-100. https://doi.org/10.22126/jap.2019.1121 (In Persian)
Mohebbi, S., Shokri, A., & Pourshahriar, H. (2018). Effect of resilience education on cognitive appraisals, coping and emotions. Journal of Developmental Psychology, 15(75), 83-99. (In Persian)
Mousavi, S. M., Dost Qarin, T., & Roshanfekar Dezfuli, M. J. (2000). The report of the study of the background, measurement, knowledge and attitude of students, teachers, managers and executive officers of the country's schools towards drugs. Tehran: General Department of Studies and Researches of the Narcotics Control Headquarters. (In Persian)
Naderi, F. (2019). Teaching correct scientific citation models: “citation deviation” in the efficacy of resiliency training on psychological well-being and optimism among depressed female students. Educational Development of JundiShapur, 9(1), 1-10. (In Persian)
Naderi, F., & Haqshanas, F. (2010). The relationship between impulsivity and loneliness with the amount of mobile phone use in students. New Findings in Psychology, 4(12), 111-121. (In Persian)
Peyman, G., & Niknejadi, F. (2016). Investigating the relationship between social support and resilience in patients with thalassemia major. The first national conference of modern researches of Iran and the world in psychology and educational sciences, law and social sciences. Shiraz, Shushtar University of Applied Sciences, June 11, 2016. (In Persian)
Rice, F., Riglin, L., Lomax, T., Souter, E., Potter, R., Smith, D. J., Thapar, A. K., & Thapar, A. (2019). Adolescent and adult differences in major depression symptom profiles. Journal of Affective Disorders, 243, 175-181. https://doi.org/10.1016/j.jad.2018.09.015
Ruisoto, P., & Contador, I. (2019). The role of stress in drug addiction: An integrative review. Physiology & Behavior, 213, 62-68. https://doi.org/10.1016/j.physbeh.2019.01.022
Sadri Damirchi, E., Dargahi, S. H., Ghasemi Jobneh, R., & Ayadi, N. (2020). Role of perceived family resilience and emotion regulation in prediction of internet addiction of students. Quarterly Journal of School Psychology Statute, 9(1), 54-68. https://doi.org/10.22098/JSP.2020.903 (In Persian)
Salami, F., Hatami, H. R., & Nouri, R. (2018). The prediction of drug use tendency based on the psychological space of the family, the family history of addiction and the role of the peer group in the tobacco-consuming adolescents. Quarterly of Applied Psychology, 12(2), 265-284. https://dorl.net/dor/20.1001.1.20084331.1397.12.2.6.2 (In Persian)
Salaripak, S., & Azizi, M. (2018). Prediction of addiction tendency based on personality traits and resilience in students of Kerman University of Medical Sciences, 2nd Conference of Social Sciences, Psychology and Educational Sciences. Jiroft. Gostaran Conference. November 10th, 2018. (In Persian)
Segal, B., Morral, A. R., & Stevens, S. J. (2014). Adolescent substance abuse treatment in the United States: Exemplary models from a national evaluation study. New York: Routledge.
Shareh, H., Farmani, A., & Soltani, E. (2014). Investigating the reliability and validity of the cognitive flexibility inventory (CFI-I) among Iranian university students. Journal of Practice in Clinical Psychology, 2(1), 43-50.
Shaykhi, F., Ghayour-Minaie, M., & Toumbourou, J. E. (2018). Impact of the resilient families intervention on adolescent antisocial behavior: 14-month follow-up within a randomized trial. Children and Youth Services Review, 93, 484-491. https://doi.org/10.1016/j.childyouth.2018.08.021
Tlapek, S. M., Auslander, W., Edmond, T., Gerke, D., Schrag, R. V., & Threlfall, J. (2017). The moderating role of resiliency on the negative effects of childhood abuse for adolescent girls involved in child welfare. Children and Youth Services Review, 73, 437-444. https://doi.org/10.1016/j.childyouth.2016.11.026
Trent, E. S., Viana, A. G., Raines, E. M., Woodward, E. C., Storch, E. A., & Zvolensky, M. J. (2019). Parental threats and adolescent depression: The role of emotion deregulation. Psychiatry Research, 276, 18-24. https://doi.org/10.1016/j.psychres.2019.04.009
Trinh, E. Q. D., Vance, J. E., Quadri, G., Nagaraja, K. G., & Wu, Y. X. (2020). Effect of youth resiliency checklist score on course of depression in child and adolescent outpatients. Journal of the American Academy of Child & Adolescent Psychiatry, 59(10), 214-218. https://doi.org/10.1016/j.jaac.2020.08.287
Zadeh Mohammadi, A., Soroushfar, Z., & Gholamreza Kashi, F. (2014). A systematic review of substance abuse research in adolescents. Journal of Social Problems of Iran, 6(1), 107-130. http://dorl.net/dor/20.1001.1.24766933.1394.6.1.5.9 (In Persian)
Ziyai, P., Lotfi Kashani, F., & Vaziri, S. H. (2018). The impact of resilience education program on cognitive assessment processes, coping strategies and academic well-being of students. Education in Law Enforcement Sciences, 6(22), 203-237. (In Persian)
دوره 14، شماره 1
1402
صفحه 31-47
  • تاریخ دریافت: 13 شهریور 1400
  • تاریخ بازنگری: 14 مهر 1400
  • تاریخ پذیرش: 21 آبان 1400
  • تاریخ اولین انتشار: 01 اردیبهشت 1402
  • تاریخ انتشار: 01 اردیبهشت 1402