نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• الهام داودی ¹
• طیبه شریفی ²
• رضا احمدی ³

¹ دانشجوی دکتری روان‌شناسی عمومی، گروه روان‌شناسی،دانشکدۀ علوم انسانی، واحد شهرکرد، دانشگاه آزاد اسلامی، شهرکرد، ایران

² دانشیار، گروه روان‌شناسی، دانشکدۀ علوم انسانی، واحد شهرکرد، دانشگاه آزاد اسلامی، شهرکرد، ایران.

³ استادیار، گروه روان‌شناسی‌، دانشکده علوم انسانی، واحد شهرکرد‌، دانشگاه آزاد اسلامی، شهرکرد، ایران

چکیده

پژوهش حاضر با هدف بررسی مقایسه اثربخشی آموزش گروهی مهارت‌های مثبت‌اندیشی و مدیریت استرس مبتنی بر رویکرد شناختی‌-‌رفتاری بر استرس ادراک‌شده و نشخوار فکری دانش‌آموزان دختر دوره‌ اول متوسطه‌ با اضطراب امتحان انجام شد. روش پژوهش حاضر از نوع نیمه‌آزمایشی با طرح پیش‌آزمون-پس‌آزمون-گواه و پیگیری دوماه بود. جامعه آماری شامل تمامی دانش‌آموزان دختر دوره اول متوسطه شهر فارسان در سال تحصیلی 1402-1401 بوده که از میان آن‌ها، 60 نفر با اضطراب امتحان به روش نمونه‌گیری هدفمند انتخاب و سپس به‌صورت تصادفی در دو گروه آزمایشی و یک گروه گواه جایگزین شدند. ابزارهای پژوهش، شامل پرسشنامه استرس ادراک‌شده (PSQ)، مقیاس نشخوار فکری (RRS) و مقیاس اضطراب امتحان (TAS) بود. هر دو گروه آزمایش به‌مدت 10 جلسه 90 دقیقه‌ای بسته‌ آموزشی مهارت­های مثبت‌اندیشی و بسته آموزش مدیریت استرس مبتنی بر رویکرد شناختی‌-‌رفتاری دریافت کردند اما گروه گواه هیچ مداخله‌ آموزشی دریافت نکرد. داده‌ها با روش واریانس با اندازه‌گیری مکرر و آزمون تعقیبی بونفرونی تحلیل شد. نتایج نشان داد که اثر‌بخشی آموزش گروهی مهارت‌های مثبت‌اندیشی و مدیریت استرس مبتنی بر رویکرد شناختی-رفتاری بر استرس ادراک‌شده و نشخوار فکری معنی‌دار بود (001/0>‌P). اما آموزش گروهی مهارت‌های مثبت‌اندیشی در مقایسه با آموزش مدیریت استرس مبتنی بر رویکرد شناختی-رفتاری بر استرس ادراک‌شده و نشخوار فکری دارای اثربخشی بیشتری بود. بنابراین، می‌توان بیان نمود آموزش گروهی مهارت‌های مثبت‌اندیشی در مقایسه با آموزش مدیریت استرس مبتنی بر رویکرد شناختی-رفتاری برای بهبود استرس ادراک‌شده و نشخوار فکری در دانش‌آموزان با اضطراب امتحان مؤثرتر بوده است.

کلیدواژه‌ها

• استرس ادراک‌شده
• دانش‌آموزان دختر
• مدیریت استرس مبتنی بر رویکرد شناختی-رفتاری
• مهارت‌های مثبت‌اندیشی
• نشخوار فکری

عنوان مقاله [English]

Comparison of the Effectiveness of Group Training of Positive Thinking Skills and Stress Management Based on Cognitive-Behavioral Approach on Perceived Stress and Rumination of Female Students of the First Year of High School Students with Test Anxiety

نویسندگان [English]

• Elham Davoodi ¹
• Tayyaba Sharifi ²
• Reza Ahmadi ³

¹ Department of Psychology, Faculty of Humanities, Shahrekord Branch, Islamic Azad University, Shahrekord, Iran

² Department of Psychology, Faculty of Humanities, Shahrekord Branch, Islamic Azad University, Shahrekord, Iran.

³ Department of Psychology, Faculty of Humanities, Shahrekord Branch, Islamic Azad University, Shahrekord, Iran.

چکیده [English]

The present study was conducted to compare the effectiveness of group training of positive thinking skills and stress management based on a cognitive-behavioral approach on perceived stress and rumination of female students of the first year of high school with exam anxiety. The method of the current research was a semi-experimental type with a pre-test-post-test-proof plan and a two-month follow-up. The statistical population included all female students of the first year of high school in Farsan city in 2022-2023, and among them, 60 people with test anxiety were selected by purposive sampling method and then randomly replaced in two experimental groups and one control group. The research tools included Perceived Stress Questionnaire (PSQ), Ruminative Response Scale (RRS) and Test Anxiety Scale (TAS). Both test groups for 10 sessions of 90 minutes skill training package received positive thinking and stress management training package based on a cognitive-behavioral approach, but the control group did not receive any educational intervention. The data were analyzed by variance method with repeated measurements and Bonferroni's post hoc test. The results showed that the effectiveness of group training of positive thinking skills and stress management based on a cognitive-behavioral approach on perceived stress and rumination was significant (P<0.001). But training of positive thinking skills is more effective on perceived stress and rumination. Therefore, group training of positive thinking skills has been more effective in improving perceived stress and rumination in students with exam anxiety compared to stress management training based on a cognitive-behavioral approach.

کلیدواژه‌ها [English]

• Female Students
• Perceived Stress
• Positive Thinking Skills
• Rumination
• Stress Management Based on Cognitive-Behavioral Approach