نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• هانیه یاوری ¹
• کامران شیوندی چلیچه ²
• فریبرز درتاج ³
• سعید رضایی ⁴
• حسن اسدزاده ⁵

¹ دانشجوی دکترای تخصصی، گروه روان‌شناسی تربیتی، دانشکده روان شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران.

² استادیار گروه روان‌شناسی تربیتی، دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران.

³ استاد گروه روان‌شناسی تربیتی ، دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران.

⁴ دانشیار گروه روان‌شناسی و آموزش کودکان استثنایی، دانشکده روان شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران

⁵ دانشیار گروه روان‌شناسی تربیتی، دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران.

چکیده

پژوهش حاضر با هدف تدوین بسته‌ آموزشی توانمند‌سازی شناختی مبتنی بر کارکردهای اجرایی مغز و اثربخشی آن بر شایستگی تحصیلی دانش‌آموزان تیزهوش کم پیشرفت پایه ششم ابتدایی انجام گرفت. روش پژوهش کیفی، تحلیل مضمون به شیوه آتراید-استرلینگ (2001) و روش پژوهش در قسمت کمی، نیمه‌آزمایشی با طرح پیش‌آزمون- پس‌آزمون با گروه گواه و دوره پیگیری دو ماهه بود. جامعه آماری پژوهش شامل دانش‌آموزان تیزهوش کم پیشرفت مشغول به تحصیل در پایة ششم مدارس تیزهوشان ابتدایی شهر تهران در سال تحصیلی 1401-1400 بود. نمونه در این پژوهش شامل 36 دانش‌آموز تیزهوش کم پیشرفت بود که با روش نمونه‌گیری هدفمند انتخاب و با گمارش تصادفی در گروه-های آزمایش و گواه جایدهی شدند (18 دانش‌آموز در گروه آزمایش و 18 دانش‌آموز در گروه گواه). دانش‌آموزان حاضر در گروه آزمایش، توانمندسازی شناختی مبتنی بر کارکردهای اجرایی مغز را طی 10 هفته در 10 جلسه 90 دقیقه‌ای دریافت نمودند. داده‌های حاصل از پژوهش به شیوه تحلیل واریانس آمیخته با استفاده از نرم‌افزار آماری SPSS23 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد که بسته‌ آموزشی توانمند‌سازی شناختی مبتنی بر کارکردهای اجرایی مغز از نظر متخصصان دارای روایی محتوایی کافی است. همچنین این بسته آموزشی بر شایستگی تحصیلی دانش‌آموزان تیزهوش کم پیشرفت تاثیر داشته است.

کلیدواژه‌ها

• توانمندسازی شناختی
• کارکردهای اجرایی مغز
• شایستگی تحصیلی
• دانش آموزان تیزهوش کم پیشرفت

عنوان مقاله [English]

Development Of A Cognitive Empowerment Training Package Based On The Executive Functions Of The Brain And Its Effectiveness On The Academic Competence Of Low-Achieving Gifted Students Of The Sixth Grade

نویسندگان [English]

• Hanieh Yavari ¹
• Kamran Sheivandi Cholicheh ²
• Fariborz Dortaj ³
• Saeid Rezayi ⁴
• Hasan Asadzadeh ⁵

¹ 1. PhD student, Department of Educational Psychology, Faculty of Psychology and Educational Sciences, Allameh Tabatabai University, Tehran, Iran.

² Department of Educational Psychology, Faculty of Psychology and Educational Sciences, Allameh Tabatabai University, Tehran, Iran

³ Department of Educational Psychology, Faculty of Psychology and Educational Sciences, Allameh Tabatabai University, Tehran, Iran.

⁴ Department of Psychology and Education of Exceptional Children, Faculty of Psychology and Educational Sciences, Allameh Tabatabai University, Tehran, Iran.

⁵ Department of Educational Psychology, Faculty of Psychology and Educational Sciences, Allameh Tabatabai University, Tehran, Iran.

چکیده [English]

The present study was conducted to development of a cognitive empowerment training package based on the executive functions of the brain and its effectiveness on the academic competence of low-achieving gifted students of the sixth grade. The research method was qualitative, Theme analysis according to Attride-Stirling (2001), and the research method in the quantitative part was semi-experimental with a pre-test-post-test design with a control group and a two-month follow-up period. The statistical population of the research included low-achieving gifted students studying in the sixth grade of gifted elementary schools in Tehran in the academic year of 2021-2022. The sample in this study included 36 Low-achieving gifted student who were selected by purposeful sampling and randomly assigned to experimental and control groups (18 students in the experimental group and 18 students in the control group). The students in the experimental group received the cognitive empowerment training package based on the executive functions of the brain during 10 weeks in 10 sessions of 90 minutes. The results showed that the cognitive empowerment training package based on the executive functions of the brain has sufficient content validity according to experts. Also, this training package had an impact on the academic competence.

کلیدواژه‌ها [English]

• Cognitive Empowerment
• Executive Functions of the Brain
• Academic Competence
• Low-Achieving Gifted Students