خداناباوری و جامعه‌گرایی: شواهدی از یک مطالعه آزمایشگاهی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری روانشناسی، گروه روانشناسی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه تبریز، تبریز، ایران

2 استاد، گروه روانشناسی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی ، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران

3 استاد، گروه روانشناسی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران

4 استادیار، گروه اقتصاد، دانشکده علوم اداری و اقتصادی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

5 استادیار، گروه اقتصاد، دانشکده مدیریت و اقتصاد، دانشگاه صنعتی شریف، تهران، ایران

چکیده

این پژوهش به‌منظور بررسی اثر دین بر بخشش افراد خداناباور انجام شده است. روش پژوهش برحسب هدف بنیادین و برحسب روش گردآوری اطلاعات از نوع آزمایشی پس‌آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری شامل کلیه دانشجویان دانشگاه صنعتی شریف در نیمه دوم سال
1397-98 بودند (314 نفر) که از میان آن‌هایی که خود را خداناباور معرفی کرده بودند تعداد ۵۳ نفر (25 زن و 28 مرد) به‌صورت تصادفی انتخاب و به‌صورت انفرادی به آزمایشگاه دعوت شدند و به‌صورت تصادفی در دو گروه کنترل (۲۶ نفر) و آزمایش (۲۷ نفر) قرار گرفتند. آزمودنی‌ها پس از پاسخ به چندین سؤال جمعیت‌شناختی (سن و جنسیت و درآمد) و چند سؤال از پرسشنامه پنج عاملی نئو (NEO)، با یک ابزار پیش‌زمینه‌سازی مذهبی محقق‌ساخته پیش‌زمینه‌سازی شدند. سپس به آزمودنی‌ها فرصت کمک به مؤسسه خیریه محک داده شد و مبلغ پرداخت ‌شده توسط هر آزمودنی ثبت شد. در انتها آزمودنی‌ها مجدد گرایش دینی خود را گزارش کردند و به سؤالاتی به‌منظور بررسی آگاهی آن‌ها از اهداف آزمایش پاسخ دادند. در نهایت، میانگین کمک مالی افراد در دو گروه با یکدیگر مقایسه شد. تحلیل داده‌ها با استفاده از آزمون ناپارامتریک من‌ویتنی به‌دلیل نرمال نبودن توزیع داده‌ها انجام شد. یافته‌ها نشان دادند که برجسته‌سازی دین بر رفتار بخشش دانشجویان خداناباور، تأثیری نداشت. عدم وجود تفاوت در میزان بخشش افراد میان گروه آزمایش و گروه کنترل را می‌توان ناشی از عدم تأثیرپذیری خداناباوران از دین و لزوم فعال‌سازی هیجانی دانست. بحث ما در مورد طراحی آزمایش، می‌تواند راه‌گشای مطالعات آتی باشد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Atheism and Prosocial Behavior: Evidence From a Laboratory Experiment

نویسندگان [English]

  • Zahra Mousavi 1
  • Abbas Bakhshipour Roudsari 2
  • Majid Mahmood Alilou 3
  • Mehdi Feizi 4
  • Seyed Farshad Fatemi 5
1 Department of Psychology, Educational Science and Psychology Faculty, University of Tabriz,, Tabriz, Iran
2 Department of Psychology, Educational Science and Psychology Faculty, University of Tabriz,, Tabriz, Iran
3 Department of Psychology, Educational Science and Psychology Faculty, University of Tabriz,, Tabriz, Iran
4 Department of Economics, Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad, Iran
5 Department of Economics, Sharif University of Technology, Tehran, Iran
چکیده [English]

The purpose of this study was to investigate the effect of religion on charitable donation of atheists. We used experimental method utilizing a post-test and a control group. The population of the present study was 314 students at Sharif University of Technology recruited in the second half of 2018 semester and randomly assigned to either the experimental (n=27) or the control (n=26) group. Then subjects answered some demographic questions (i.e., age, gender, and income) and some questions from the NEO Five-Factor Inventory, and were also primed using a research-made Religious Priming Tool. Then they were given an opportunity to donate money to Mahak Charity, while keeping the record of donation amounts. At the end, they reported their religious orientation again and answered questions to check their knowledge of the objectives of the experiment. Finally, we compared the median of the donations in two groups. The data analyzed using the non-parametric Mann-Whitney test due to the abnormality of data distribution. The results showed that highlighting religion had no effect on donation of the atheists. The experiment warrants further research for the purpose of a better understanding of mechanisms influencing prosocial behavior.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Religious Priming
  • Prosocial Behavior
  • Charity Donation
  • Atheist
کلینی، م. ب. ی. (1393). اصول کافی. تهران: دارالثقلین. ج 3، ص 216.
موسوی، ز.، محمود، م‌ .ع.، بخشی‌پور، ع.، فاطمی، س. ف.، و فیضی، م. (1398). دین و رفتارهای نوع‌دوستانه: شواهدی از یک مطالعه آزمایشگاهی. فصلنامه پژوهش‌های نوین روانشناختی. 54(ویژه نامه)، 202-192.
Rererences
Ahmed, A. M., & Salas, O. (2011). Implicit influences of Christian religious representations on dictator and prisoner's dilemma game decisions. The Journal of Socio-Economics. 40(3), 242-246.
Ahmed, A., & Hammarstedt, M. (2011). The effect of subtle religious representations on cooperation. International Journal of Social Economics. 38(11), 900-910.
Amarasingam, A. (2010). Religion and the new atheism: A critical appraisal. Brill.
Aveyard, M. E. (2014). A call to honesty: Extending religious priming of moral behavior to Middle Eastern Muslims. PloS One. 9(7), e99447.
Bargh, J. A., Chen, M., & Burrows, L. (1996). Automaticity of social behavior: Direct effects of trait construct and stereotype activation on action. Journal of Personality and Social Psychology. 71(2), 230-244.
Batson, C. D., Schoenrade, P., & Ventis, W. L. (1993). Religion and the individual: A social-psychological perspective. Oxford University Press.
Bekkers, R. H. (2007). Measuring altruistic behavior in surveys: The all-or-nothing dictator game. Survey Research Methods. 1(3), 1-11.
Carlsson, F., He, H., & Martinsson, P. (2013). Easy come, easy go. Experimental Economics. 16(2), 190-207.
Chaudhuri, S. (2010). Three essays on experimental economics: Social recognition via charity, gender difference in risk preference and property rights through effort investment (Doctoral dissertation, Purdue University).
Cherry, T. L., Kroll, S., & Shogren, J. F. (2005). The impact of endowment heterogeneity and origin on public good contributions: evidence from the lab. Journal of Economic Behavior & Organization. 57(3), 357-365.
Cohn, A., & Maréchal, M. A. (2016). Priming in economics. Current Opinion in Psychology. 12(226), 17-21.  
Costa, P. T., & McCrae, R. R. (1985). The NEO personality inventory. Odessa, FL: Psychological Assessment Resources.
Darley, J. M., & Batson, C. D. (1973). "From Jerusalem to Jericho": A study of situational and dispositional variables in helping behavior. Journal of Personality and Social Psychology. 27(1), 100-108.
Duhaime, E. P. (2015). Is the call to prayer a call to cooperate? A field experiment on the impact of religious salience on prosocial behavior. Judgment and Decision Making. 10(6), 593-596.
Erikson, E. H. (1963). Childhood and society (2nd ed.). New York, NY: Norton.
Franzen, A., & Pointner, S. (2013). The external validity of giving in the dictator game. Experimental Economics. 16(2), 155-169.
Gomes, C. M., & McCullough, M. E. (2015). The effects of implicit religious primes on dictator game allocations: A preregistered replication experiment. Journal of Experimental Psychology: General. 144(6), e94.
Horton, J. J., Rand, D. G., & Zeckhauser, R. J. (2011). The online laboratory: Conducting experiments in a real labor market. Experimental Economics. 14(3), 399-425.
In Cultural Evolution: Society, Technology, Language and Religion, edited by P. J. Richerson and M. H. Christiansen, 365-380. Cambridge: MIT Press, 2013.
James, W. (1902). 2002 Varieties of religious experience: a study in human nature. Centenary edn London UK Routledge.
Kahneman, D., Knetsch, J. L., & Thaler, R. H. (1990). Experimental tests of the endowment effect and the Coase theorem. Journal of Political Economy. 98(6), 1325-1348.
List, J. A. (2007). On the interpretation of giving in dictator games. Journal of Political Economy. 115(3), 482-493.
Norenzayan, A., Henrich, J., & Slingerland, E. (2013). Religious prosociality: A synthesis. n Cultural Evolution: Society, Technology, Language and Religion, edited by P. J. Richerson and M. H. Christiansen, 365-380. Cambridge: MIT Press.
Norenzayan, A., Shariff, A. F., Gervais, W. M., Willard, A. K., McNamara, R. A., Slingerland, E., & Henrich, J. (2016). The cultural evolution of prosocial religions. Behavioral and Brain Sciences. 39, e1.
Pichon, I., Boccato, G., & Saroglou, V. (2007). Nonconscious influences of religion on prosociality: A priming study. European Journal of Social Psychology. 37(5), 1032-1045.
Preston, J. L., & Ritter, R. S. (2013). Different effects of religion and God on prosociality with the ingroup and outgroup. Personality and Social Psychology Bulletin. 39(11), 1471-1483.
Rand, D. G., Dreber, A., Haque, O. S., Kane, R. J., Nowak, M. A., & Coakley, S. (2013). Religious motivations for cooperation: an experimental investigation using explicit primes. Religion, Brain & Behavior. 4(1), 31-48.
Randolph-Seng, B., & Nielsen, M. E. (2007). Honesty: One effect of primed religious representations. The International Journal for the Psychology of Religion. 17(4), 303-315.
Saroglou, V., Pichon, I., Trompette, L., Verschueren, M., & Dernelle, R. (2005). Prosocial behavior and religion: New evidence based on projective measures and peer ratings. Journal for the Scientific Study of Religion. 44(3), 323-348.
Sasaki, J. Y., Mojaverian, T., & Kim, H. S. (2015). Religion priming and an oxytocin receptor gene (OXTR) polymorphism interact to affect self-control in a social context. Development and Psychopathology. 27(1), 97-109.
Shariff, A. F., & Norenzayan, A. (2007). God is watching you: Priming God concepts increases prosocial behavior in an anonymous economic game. Psychological Science. 18(9), 803-809.
Shariff, A. F., Willard, A. K., Andersen, T., & Norenzayan, A. (2016). Religious priming: A meta-analysis with a focus on prosociality. Personality and Social Psychology Review. 20(1), 27-48.
Winking, J., & Mizer, N. (2013). Natural-field dictator game shows no altruistic giving. Evolution and Human Behavior. 34(4), 288-293.
Xygalatas, D., Klocová, E. K., Cigán, J., Kundt, R., Maňo, P., Kotherová, S., ... & Kanovsky, M. (2016). Location, location, location: Effects of cross-religious primes on prosocial behavior. The International Journal for the Psychology of Religion. 26(4), 304-319.
 
 
دوره 11، شماره 4
اسفند 1399
صفحه 337-351
  • تاریخ دریافت: 25 آبان 1398
  • تاریخ بازنگری: 31 فروردین 1399
  • تاریخ پذیرش: 09 اردیبهشت 1399
  • تاریخ اولین انتشار: 08 بهمن 1399
  • تاریخ انتشار: 01 اسفند 1399