تبیین روابط بین ذهن‌آگاهی و شفقت‌به‌خود با شایستگی اجتماعی در دانشجویان دختر براساس نقش میانجی بخشودگی بین‌فردی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری مشاوره، گروه مشاوره، واحد رودهن، دانشگاه آزاد اسلامی، رودهن، ایران.

2 استادیار گروه مشاوره، واحد رودهن، دانشگاه آزاد اسلامی، رودهن، ایران.

3 دانشیار گروه مشاوره، واحد رودهن، دانشگاه آزاد اسلامی، رودهن، ایران.

چکیده

هدف از پژوهش حاضر، تبیین روابط بین ذهن‌آگاهی و شفقت‌به‌خود با شایستگی اجتماعی در دانشجویان دختر براساس نقش میانجی بخشودگی بین‌فردی بود. روش پژوهش برحسب هدف کاربردی و برحسب گردآوری اطلاعات توصیفی- همبستگی بود. جامعه آماری را تمام دختران دانشجوی دانشگاه‌ تهران در ترم دوم سال تحصیلی 99-1398 مشغول‌به‌تحصیل بودند، تشکیل دادند. از میان این افراد به‌ روش نمونه­گیری در دسترس 378 نفر انتخاب شدند. ابزارهای خودگزارشی شامل پرسشنامه‌های شایستگی اجتماعی (SCQ)، مهارت‌های ذهن‌آگاهی کنتاکی (KIMS)، مقیاس‌های شفقت‌به‌خود (SCS) و بخشودگی بین‌فردی (IFS) برای جمع‌آوری داده‌ها استفاده شد. داده­های پژوهش حاضر با استفاده از روش مدل‌یابی معادلات ساختاری تحلیل شدند. نتایج نشان دادضریب مسیر غیرمستقیم بین ذهن‌آگاهی (01/0>p و 185/0=β) و شفقت‌به‌خود (01/0>p و 227/0=β) با شایستگی اجتماعی مثبت و در سطح 01/0 معنادار بود. مجموع مجذور همبستگی‌های چندگانه برای متغیر شایستگی اجتماعی برابر با 64/0 به‌دست آمد. این یافته بیانگر آن بود که شفقت‌به‌خود، ذهن‌آگاهی و بخشودگی بین‌فردی 64 درصد از واریانس شایستگی اجتماعی را در دختران دانشجو تبیین می‌کند. به‌نظر می­رسد تمرکز بر حال و نه مشکلات گذشته و عدم قضاوت‌گری و شفقت نسبت به‌خود، شفقت و بخشودگی را نسبت به ‌دیگران، موجب می‌شود و فرد احساس شایستگی اجتماعی بیشتری خواهد کرد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Explaining the Relationship between Mindfulness, Self-Compassion, and Social Competence in Female Students: the Mediating Role of Interpersonal Forgiveness

نویسندگان [English]

  • Masoumeh Safari 1
  • Simindokht Rezakhani 2
  • Farideh Dokaneh 3
1 Department of Counseling, Rudehen Branch, Islamic Azad University, Rudehen, Iran.
2 Department of Counseling, Rudehen Branch, Islamic Azad University, Rudehen, Iran.
3 Department of Counseling, Rudehen Branch, Islamic Azad University, Rudehen, Iran.
چکیده [English]

The aim of this study was to explain the relationship between mindfulness, self-compassion, and social competence in female students based on the mediating role of interpersonal forgiveness. The statistical population of this study included all female students at the University of Tehran in all disciplines during the second half of the 2019-2020 academic year, from which 378 participants were selected using available sampling. The self-report tools included Social Competence Questionnaire (SCQ), Kentucky Inventory of Mindfulness Skills (KIMS), Self-Compassion Scale, and Interpersonal Forgiveness Scale (IFS). The data were analyzed using structural equation modeling. The results showed that the indirect coefficient path between mindfulness (p < 0.01, β=0.185) and self-compassion (p < 0.01, β=0.227) to social competence were significant (p < 0.01). The finding indicated that self-compassion, mindfulness, and interpersonal forgiveness explain 64% of the variance in social competence in female students. It seems that being mindful of the present, and having compassion for oneself, could lead to forgiveness towards others, and consequently improve social competency.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Compassion
  • Social Competence
  • Interpersonal Forgiveness
  • Mindfulness

مراجع

احتشام‌زاده، پ.، احدی، ح.، عنایتی، م. ص. ا.، و حیدری ع. ر. (1389). ساخت و اعتباریابی مقیاسی برای سنجش بخشودگی بین‌فردی. مجله روان­پزشکی و روان­شناسی بالینی ایران. 16(4)، 455-443.
امانی، ف.، منادی، م.، و اخوان تفتی، م. (1397). بررسی اثربخشی برنامه مداخله‌ای مبتنی بر موفقیت بر ارتقای شایستگی اجتماعی و پیشرفت تحصیلی در نوجوانان دختر شهرستان مشهد. نشریه آموزش و ارزشیابی. 11(43)، 91-69.
پرندین، ش. (1385). ساخت و هنجاریابی پرسشنامه کفایت اجتماعی در نوجوانان شهر تهران.پایان‌نامه کارشناسی ارشد روان‌شناسی بالینی. دانشکده روان­شناسی و علوم تربیتی. دانشگاه علامه طباطبایی تهران.
جلالی، د.، آقایی، ا.، طالبی، هـ.، و مظاهری، م. ع. (1394). مقایسه اثربخشی آموزش شناختی مبتنی بر ذهن‌آگاهی بومی‌شده و آموزش شناختی- رفتاری بر نگرش‌های ناکارآمد و عواطف شغلی کارکنان. پژوهش­های علوم شناختی و رفتاری. 5(1)، 20-1.
خسروی، ص. ا.، صادقی، م.، و یابنده، م. ر. (1392). کفایت روان‌سنجی مقیاس شفقت‌خود (SCS). روش‌ها و مدل‌های روان‌شناختی. 4(13)، 49-47.
دشت‌بزرگی، ز.، و همایی، ر. (1396). رابطه شفقت‌خود، حمایت اجتماعی و امیدواری با بهزیستی ذهنی دانشجویان پرستاری. نشریه پژوهش پرستاری ایران. 12(6)، 43-37.
دهقان منشادی، ز.، تقوی، س. م.، و دهقان منشادی، م. (1391). خصوصیات روان­سنجی سیاهه مهارت ذهن‌آگاهی کنتاکی. اندیشه و رفتار در روان­شناسی بالینی (اندیشه و رفتار). 7(25)، 36-27.
رستمی، م.، قزلسفلو، م.، محمدلو، هـ.، و قربانیان، ا. (1394). پیش‌بینی سلامت روانی بر مبنای شفقت‌خود، هویت و خودشناسی دانشجویان. آموزش، مشاوره و روان­درمانی (تعالی مشاوره و روان­درمانی)، 4(15)، 44-30.
رضوانی، م.، و سجادیان، ا. (1397). نقش میانجی شفقت‌خود در تأثیر ویژگی‌های شخصیتی بر عملکردهای روان‌شناختی مثبت در دانشجویان دختر. پژوهشنامه روان‌شناسی مثبت. 4(3)، 28-13.
زارعی، س. (1398). نقش واسطه­ای ذهن‌آگاهی در رابطه سرسختی روان­شناختی و بخشودگی با سازگاری زناشویی زنان متأهل شهر تهران. رویش روان­شناسی. 8(38)، 186-179.
سعیدی، ض.، قربانی، ن.، سرافراز، م. ر.، و شریفیان، م. ح. (1392). اثر القای شفقت‌خود و حرمت‌خود بر میزان تجربه شرم و گناه. دوفصلنامه روان­شناسی معاصر. 8(1)، 102-91.
میرمهدی، ر.، کامران، ا.، مقتدایی، ک.، و سلامت، م. (1398). نقش معنویت و بخشش در علائم روان‌شناختی بیماران مبتلا به بیماری عروق کرونر قلب. پژوهشنامه روان‌شناسی مثبت. 5(17)، 28-17.
یعقوبی، س.، و اکرمی، ن. (1395). نقش شفقت‌خود در پیش‌بینی بخشایشگری و همدلی در جوانان. پژوهشنامه روان‌شناسی مثبت. 2(3)، 48-35.
References
Baer, R. A., Smith, G. T., & Allen, K. B. (2004). Assessment of mindfulness by self-report: the Kentucky inventory of mindfulness skills. Assessment. 11(3), 191-206.
Deci, E. L. (2017). Intrinsic Motivation and Self-Determination☆. In Reference Module in Neuroscience and Biobehavioral Psychology. Elsevier.
Deci, E. L., & Ryan, R. M. (2015). Self-Determination Theory. International Encyclopedia of the Social & Behavioral Sciences (Second Edition) (pp. 486-491). Oxford: Elsevier.
Felner, R. D., Lease, A. M., Philips, R. C. (1990). Social Competence and the Language of Adequacy as a Subject Matter for Psychology: A Quadripartite Travel Framework. In T. P. Gullotta. G. R. Adams, & R Montemayor (Eds), the Development of Social Competence (pp. 254-264). Sage.
Gardhouse, K., & Segal, Z. (2015). Mindfulness. In J. D. Wright (Ed.), International Encyclopedia of the Social & Behavioral Sciences (Second Edition) (pp. 549-553). Elsevier. https://doi.org/https://doi.org/10.1016/B978-0-08-097086-8.14148-0
Guadagnoli, E., & Velicer, W. F. (1998). Relation to sample size to the stability of component patterns. Psychological Bulletin. 103(2), 265-275.
Jankowski, T., & Holas, P. (2014). Metacognitive model of mindfulness. Consciousness and Cognition. 28, 64-80.
Kamalinasab, Z., & Mohammadkhani, P. (2018). A Comparison of self-compassion and self-esteem based on their relationship with adaptive and maladaptive emotion regulation strategies. Practice in Clinical Psychology. 6(1), 9-20.
Klee, D., Colgan, D. D., Hanes, D., & Oken, B. (2020). The effects of an internet-based mindfulness meditation intervention on electrophysiological markers of attention. International Journal of Psychophysiology. 158, 103-113.
Leduc, C., & Bouffard, T. (2017). The impact of biased self-evaluations of school and social competence on academic and social functioning. Learning and Individual Differences. 55, 193-201.
Lichtenfeld, S., Buechner, V. L., Maier, M. A., & Fernández-Capo, M. (2015). Forgive and forget: Differences between decisional and emotional forgiveness. PloS One. 10(5), e0125561.
Morgan, L. P. K., Danitz, S. B., Roemer, L., & Orsillo, S. M. (2016). Mindfulness Approaches to Psychological Disorders. In H. S. Friedman (Ed.), Encyclopedia of Mental Health (Second Edition) (pp. 148-155). Academic Press.
Neff, K. D. (2003). Self-compassion: An alternative conceptualization of a healthy attitude toward one-self. Self and Identity. 2(2), 85-101.
Wilson, J. M., Weiss, A., & Shook, N. J. (2020). Mindfulness, self-compassion, and savoring: Factors that explain the relation between perceived social support and well-being. Personality and Individual Differences. 152, 109568.
فصل‌نامه پژوهش‌های کاربردی روانشناختی
دوره 11، شماره 4
اسفند 1399
صفحه 381-396

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 11 شهریور 1399
  • تاریخ بازنگری: 03 آبان 1399
  • تاریخ پذیرش: 04 آذر 1399
  • تاریخ اولین انتشار: 26 بهمن 1399
  • تاریخ انتشار: 01 اسفند 1399

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار