فصل‌نامه پژوهش‌های کاربردی روانشناختی

تدوین مدل اشتیاق تحصیلی براساس راهبرد خودکارآمدی با میانجی‌گری هوش هیجانی در دانش‌آموزان دورۀ دوم متوسطه شهرستان مریوان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری روانشناسی تربیتی ، واحد دانشگاه آزاد اسلامی ، واحد اراک، اراک، ایران

2 دانشیار گروه روان شناسی تربیتی، دانشگاه آزاد واحد اراک، اراک، ایران

3 استادیار گروه روان شناسی تربیتی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اراک، اراک، ایران

چکیده

خودکارآمدی با میانجی‌گری هوش هیجانی در دانش‌آموزان دورۀ دوم متوسطۀ شهرستان مریوان است. پژوهش از لحاظ هدف کاربردی، و از لحاظ اجرا توصیفی- همبستگی و تحلیل آن براساس مدل ساختاری است. جامعۀ آماری شامل تمامی دانش‌آموزان دورۀ دوم متوسطه در سال تحصیلی 1399-1398 شهر مریوان است که از میان آن‌ها 330 نفر (174 پسر و 156 دختر) به‌صورت تصادفی با روش نمونه‌گیری خوشه‌ای چندمرحله‌ای انتخاب شدند. برای گردآوری اطلاعات، از پرسشنامۀ اشتیاق تحصیلی (AEQ)، پرسشنامۀ خودکارآمدی (SEQ) و پرسشنامۀ هوش هیجانی سیبریاشرینگ (SEIQ) استفاده شد. تحلیل داده‌ها با استفاده از نرم‌افزارهای SPSS و Amos صورت گرفت. ویژگی روان‌سنجی این ابزارها در مطالعۀ فعلی بررسی شد و از مطلوبیت آن‌ها اطمینان حاصل شد. نتایج نشان داد هوش هیجانی و خودکارآمدی به‌صورت مستقیم به‌ترتیب با مقادیر 35/0 و 30/0 تأثیر معنادار، مثبت و مستقیم بر اشتیاق تحصیلی دارند. علاوه‌براین مطابق نتایج، خودکارآمدی به‌صورت مستقیم توان پیش‌بینی اشتیاق تحصیلی دانش‌آموزان را دارد. همچنین خودکارآمدی از طریق هوش هیجانی به‌صورت غیرمستقیم می‌تواند توان اشتیاق تحصیلی را به‌صورت معنادار پیش‌بینی کندخودکارآمدی با میانجی‌گری هوش هیجانی در دانش‌آموزان دورۀ دوم متوسطۀ شهرستان مریوان است. پژوهش از لحاظ هدف کاربردی، و از لحاظ اجرا توصیفی- همبستگی و تحلیل آن براساس مدل ساختاری است. جامعۀ آماری شامل تمامی دانش‌آموزان دورۀ دوم متوسطه در سال تحصیلی 1399-1398 شهر مریوان است که از میان آن‌ها 330 نفر (174 پسر و 156 دختر) به‌صورت تصادفی با روش نمونه‌گیری خوشه‌ای چندمرحله‌ای انتخاب شدند. برای گردآوری اطلاعات، از پرسشنامۀ اشتیاق تحصیلی (AEQ)، پرسشنامۀ خودکارآمدی (SEQ) و پرسشنامۀ هوش هیجانی سیبریاشرینگ (SEIQ) استفاده شد. تحلیل داده‌ها با استفاده از نرم‌افزارهای SPSS و Amos صورت گرفت. ویژگی روان‌سنجی این ابزارها در مطالعۀ فعلی بررسی شد و از مطلوبیت آن‌ها اطمینان حاصل شد. نتایج نشان داد هوش هیجانی و خودکارآمدی به‌صورت مستقیم به‌ترتیب با مقادیر 35/0 و 30/0 تأثیر معنادار، مثبت و مستقیم بر اشتیاق تحصیلی دارند. علاوه‌براین مطابق نتایج، خودکارآمدی به‌صورت مستقیم توان پیش‌بینی اشتیاق تحصیلی دانش‌آموزان را دارد. همچنین خودکارآمدی از طریق هوش هیجانی به‌صورت غیرمستقیم می‌تواند توان اشتیاق تحصیلی را به‌صورت معنادار پیش‌بینی کند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Developing a Model of Academic Motivation Based on Self-Efficacy Strategy Mediated by Emotional Intelligence in High School Students in Marivan

نویسندگان [English]

  • Ali Mostafazade 1
  • Davood Taghvaei 2
  • Zabih Pirani 3

1 Department of Educational Psychology, Arak Branch of Islamic Azad University , Arak, Iran

2 Department of Educational Psychology, Arak Branch of Islamic Azad University , Arak, Iran

3 Department of Educational Psychology, Arak Branch of Islamic Azad University , Arak, Iran

چکیده [English]

This study aims to develop a structural model of academic motivation based on self-efficacy strategy mediated by emotional intelligence in high school students in Marivan. In terms of purpose, this study is an applied research that was conducted using descriptive-correlative method and structural model analysis (SEM). The statistical population of the study included all high school students in the 2019–2020 academic year in Marivan. The sample group consisted of 330 subjects (174 boys, 156 girls) that were randomly selected by multistage cluster sampling. The Academic Engagement Questionnaire (AEQ) (Fredericks, Bloomfield, & Paris, 2004), the Schreira et al. (1982) Self-Efficacy Questionnaire, and the Sibriashring Emotional Intelligence Questionnaire (SEIQ) were used to collect data. Data analysis was conducted using SPSS and Amos software. The psychometric properties of these instruments were examined and their usefulness was ensured. The results showed that emotional intelligence and self-efficacy had significant positive direct effect on academic achievement with 0.35 and 0.30 respectively. The results also showed that self-efficacy and emotional intelligence directly and indirectly predicted students’ academic motivation respectively.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Academic Enthusiasm
  • Self-efficacy
  • Emotional Intelligence
اسلامی، م. ع.، درتاج، ف.، سعدی‌پور، آ.، و دلاور، ع. (1395). مدل‌یابی علی اشتیاق تحصیلی برمبنای منابع شخصی و منابع اجتماعی در دانشجویان مقطع کارشناسی دانشگاه امیرکبیر تهران. فرهنگ مشاوره و روان‌درمانی (فرهنگ مشاوره). 7(28)، 161-133.
اعرابیان، آ.، خداپناهی، م. ک.، حیدری، م.، و صالح صدق‌پور، ب. (1383). بررسی رابطۀ باورهای خودکارآمدی بر سلامت روانی و موفقیت تحصیلی دانشجویان. روان‌شناسی. 32، 371-360.
براتی، س. (1376). بررسی رابطۀ خوداثربخشی، عزت‌نفس و خودپایی در میان دانش‌آموزان سوم دبیرستان. پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد. دانشکدۀ علوم تربیتی و روان‌شناسی. دانشگاه شهید چمران.
جوادی علمی، ل.، و اسدزاده، ح. (1398). مدل‌یابی روابط ساختاری اشتیاق تحصیلی دانشجویان براساس کمک‌طلبی تحصیلی، تدریس تحول‌آفرین، حمایت اجتماعی با میانجی‌گری نقش سرزندگی تحصیلی. پژوهش‌های روان‌شناسی اجتماعی. 10(37)، 122-101.
خدایی، م.، صالحی، ک.، و محسن‌پور، م. (1394). نقش نیازهای اساسی روان‌شناختی در درگیری تحصیلی؛ با میانجی‌گری خودکارآمدی تحصیلی دانش‌آموزان پایۀ نهم. پژوهش‌های کاربردی روان‌شناختی. 6(3)، 235-219.
خروشی، پ.، نیلی، م. ر.، و عابدی، آ. (1393). رابطۀ اشتیاق عاطفی و شناختی یادگیری با خودکارآمدی دانشجویان دانشگاه فرهنگیان اصفهان. دوماهنامۀ راهبردهای آموزش در علوم پزشکی. 7(4)، 233-230.
زینلی، ف.، و حقایق، س. ع. (1399). اثربخشی یادگیری مستقل بر پیشرفت تحصیلی، خودکارآمدی تحصیلی و اضطراب امتحان دانش‌آموزان دختر پایۀ هفتم شهر اصفهان. فصل‌نامۀ پژوهش‌های کاربردی روان‌شناختی. 11(3)، 207-222.
شیخ‌الاسلامی، ع.، و کریمیان‌پور، غ. (1396). پیش‌بینی اشتیاق تحصیلی دانش‌آموزان براساس حمایت تحصیلی و جو روانی-اجتماعی کلاس. راهبردهای شناختی در یادگیری. 6(10)، 95-11.
صفری، ه.، جناآبادی، ح.، سلم‌آبادی، م.، و عباسی، آ. (1394). پیش‌بینی اشتیاق تحصیلی براساس هوش معنوی و سرسختی روان‌شناختی. راهبردهای آموزش در علوم پزشکی. 8(9)، 12-7.
عباسی، م.، درگاهی، ش.، پیرانی، ذ.، و بنیادی، ف. (1395). نقش تعلل‌ورزی و خودتنظیمی انگیزشی در پیش‌بینی اشتیاق تحصیلی دانشجویان. آموزش در علوم پزشکی. 15، 169-160.
عباسی، م.، پیرانی، ذ.، رزمجویی، ل.، و بنیادی، ف. (1394). نقش تعلل‌ورزی و خودتنظیمی انگیزشی در پیش‌بینی اشتیاق رفتاری دانشجویان. راهبردهای آموزش در علوم پزشکی. 8(5)، 300-295.
کوله‌مرز، م. ج. (1396). نقش هیجان‌پذیری و جو عاطفی خانواده در پیش‌بینی اشتیاق تحصیلی دانش‌آموزان. راهبردهای شناختی در یادگیری. 5(8)، 182-159.
نیرومند، ع. ب. (1397). رابطۀ هیجان‌های تحصیلی، خودکارآمدی تحصیلی و تاب‌آوری تحصیلی با اشتیاق تحصیلی دانش‌آموزان. پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد. دانشکدۀ علوم تربیتی و روان‌شناسی. دانشگاه محقق اردبیلی.
منصوری، ب. (1380). هنجاریابی پرسشنامۀ هوش هیجانی سیبریاشرینگ در بین دانشجویانکارشناسیارشد دانشگاه‌های تهران. پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد. دانشکدۀ روان‌شناسی و علوم تربیتی. دانشگاه علامه طباطبایی.
 
References
Archambault, I., Janosz, M., Fallu, J. S., & Pagani, L. S. (2009). Student Engagement and Its Relationship with Early High School Dropout. Journal of Adolescence. 32(3), 651–670.
Barkley, E. F. (2010). Student Engagement Techniques: A Handbook for College Faculty. 1st Ed. New Jersey: Jossey-Bass.
Bandura, A. (2003). Cultivating Competence, Self-Efficacy, and Intrinsic Interest through Proximal Self-Motivation. Journal of Personality and Social Psychology. 41(3), 586–598.
Bar-On, R. (1997). BarOn Emotional Quotient Inventory: Technical Manual. Toronto: Multi-Health Systems.
Butler, D. L., & Winne, P. H. (1995). Feedback and Self-Regulated Learning: A Theoretical Synthesis. Review of Educational Research. 65(3), 245–281. 
Brearli, H. (2007). Critical Thinking Assessment Predicts Real-World Outcomes of Critical Thinking. Applied Cognitive Psychology. 26(5), 721–729.
Campbell, M. (2009). Validation of the Falls Efficacy Scale and Falls Efficacy Scale International in Geriatric Patients with and without Cognitive Impairment: Results of Self-Report and Interview-Based Questionnaires. Gerontology. 56(2), 190–199.
Stevens, J. P. (2002). Applied Multivariate Statistics for the Social Sciences. 4th Ed. Lawrence Erlbaum Associates Inc: New Jersey.
Kadima, P. A., Damen, W., Vorschoiz, P., & Boizh, N. (2015). The Formation of Academic Self-Concept in Elementary Education: A Unifying Model for External and Internal Comparisons. Contemporary Educational Psychology. 41(1), 124–132.
Wang, M. T., & Eskil, R. (2013). Adolescents’ Perceptions of Classroom Environment, School Engagement, and Academic Achievement. American Educational Research Journal. 47(3), 633–662.
Cole, J., Logan, T. K., & Walker, R. (2011). Social Exclusion, Personal Control, Self-Regulation, and Stress among Substance Abuse Treatment Clients. Drug and Alcohol Dependence. 113(1), 13–20.
Cui, G., Yaoa, M., & Zhang, X. (2017). Can Nursing Students’ Perceived Teacher Enthusiasm Dampen their Class Related Boredom during Theoretical Lessons? A Cross-Sectional Study among Chinese Nursing Students. Nurse Education Today. 53, 29–33.
Fredricks, J. A., Blumenfeld, P. C., & Paris, A. H. (2004). School Engagement: Potential of the Concept, State of the Evidence. Review of Educational Research. 74(1), 59–109.
Gallahue, D. L., & Ozmun, J. C. (2016). Understanding Motor Development: Infants, Children, Adolescents, Adults. McGraw-Hill Humanities, Social Sciences & World Languages.
Karabenick, S. A. (2004). Perceived Achievement Goal Structure and College Student Help Seeking. Journal of Educational Psychology. 96(3), 569–581.
Keller, M., Hoy, A.W., Goetz, T., & Frenzel, A. (2016). Teacher Enthusiasm: Reviewing and Redefining a Complex Construct. Educational Psychology Review. 28(4), 743–769.
Krejcie, R. V., & Morgan, D. W. (1970). Determining Sample Size for Research Activities. Educational and Psychological Measurement.30, 607–610.
Sherer, M., & Maddux, J. (1982). The Self-Efficacy Scale: Construction and Validation. Psychological Reports. 51, 663–671.
Martin, A., & Marsh, H. (2008). Academic Buoyancy: Towards an Understanding of Students’ Everyday Academic Resilience. Journal of School Psychology. 46, 53–83.
Maslaka, M. A., Kim, J., & McLoughlin, A. S. (2018). Educational Engagement in China: A Case from the Northwest. International Journal of Educational Development. 30(3), 254–262.
Mayer, J. D., & Salovey, P. (1997). What is Emotional Intelligence? In: Salovey, P., Sluyter, D (Eds.), Emotional Development and Emotional Intelligence: Educational Implications. New York: Basic Books.
Gutman, L. M., & Schoon, I. (2018). Emotional Engagement, Educational Aspirations, and Their Association during Secondary School. Journal of Adolescence. 67, 109–119.
Pekrun, R. (2006). The Control-Value Theory of Achievement Emotions: Assumptions, Corollaries, and Implications for Educational Research and Practice. Educational Psychology Review. 18, 315–341.
Pintrich, P. R. (1999). The Role of Motivation in Promoting and Sustaining Self-Regulated Learning. International Journal of Educational Research. 31(6), 459–470.
Prentice, C., Ma, E., & Wong, I. A. (2019). Performance Driven Outcomes—the Case of Frontline Employees in the Hospitality Sector. Journal of Hospitality Marketing & Management. 28(1), 101–123.
Salmela-Aro, K. (2015). Shool Burnout and Engagement: Lessons from a
Longitudinal Study in Finland. International Encyclopedia of the Social & Behavioral Sciences. 21, 59–64.
Tuominen-Sioni, H., & Salmela-Aro, K. (2014). Schoolwork Engagement and Burnout among Finnish High School Students and Young Adults: Profiles, Progressions, and Educational Outcomes. Developmental Psychology. 50(3), 649–662.
Walker, K., & Pearce, M. (2014). Student Engagement in One-Shot Library Instruction. The Journal of Academic Librarianship. 40(3-4), 281–290.
Wan, Y. K. P. (2010). Exploratory Assessment of the Macao Casino Dealers’ Job Perceptions. International Journal of Hospitality Management. 29(1), 62–71.
Wang, M. T., Willet, J. B., & Eccles, J. (2011). The Assessment of School Engagement: Examining Dimensionality and Measurement Invariance by Gender and Race/Ethnicity. Journal of School Psychology. 49(4), 465–480.
Zhou, H., Liu, M., & Zeng, J. (2018). Selection of Nursing Teaching Strategies in Mainland China: A Questionnaire Survey. Nurse Education Today. 39, 147–151.
فصل‌نامه پژوهش‌های کاربردی روانشناختی
دوره 12، شماره 1
خرداد 1400
صفحه 127-143
  • تاریخ دریافت: 25 خرداد 1399
  • تاریخ بازنگری: 14 شهریور 1399
  • تاریخ پذیرش: 09 خرداد 1400
  • تاریخ اولین انتشار: 09 خرداد 1400
  • تاریخ انتشار: 01 خرداد 1400