اثربخشی گروه‌درمانی شناختی- رفتاری بر تن‌انگاره، سبک دلبستگی و تنظیم هیجان در زنان مبتلا به اختلال خوردن

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری روان‌شناسی بالینی، دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران

2 استاد گروه روان‌شناسی بالینی، دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران.

چکیده

پژوهش حاضر به‌منظور تعیین اثربخشی گروه‌درمانی شناختی- رفتاری بر تن‌انگاره، سبک‌های دلبستگی و تنظیم هیجان در زنان مبتلا به اختلال خوردن انجام شده است. طرح پژوهش حاضر از نظر روش نیمه‌آزمایشی «طرح پیش‌آزمون - پس‌آزمون با گروه کنترل» و از نظر هدف کاربردی است. جامعة آماری آن نیز 470 زن مراجعه‌کننده به کلینیک‌های تغذیه‌ای، مراکز روان‌پزشکی و باشگاه‌های بدن‌سازی و ایروبیک در مناطق 1، 3، 6 و 21 شهر تهران در سال 1398 هستند. نمونه شامل 30 نفر از زنان مراجعه‌کننده مبتلا به اختلال خوردن به مراکز فوق در سال 1398 است که به روش نمونه‌گیری دردسترس انتخاب و به‌صورت تصادفی به دو گروه کنترل و آزمایش تقسیم شدند. اعضای گروه آزمایش در معرض 12 جلسة گروه‌درمانی شناختی- رفتاری دوساعته به‌صورت هفتگی و اعضای گروه کنترل در فهرست انتظار قرار گرفتند. شرکت‌کنندگان در مرحلة پیش‌آزمون و پس‌آزمون به پرسشنامه‌های سبک دلبستگی بزرگسال (AAI)، دشواری تنظیم هیجان (DERS) و رضایت از تن‌انگاره (SWBI) پاسخ دادند. برای آزمون فرضیه‌های پژوهش از تحلیل کوواریانس و آزمون t‌ مستقل استفاده شد. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها نیز از نرم‌افزار SPSS نسخة 26 استفاده شد. نتایج تحلیل کوواریانس نشان می‌دهد گروه‌درمانی شناختی- رفتاری بر تن‌انگاره (016/0=p و 632/6=F)، تنظیم هیجان (001/0=p و 423/57=F) و سبک دلبستگی ایمن (019/0=p و 250/6=F) اثر معنادار داشته و سبب بهبود آن‌ها شده است. همچنین نتایج آزمون t مستقل نشان می‌دهد، گروه‌درمانی شناختی- رفتاری بر سبک دلبستگی اجتنابی (006/0=p و 272/3=t) و سبک دلبستگی دوسوگرا (001/0=p و 570/4=t) اثر معنادار داشته و سبب کاهش آن‌ها شده است. پژوهش حاضر نشان می‌دهد، گروه‌درمانی شناختی- رفتاری سبب بهبود تن‌انگاره، سبک دلبستگی و تنظیم هیجان در زنان مبتلا به اختلال خوردن می‌شود و این نوع از درمان می‌تواند درمان مناسبی برای زنان مبتلا به اختلال خوردن باشد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Effect of Cognitive Behavioral Group Therapy on Body Image, Attachment Style and Emotion Regulation in Women with Eating Disorder

نویسندگان [English]

  • Sadegh Rahmati 1
  • Ahmad Borjali 2
1 Ph.D Student in Clinical Psychology. Faculty of Psychology and Educational Science, Kharazmi University, Tehran, Iran.
2 Department of Clinical Psychology Psychology and Educational Science Faculty , Allameh Tabatabai University, Tehran, Iran.
چکیده [English]

The purpose of this study is to explain the effect of cognitive behavioral therapy on body image, attachment style, and emotion regulation in women with eating disorders. The present paper is a quasi-experimental study of "pretest-posttest with control group design" and was applied research based on the aim. The statistical population includes 470 women who attended nutrition clinics, psychiatric centers, and bodybuilding and aerobics clubs in areas 1, 3, 6, and 21 of Tehran in 20219. The sample includes 30 women with eating disorders who attended the above centers in 2019. They were selected by Convenience Sampling and randomly divided into control and experimental groups. Patients in the intervention group received 12 sessions of two-hour CBT group therapy over a 12-week period. Patients in the control group remained on the waiting list. Participants answered the Adult Attachment Inventory (AAI), Difficulty in Emotion Regulation Scale (DERS), and Satisfaction with Body Image (SWBI) questionnaires in the pretest and posttest phases. We used ANCOVA and the T-test for independent samples to test the research hypotheses. SPSS version 26 was used for data analysis. The results of ANCOVA showed a significant effect of cognitive-behavioral group therapy on body image (F= 6.632, p= 0.016), emotion regulation (F= 57.423, p=0.001), and secure attachment style (F=6.250, p= 0.019). In addition, the results of the Independent Sample T-test showed that cognitive behavioral therapy had a significant effect on avoidance attachment style (t= 3.272, p= 0.006) and ambivalence attachment style (t= 4.570, p=0.001). The present study demonstrated that cognitive behavioral group therapy improved body image, attachment style, and emotion regulation in women with eating disorders, and that this type of treatment may be a useful therapy for women with eating disorders.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Eating Disorders
  • Body Image
  • Attachment Styles
  • Emotion Regulation
  • Cognitive Behavioral Group Therapy
اسدی گندمانی، ر.، و تیمورزاده، ل. (1393). بررسی رابطة عزت‌نفس و افسردگی با رضایت از تن‌انگاره در دانش‌آموزان نوجوان دختر. آینده‌پژوهی مدیریت (پژوهش‌های مدیریت). 25(100)، 21-13.
افضلی‌نژاد، ن.، و گرگانی‌نژاد، م. (1396). تأثیر گروه‌درمانی شناختی- رفتاری بر سلامت روان و راهبردهای تنظیم هیجان در خانواده بیماران دوقطبی. ششمین کنگرة انجمن روان‌شناسی ایران. آبان 1396، تهران، ایران.
بشارت، م. ع. (1397). مقیاس دشواری تنظیم هیجان. فصلنامة علمی پژوهشی اندیشه و رفتار در روان‌شناسی بالینی. 13(47)، 92-89.
بشارت، م. ع. (1395). پرسشنامه تنظیم شناختی هیجان: روش اجرا و نمره گذاری. روانشناسی تحولی (روانشناسان ایرانی). 13(50)، 221-223.
بشارت، م. ع. (1392). مقیاس دلبستگی بزرگسال: پرسشنامه، شیوة اجرا و کلید نمره‌گذاری (نسخة فارسی). فصلنامة علمی پژوهشی روا‌ن‌شناسی تحولی (روان‌شناسان ایرانی). 9(35)، 320-317.
بشارت، م. ع. (1385). پایایی و اعتبار مقیاس سلامت روانی (MHI). فصلنامة دانشور رفتار، 13(16) ،16-1
بشارت، م. ع. (1387). بررسی ویژگیهای روانسنجی نسخه فارسی فهرست عواطف مثبت و منفی. گزارش پژوهشی، دانشگاه تهران.
بشارت، م. ع. (1384). هنجاریابی مقیاس دلبستگی بزرگسال. گزارش پژوهشی، دانشگاه تهران.
ده‌نبی، ع.، و رادسپهر، ح. (1396). اثربخشی گروه‌درمانی شناختی-رفتاری بر نگرانی از تصویر بدن و بهبود انعطاف‌پذیری شناختی زنان مبتلا به لوپوس اریتماتوزوس سیستمیک. پوست و زیبایی. 8(3)، 155-146.
پورفراهانی، م.، زمانی‌نیا، ف.، آرین‌مقدم، ز.، و آقامحمدیان شعرباف، ح. (1397). اثربخشی گروه‌درمانی شناختی- رفتاری هشت مرحله‌ای بر تن‌پنداره و تعهد زناشویی. دو فصلنامة آسیب‌شناسی، مشاوره و غنی‌سازی خانواده. 4(1)، 76-63.
فرحزادی، م.، مداحی، م. ا.، و خلعتبری، ج. (1396). مقایسة اثربخشی گروه‌درمانی مبتنی بر پذیرش و تعهد و گروه‌درمانی شناختی-رفتاری بر نارضایتی از تصویر بدنی و حساسیت بین فردی زنان دارای نارضایتی از تصویر بدنی. پژوهش‌های روان‌شناسی بالینی و مشاوره (مطالعات تربیتی و روان‌شناسی). 7(2)، 89-69.
منجم، ع.، و آقایوسفی، ع. (1394). اثربخشی روان‌درمانی گروهی تحلیل رفتار متقابل بر عقاید وسوسه‌انگیز و سبک‌های دلبستگی و نظم‌جویی شناختی در معتادین در حال ترک. فصلنامة علمی و پژوهشی اعتیادپژوهی. 9(34)، 144-123.
استادی، ن.، بادله، م.، و محسنی بیرجندی، ر. (1393). اثربخشی آموزش شناختی-رفتاری گروهی بر دلبستگی، نگرش‌های ناکارآمد و میزان سازگاری زناشویی افراد متأهل. نشریة اصول بهداشت روانی.  16(62)،161-150.
تبعه امامی، ش.، نوری، ا.، ملک پور، م.، و عابدی، ا. (1390). اثربخشی آموزش شناختی- رفتاری مادران بر تغییر رفتار مادرانه و دلبستگی ناایمن کودک. روانشناسی بالینی. 3(3)، 16-7.
شمس‌الدین‌سعید، ن.، عزیززاده فروزی، م.، محمدعلی‌زاده، س.، حق‌دوست، ع. ا.، و گروسی، ب. (1388). ارتباط تصویر ذهنی از بدن با اختلالات خوردن. پژوهش پرستاری. 4(15)، 43-33.
شوشتری، آ.، رضایی، ع. م.، و طاهری، ا. (1395). اثربخشی گروه‌درمانی شناختی-رفتاری بر تنظیم هیجانی، باورهای فراشناختی و نشخوار فکری زنان مطلقه. مجلهٔ اصول بهداشت روانی. 18(6)، 328-321.
موسوی، ز.، احقر، ق.، و اسدزاده، ح. (1390). اثربخشی مشاورة گروهی مبتنی بر روی‌آورد شناختی-رفتاری در تغییر سبک‌های دلبستگی دانش‌آموزان. فصلنامة علمی پژوهشی روان‌شناسی تحولی (روانشناسان ایرانی). 8(29)، 54-45.
طاهری تربتی، ح. ر.، بلقان‌آبادی، م.، و قدوسی‌تبار، م. (1392). بررسی اولیة مشخصه‌های روان‌سنجی مقیاس رضایت از تصویر تن. مجلة علمی- پژوهشی تحقیقات علوم رفتاری. 11(6)، 531-522.
 
Abdelatif, A., Sabry, N. A., El Shinnawy, H. A., Hassan, S. A., & Fakher, W. (2017). Cognitive behavioral group therapy on a sample of obese female patients with binge-eating disorder: Egyptian study. Middle East Current Psychiatry. 24(4), 187-190.
American Psychological Association. (2013). Diagnostic and statistical manual of mental disorders-Fifth edition (DSM-5). United States: American Psychiatric Publishing.
Becker, D. F., & Grilo, C. M. (2015). Comorbidity of mood and substance use disorders in patients with binge-eating disorder: associations with personality disorder and eating disorder pathology. Journal of Psychosomatic Research. 79(2), 159-164.
Bhatnagar, K. A., Wisniewski, L., Solomon, M., & Heinberg, L. (2013). Effectiveness and feasibility of a cognitive‐behavioral group intervention for body image disturbance in women with eating disorders. Journal of Clinical Psychology. 69(1), 1-13.
Borjali, A., Sohrabi, F., & Farrokhi, N. A. F. (2015). The role of emotion regulation difficulties as a mediator of the relationship between body image disturbance and disordered eating behavior. International Journal of Pediatrics. 3(1 & 2), 23-32.
Brandt, H. A., & Crawford, S. F. (2019). Eating disorders 2018: New insights in diagnosis, research, and treatment. Psychiatric Clinics. 42(1), 13-15.
Brietzke, E., Moreira, C. L., Toniolo, R. A., & Lafer, B. (2011). Clinical correlates of eating disorder comorbidity in women with bipolar disorder type I. Journal of Affective Disorders. 130(1-2), 162-165.
Brosof, L. C., Calebs, B. J., & Levinson, C. A. (2019). Ethnic variance between Asian and European American women in a six month prospective model of eating disorder and social anxiety symptom comorbidity. Eating Disorders. 27(2), 110-122.
Butler, R. M., Boden, M. T., Olino, T. M., Morrison, A. S., Goldin, P. R., Gross, J. J., & Heimberg, R. G. (2018). Emotional clarity and attention to emotions in cognitive behavioral group therapy and mindfulness-based stress reduction for social anxiety disorder. Journal of Anxiety Disorders. 55, 31-38.
Cash, T. F., & Smolak, L. (2011). Body image: A handbook of science, practice, and prevention (2nd ed.). New York: The Guilford Press.
Cherkasskaya, E., & Rosario, M. (2017). A model of female sexual desire: Internalized working models of parent–child relationships and sexual body self-representations. Archives of Sexual Behavior. 46(8), 2429-2444.
Crow, S. J., Peterson, C. B., Swanson, S. A., Raymond, N. C., Specker, S., Eckert, E. D., & Mitchell, J. E. (2009). Increased mortality in bulimia nervosa and other eating disorders. American Journal of Psychiatry. 166(12), 1342-1346.
Dalle Grave, R., Sartirana, M., & Calugi, S. (2019). Enhanced cognitive behavioral therapy for adolescents with anorexia nervosa: Outcomes and predictors of change in a real‐world setting. International Journal of Eating Disorders. 52(9), 1042-1046.
De Paoli, T., Fuller‐Tyszkiewicz, M., Halliwell, E., Puccio, F., & Krug, I. (2017). Social rank and rejection sensitivity as mediators of the relationship between insecure attachment and disordered eating. European Eating Disorders Review. 25(6), 469-478.
Donofry, S. D., Roecklein, K. A., Wildes, J. E., Miller, M. A., & Erickson, K. I. (2016). Alterations in emotion generation and regulation neurocircuitry in depression and eating disorders: A comparative review of structural and functional neuroimaging studies. Neuroscience & Biobehavioral Reviews. 68(91), 911-927.
Ghaderi, A., Odeberg, J., Gustafsson, S., Råstam, M., Brolund, A., Pettersson, A., & Parling, T. (2018). Psychological, pharmacological, and combined treatments for binge eating disorder: a systematic review and meta-analysis. Peer Journal. 6,  e5113.
Gratz, K. L., & Roemer, L. (2004). Multidimensional assessment of emotion regulation and dysregulation: Development, factor structure, and initial validation of the difficulties in emotion regulation scale. Journal of Psychopathology and Behavioral Assessment. 26(1), 41-54.
Grenon, R., Tasca, G. A., Maxwell, H., Balfour, L., Proulx, G., & Bissada, H. (2016). Parental bonds and body dissatisfaction in a clinical sample: The mediating roles of attachment anxiety and media internalization. Body Image. 19, 49-56.
Grilo, C., White, M., Gueorguieva, R., Wilson, G., & Masheb, R. (2013). Predictive significance of the overvaluation of shape/weight in obese patients with binge eating disorder: findings from a randomized controlled trial with 12-month follow-up. Psychological Medicine. 43(6), 1335-1344.
Gromel, K., Sargent, R. G., Watkins, J. A., Shoob, H. D., DiGioacchino, R. F., & Malin, A. S. (2000). Measurements of body image in clinical weight loss participants with and without binge-eating traits. Eating Behaviors. 1(2), 191-202.
Howells, L. (2018). Cognitive behavioral therapy for adolescents and young adults: An emotion regulation approach. New York: Routledge Press.
Johnston, J., Shu, C. Y., Hoiles, K. J., Clarke, P. J., Watson, H. J., Dunlop, P. D., & Egan, S. J. (2018). Perfectionism is associated with higher eating disorder symptoms and lower remission in children and adolescents diagnosed with eating disorders. Eating Behaviors. 30, 55-60.
Kazempour, V., Ebrahimi, H., Asghari Jafarabadi, M., Nourazar, S. G., & Zamani, H. (2018). The effect of group cognitive behavioral therapy on cognitive emotion regulation strategies of adolescents with bipolar disorder during their euthymic phase: A single-blind, randomized controlled trial. Iranian Red Crescent Medical Journal. 20(S1), e61555.
Keski-Rahkonen, A., & Mustelin, L. (2016). Epidemiology of eating disorders in Europe: Prevalence, incidence, comorbidity, course, consequences, and risk factors. Current Opinion in Psychiatry. 29(6), 340-345.
Lavell, C. H., Webb, H. J., Zimmer-Gembeck, M. J., & Farrell, L. J. (2018). A prospective study of adolescents’ body dysmorphic symptoms: Peer victimization and the direct and protective roles of emotion regulation and mindfulness. Body Image. 24, 17-25.
Levinson, C. A., Brosof, L. C., Vanzhula, I., Christian, C., Jones, P., Rodebaugh, T. L., …, & Fernandez, K. C. (2018). Social anxiety and eating disorder comorbidity and underlying vulnerabilities: Using network analysis to conceptualize comorbidity. International Journal of Eating Disorders. 51(7), 693-709.
Lim, S. A., & You, S. (2017). Effects of self-esteem and depression on abnormal eating behavior among Korean female college students: Mediating role of body dissatisfaction. Journal of Child and Family Studies. 26(1), 176-182.
Mallorquí‐Bagué, N., Vintró‐Alcaraz, C., Sánchez, I., Riesco, N., Agüera, Z., Granero, R., …, & Fernández‐Aranda, F. (2018). Emotion regulation as a transdiagnostic feature among eating disorders: Cross‐sectional and longitudinal approach. European Eating Disorders Review. 26(1), 53-61.
McElroy, S. L., Crow, S., Blom, T. J., Biernacka, J. M., Winham, S. J., Geske, J., …, & Frye M. A. (2016). Prevalence and correlates of DSM-5 eating disorders in patients with bipolar disorder. Journal of Affective Disorders. 191, 216-221.
McLean, S. A., & Paxton, S. J. (2019). Body image in the context of eating disorders. Psychiatric Clinics. 42(1), 145-156.
Mendes, A. L., Ferreira, C., & Marta-Simões, J. (2017). Experiential avoidance versus decentering abilities: The role of different emotional processes on disordered eating. Eating and Weight Disorders-Studies on Anorexia, Bulimia and Obesity. 22(3), 467-474.
Mitchison, D., Hay, P., Griffiths, S., Murray, S. B., Bentley, C., Gratwick‐Sarll, K., …, & Mond, J. (2017). Disentangling body image: The relative associations of overvaluation, dissatisfaction, and preoccupation with psychological distress and eating disorder behaviors in male and female adolescents. International Journal of Eating Disorders. 50(2), 118-126.
Mohajerin, B., Bakhtiyar, M., Olesnycky, O. S., Dolatshahi, B., & Motabi, F. (2019). Application of a transdiagnostic treatment for emotional disorders to body dysmorphic disorder: A randomized controlled trial. Journal of Affective Disorders. 245, 637-644.
Monteleone, A. M., Cardi, V., Volpe, U., Fico, G., Ruzzi, V., Pellegrino, F., …, & Maj, M. (2018). Attachment and motivational systems: Relevance of sensitivity to punishment for eating disorder psychopathology. Psychiatry Research. 260, 353-359.
Monteleone, A. M., Castellini, G., Ricca, V., Volpe, U., De Riso, F., Nigro, M., …, & Maj, M. (2017). Embodiment mediates the relationship between avoidant attachment and eating disorder psychopathology. European Eating Disorders Review. 25(6), 461-468.
Monteleone, A. M., Castellini, G., Volpe, U., Nigro, M., Zamponi, F., Ricca, V., …, & Monteleone, P. (2017). The disorder of lived corporeality: a possible link between attachment style and eating disorder psychopathology. European Psychiatry. 41(S1), 557-558.
Pepping, C. A., O’Donovan, A., Zimmer-Gembeck, M. J., & Hanisch, M. (2015). Individual differences in attachment and eating pathology: The mediating role of mindfulness. Personality and Individual Differences. 75, 24-29.
Pisetsky, E. M., Peterson, C. B., Mitchell, J. E., Wonderlich, S. A., Crosby, R. D., Le Grange, D., …, & Crow, S. J. (2017). A comparison of the frequency of familial suicide attempts across eating disorder diagnoses. International Journal of Eating Disorders. 50(6), 707-710.
Powell, E., Wang-Hall, J., Bannister, J. A., Colera, E., & Lopez, F. G. (2018). Attachment security and social comparisons as predictors of Pinterest users’ body image concerns. Computers in Human Behavior. 83, 221-229.
Ruscitti, C., Rufino, K., Goodwin, N., & Wagner, R. (2016). Difficulties in emotion regulation in patients with eating disorders. Borderline Personality Disorder and Emotion Dysregulation. 3, 3.
Sadock, B. J., Sadock, V. A., & Ruiz, P. (2015). Synopsis of psychiatry, behavioral sciences/clinical psychiatry (12th ed.). New York:Wolters Kluwer.
Shu, C. Y., Watson, H. J., Anderson, R. A., Wade, T. D., Kane, R. T., & Egan, S. J. (2019). A randomized controlled trial of unguided internet cognitive behaviour therapy for perfectionism in adolescents: Impact on risk for eating disorders. Behaviour Research and Therapy. 120,103429.
Signorini, R., Sheffield, J., Rhodes, N., Fleming, C., & Ward, W. (2018). The effectiveness of enhanced cognitive behavioural therapy (CBT-E): A naturalistic study within an out-patient eating disorder service. Behavioural and Cognitive Psychotherapy. 46(1), 21-34.
Tasca, G. A. (2019). Attachment and eating disorders: A research update. Current Opinion in Psychology. 25, 59-64.
Van Durme, K., Braet, C., & Goossens, L. (2015). Insecure attachment and eating pathology in early adolescence: role of emotion regulation. The Journal of Early Adolescence. 35(1), 54-78.
Vollert, B., Beintner, I., Musiat, P., Gordon, G., Görlich, D., Nacke, B., …, & Jacobi, C. (2019). Using internet-based self-help to bridge waiting time for face-to-face outpatient treatment for bulimia nervosa, binge eating disorder and related disorders: Study protocol of a randomized controlled trial. Internet Interventions. 16, 26-34.
Wade, S., Byrne, S., & Allen, K. (2017). Enhanced cognitive behavioral therapy for eating disorders adapted for a group setting. International Journal of Eating Disorders. 50(8), 863-872.
 
دوره 12، شماره 4
اسفند 1400
صفحه 175-196
  • تاریخ دریافت: 28 دی 1399
  • تاریخ بازنگری: 19 بهمن 1399
  • تاریخ پذیرش: 16 اسفند 1399
  • تاریخ اولین انتشار: 06 بهمن 1400
  • تاریخ انتشار: 01 اسفند 1400