فصل‌نامه پژوهش‌های کاربردی روانشناختی

واکاوی تجارب و واکنش‌های ارتباطی زوجین در قرنطینۀ خانگی بیماری کووید-19 مطالعه‌ای پدیدارشناسانه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناسی ارشد مشاوره خانواده، دانشکده روا‌‌‌ن‌شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران

2 استاد روانسنجی، دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه بارسلونا، بارسلونا، اسپانیا

3 استادیار گروه مشاوره، دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران

4 استادیار گروه روان‌شناسی، دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه بیرجند، بیرجند، ایران

5 دانشجوی دکترا مشاوره، دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه الزهرا، تهران، ایران

چکیده

هدف از این پژوهش، واکاوی تجارب و واکنش‌های ارتباطی زوجین در بحران کووید-19 بود. این پژوهش با هدف بنیادی و رویکرد کیفی و با استفاده از طرح پدیدارشناسی توصیفی انجام گرفت. جامعۀ آماری پژوهش شامل تمامی زوجین ساکن شهر تهران بود که در سال 1399 تجربۀ قرنطینۀ خانگی را داشتند یا در حال تجربۀ آن بودند. نمونه‌گیری به‌صورت هدفمند و دردسترس صورت گرفت و شامل 10 زوج بود. ابزار پژوهش، مصاحبۀ نیمه‌ساختاریافته بود و تجزیه و تحلیل یافته‌ها، به روش کلایزی انجام شد. تحلیل داده‌های حاصل از مصاحبه به شناسایی و طبقه‌بندی 35 مفهوم اولیه و شش مضمون فرعی (تجارب زناشویی-سیستماتیک آزاردهنده، ازهم‌گسیختگی کیفیت و تعادل رابطۀ جنسی، تجارب زناشویی مثبت و خوشایند، راهبردهای فردی-زوجی سازگارشدن با شرایط قرنطینه، زمینه‌سازهای روان‌شناختی بروز و تشدید آشفتگی زناشویی در قرنطینه، زمینه‌سازهای محیطی بروز و تشدید آشفتگی زناشویی در قرنطینه) و یک مضمون اصلی تجارب و واکنش‌های ارتباطی زوجین در شرایط قرنطینۀ خانگی بیماری کووید-19 منجر شد. این یافته‌ها به آشکارشدن تجارب ارتباطی (مثبت-منفی) بین زوجین انجامید. روشن‌شدن این تجارب می‌تواند مبنایی برای طراحی و به‌کارگیری برنامه‌های آموزشی، پیشگیرانه و درمانی با هدف حفظ ثبات نهاد خانواده و همچنین تقویت کیفیت روابط زوجی شود.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

An Analysis of the Communication Experiences and Responses of Couples in the Domestic Quarantine of Covid-19 Disease: a Phenomenological Study

نویسندگان [English]

  • Farinaz Emadi 1
  • juana bonito gomez 2
  • Sedigheh Ahmadi 3
  • Samaneh Khazaei 4
  • Sahar Ghafuri 5

1 MSc, Department of family counseling, psychology and Educational Science Faculty, University of Allameh-Tabatabaei, Tehran, Iran

2 Professor, psychology and Educational Science Faculty, University of Barcelona, Barcelona, Spain

3 Department of Consulting, psychology and Educational Science Faculty, University of kharazmi, Tehran, Iran

4 Department of Psychology. Faculty of Education and Psychology. Birjand University. Birjand. Iran

5 PhD Student, Department of of Consulting, Educational Science and psychology Faculty, University of Alzahra, Tehran, Iran

چکیده [English]

The purpose of this study is to analyze the experiences and communication responses of couples in Covid-19 crisis. This research was conducted with a basic aim and a qualitative approach, using a descriptive phenomenological design. The statistical population of the study includes all couples living in Tehran who were in domestic quarantine in 2020. The sampling was purposive and available and included 10 couples. The research instrument was a semi-structured interview and the analysis of the results was conducted using the Klaizi method. Analysis of the interview data led to the identification and classification of 35 primary concepts and 6 subthemes (disruptive systematic marital experiences, disruption of the quality and balance of sexual intercourse, positive and pleasant marital experiences, individual strategies-couples adapting to quarantine conditions, Psychological predispositions to the occurrence and exacerbation of marital problems in quarantine, Environmental predispositions to the occurrence and exacerbation of marital problems in quarantine) and 1 were the main themes of the experiences and communication responses of couples in domestic quarantine of Covid-19 disease. These findings led to the disclosure of communication experiences (positive-negative) between couples. Certainly, the clarification of these experiences can be the basis for the design and implementation of educational, prevention and treatment plans aimed at maintaining the stability of the family institution and also strengthening the quality of marital relationships.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Communication Reactions
  • Couples
  • Covid-19
  • Phenomenology
اکبری، ب.، فرگت، آ.، علی‌خواه، س. و مجیدی، م. (1398). نقش سرمایه اجتماعی و روان‌شناختی در پیش‌بینی صمیمیت زناشویی زوجین. پژوهش‌های روان‌شناسی اجتماعی. 9(33)، 114-95.
انصاری، م.، یارمحمدیان، م.، یمانی، ن.، و یوسفی، ع. (1386). مقدمات روش تحقیق کیفی. تهران: انتشارات بشری.
ایمانی جاجرمی، ح. (1399). پیامدهای اجتماعی شیوع ویروس کرونا در جامعۀ ایران. نشریۀ ارزیابی تأثیرات اجتماعی. 1(2)، 103-87.
بوداقی، ع.، و عربی، ع. (1400). نقش واسطه‌ای نگرش به کووید-19 در رابطۀ سواد سلامت با رفتار سلامت‌محور شهروندان در دورۀ پاندمی کووید-19؛ مورد مطالعه: شهروندان 65-15 سال شهر اهواز. مجلۀ پژوهش‌های راهبردی مسائل اجتماعی ایران. 10(3)، 68-45.
پاک‌نهاد، ح.، و پژوهان‌فر، م. (1396). بهبود الگوهای کیفیت فضایی پارک‌های شهری به‌منظور افزایش تعاملات اجتماعی شهروندان. نمونۀ موردی: پارک‌های شهر گرگان. فصلنامۀ علمی-پژوهشی دانشگاه گلستان. 7(26)، 197-183.
پوراکبران، ا.، و امین‌یزدی، ا. (1394). بررسی عملکرد جنسی و رضایتمندی زناشویی در زنان با و بدون سابقۀ زایمان. مجلۀ اصول بهداشت روانی. 17(4)، 207-202.
جاودان، م. (1398). رابطۀ علی سلامت روان، سبک زندگی، مهارت‌های زندگی و کیفیت زندگی زناشویی با میانجی‌گری باورهای ارتباطی، بخشودگی و انتظارات قبل از ازدواج. روش‌ها و مدل‌های روان‌شناختی. 10(36)، 111-87.
جلالی، ن.، حیدری، ح.، داودی، ح.، و آل‌یاسین، س. (1398). مقایسۀ تأثیر مداخلۀ آموزش مبتنی بر رویکرد هیجان‌مدار و رویکرد غنی‌سازی روابط گاتمن بر تعارض زناشویی گروهی از زنان شهرستان خمین. دوفصلنامۀ روان‌شناسی فرهنگی. 3(1)، 62-41.
جنت علیپور، ز.، و فتوکیان، ز. (1399). کووید-19 و سالمندان مبتلا به بیماری‌های مزمن: مطالعۀ مروری. مجلۀ طب نظامی. 22(3)، 640-632.
جهانی دولت‌آباد، ا. (1396). تبیین نظری تعارضات زناشویی با رویکرد پارادایمی. فصلنامۀ خانواده‌پژوهی. 13(49)، 131-109.
خدابخشی کولایی، آ. (1399). زندگی در قرنطینۀ خانگی: واکاوی تجارب روان‌شناختی دانشجویان در همه‌گیری کووید-19. مجلۀ طب نظامی. 22(2)، 138-130.
رضاپور، ر.، ذاکری، م.، و ابراهیمی، ل. (1396). پیش‌بینی خودشیفتگی، ادراک تعاملات اجتماعی و تعارضات زناشویی براساس استفاده از شبکه‌های اجتماعی. فصلنامۀ خانواده‌پژوهی. 13(50)، 214-197.
شریعتمدار، آ.، اعظمی، م.، غفوری، س.، و مصباحی، م. (1399). نقش شوخ‌طبعی در تاب‌آوری زنان در برابر فشارهای روانی روزهای قرنطینه بیماری کرونا. پژوهش‌های مشاوره. 19(74)، 165-137.
شناور، ف.، بشلیده، ک.، هاشمی، س.، و نعامی، ع. (1394). بررسی نقش میانجی‌گری تعارض کار-خانواده در رابطۀ بین استرس و حمایت اجتماعی با خشنودی شغلی و خشنودی خانوادگی. مجلۀ دست‌آوردهای روان‌شناختی دانشگاه شهید چمران اهواز. 22(4)، 132-111.
صادقی، م.، مظاهری، م.، و موتابی، ف. (1392). نقش تعامل زوجین در کاربرد مهارت‌های ارتباطی. فصلنامۀ خانواده‌پژوهی. 9(34)، 188-173.
صلایانی، ف.، اصغری ابراهیم‌آباد، م.، رسول‌زاده طباطبائی، ک.، و عباسزاده روگوشوئی، ر. (1399). نقش واسطه‌ای سبک‌های عشق‌ورزی در رابطۀ بین ویژگی‌های شخصیتی و رضایت زناشویی. مجلۀ روان‌شناسی. 24(1)، 40-23.
صیدی، م. (1397). نقش رضایت و کیفیت خانواده در کاهش اضطراب و افسردگی کودکان با تعدیل‌گری استرس والدینی. پژوهش‌های مشاوره. 17(66)، 200-178.
عباسی، ق.، و رستمی، ع. (1398). بررسی رابطۀ ادراک رفتارهای فداکارانۀ همسر و نارسایی هیجانی با دلزدگی زناشویی معلمان. فصلنامۀ خانواده و پژوهش. 16(3)، 67-53.
عباسی، م.، عسکرپور کبیر، ف.، و غریبی، ا. (1398). مداخله‌ای در عاطفۀ مثبت منفی و استرس زناشویی زوجین در معرض طلاق شهر بوشهر: اثربخشی مدل امنیت هیجانی. مجلۀ روان‌شناسی بالینی. 11(3)، 75-67.
علی‌پور، ا.، قدمی، ا.، علی‌پور، ز.، و عبداله‌زاده، ح. (1398). اعتباریابی مقدماتی مقیاس اضطراب بیماری کرونا (CDAS) در نمونۀ ایرانی. نشریۀ علمی روان‌شناسی سلامت. 8(4)، 175-163.
علیزاده فرد، س.، و صفاری‌نیا، م. (1398). پیش‌بینی سلامت روان براساس اضطراب و همبستگی اجتماعی ناشی از بیماری کرونا. فصلنامۀ پژوهش‌های روان‌شناسی اجتماعی. 9(36)، 141-129.
قزلسفلو، م.، و هاشمی، س. (1397). پیش‌بین‌های بی‌ثباتی ازدواج: صمیمیت زوج‌ها و راهبردهای حفظ رابطه. دوفصلنامۀ مشاورۀ کاربردی. 8(1)، 18-1.
کریمی، ج. (1399). مرور همه‌گیرشناختی پاندمی کرونا ویروس جدید تا 25 اسفند 1398. مجلۀ دانشکدۀ پزشکی اصفهان. 38(561)، 23-14.
گال، م.، بورگ، و.، و گال، ج. (1396). روش‌های تحقیق کمی و کیفی در علوم تربیتی و روان‌شناسی (جلد دوم). ترجمۀ احمدرضا نصر. تهران: انتشارات سمت.
مدیری، ف. (1397). بررسی کیفیت زندگی زناشویی و عوامل اجتماعی اقتصادی اثرگذار بر آن. فصلنامۀ خانواده‌پژوهی. 14(55)، 382-363.
مسلط‌پور، س.، حاجی‌حسینی، ر.، شمس‌آرا، م.، و امین‌زاده، س. (1399). چشم‌انداز درمان‌ها و واکسن کووید-19، مجلۀ زیست‌شناسی ایران. 4(8)، 137-134.
موسوی، ف. (1395). بررسی تعاملات، سبک‌های حل تعارض و کیفیت زناشویی، تحلیل روند متنی بر سن و طول مدت ازدواج. فصلنامۀ فرهنگی-تربیتی زنان و خانواده. 10(34)، 50-25.
ویسی، س.، ایمانی، ص.، بهروز، ب.، و ایمانی، س. (1399). ارزیابی ویژگی‌های روان‌سنجی مقیاس کوتاه ترس از ابتلا به بیماری کرونا (ویروس کووید-19). مجلۀ پیشرفت‌های نوین در علوم رفتاری. 5(42)، 10-1.
هدایتی دانا، س.، و صابری، ه. (1393). پیش‌بینی رضایت زناشویی براساس سبک‌های عشق‌ورزی (صمیمیت، میل، تعهد) و اضطراب. فصلنامۀ خانواده‌پژوهی. 10(40)، 527-511.
Ahorsu, D. K., Lin, C. Y., Imani, V., Saffari, M., Griffiths, M. D., & Pakpour, A. H. (2020). The fear of COVID-19 scale: development and initial validation. International Journal of Mental Health and Addiction. 62(4), 1-9.
Alon, T., Doepke, M., Olmstead-Rumsey, J., & Tertilt, M. (2020). The impact of COVID-19 on gender equality. National Bureau of Economic Research, 22(5), 1-39.
Arafat, S. M. Y., Mohamed, A. A., Kar, S. K., Sharma, P., & Kabir, R. (2020). Does COVID-19 pandemic affect sexual behavior? A cross-sectional, cross-national online survey. Psychiatry Research. 104(2), 1-9.
Ben-Arieh, A., & Shimon, E. (2014). Subjective well-being and perceptions of safety among Jewish and Arab children in Israel. Children and Youth Services Review, 44(5), 100-107.
Bradbury-Jones, C., & Isham, L. (2020). The pandemic paradox: The consequences of COVID-19 on domestic violence. Journal of Clinical Nursing, 154(1), 1-4.
Gonzalez-Sanguino, C., Ausin, B., Castellanos, M. A., Saiz, J., Lopez-Gomez, A., Ugidos, C., & Munoz, M. (2020). Mental health consequences during the initial stage of the 2020 coronavirus pandemic (covid-19) in Spain. Brain, Behavior, and Immunity, 29(1), 172-176.
Griffiths, M. D., & Mamun, M. A. (2020). COVID-19 suicidal behavior among couples and suicide pacts: case study evidence from press reports. Psychiatry Research, 19(3), 1-4.
Guba, E. G., & Lincoln, Y. S. (1989). Fourth generation evaluation. New York, NY: Sage Publications.
Israfil Bhuiyan, A. K. M., Sakib, N., Pakpour, A. H., Griffiths, M. D., & Mamun. M. A. (2021). Fear of COVID-19 and Depression: A Comparative Study among the General Population and Healthcare Professionals during COVID-19 Pandemic Crisis in Bangladesh. International Journal of Mental Health and Addiction, 10(3), 1-17.
Lebow, J. L. (2020). Family in the age of COVID-19. Wiley Public Health Emergency Collection, 57(2), 1-10.
Maunder, R., Hunter, J., Vincent, L., Bennett, J., Peladeau, N., Leszcz, M., & Mazzulli, T. (2003). The immediate psychological and occupational impact of the 2003 SARS outbreak in a teaching hospital. Canadian Medical Association Journal, 38(5), 1245-1251.
Restubog, S. L. D., Ocampo, A. C. G., & Wang, L. (2020). Taking control amidst the chaos: Emotion regulation during the COVID-19 pandemic. Journal of Vocational Behavior, 119(7), 1-7.
Smyth, B., Moloney, L., Brady, J., Harman, J., & Esler, M. (2020). COVID-19 and Separated Families. Centre for Social Reserch & Methods, 49(3), 1-17.
Taub, A. (2020). A new COVID-19 crisis: domestic abuse rises worldwide. New York Times, 31(2), 1-5.
فصل‌نامه پژوهش‌های کاربردی روانشناختی
دوره 13، شماره 1
1401
صفحه 249-269
  • تاریخ دریافت: 19 فروردین 1400
  • تاریخ بازنگری: 27 اردیبهشت 1400
  • تاریخ پذیرش: 02 تیر 1400
  • تاریخ اولین انتشار: 21 اردیبهشت 1401
  • تاریخ انتشار: 01 خرداد 1401