مروری بر تکنیک‌های طرحواره‌درمانی گروهی

جباری, محمدرضا; افروز, غلامعلی; هاشمیان, کیانوش; پورحسین, رضا; اکبری زردخانه, سعید

doi:10.22059/japr.2022.331107.644064

مروری بر تکنیک‌های طرحواره‌درمانی گروهی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

¹ دکتری روان‌شناسی، دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی، پردیس بین‌المللی کیش دانشگاه تهران، کیش، ایران

² استاد ممتاز گروه روان‌شناسی و آموزش کودکان استثنایی، دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه تهران، تهران، ایران

³ دانشیار گروه روان‌شناسی، دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی، دانشگاه الزهرا، تهران، ایران

⁴ دانشیار گروه روان‌شناسی، دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه تهران، تهران، ایران

⁵ استادیار گروه روان‌شناسی، دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

10.22059/japr.2022.331107.644064

چکیده

با توجه به اهمیت تکنیک‌های درمانی در مداخلات طرحواره‌درمانیِ گروهی، هدف از این مقاله، ارائۀ مجموعه‌ای از تکنیک‌های طرحواره‌درمانی گروهی بود. تکنیک‌های درمانی یکی از ارکانِ اساسیِ مداخلات طرحواره‌درمانی را شکل می-دهند. اجرای تکنیک‌های درمانی به صورت گروهی علاوه بر صرفه‌جویی در زمان و هزینه، فرصت‌های متمایزی را فراهم می‌سازد تا اعضا با برخورداری از حمایت‌های متقابل از جانب یکدیگر و بهره‌مندی از احساس امنیت، به ابراز هیجاناتِ خود و تجربۀ رفتارهای تازه‌ و سازنده در گروه بپردازند. پژوهش حاضر از نوع مطالعۀ مروری بود که از بانک‌های اطلاعاتی داخلی و خارجی بین سال‌های 1391 تا 1400 هجری (2012 تا 2021 میلادی) برای جمع‌آوری اطلاعات استفاده گردید. همچنین؛ در این مطالعه، کتاب‌های زبان اصلی و معتبر در این زمینه که در بازۀ زمانیِ تعیین‌شده به چاپ رسیده‌اند نیز مورد بررسی قرار گرفتند. در نتیجۀ بررسی منابع، 21 تکنیک از مقالات و 54 تکنیک از کتاب‌‌ها به دست آمد. همچنین؛ در حالی‌که بیشترین فراوانی در تکنیک‌های مستخرج از مقالات در تکنیک‌های شناختی نشان داده شد، در میان تکنیک‌های مستخرج از کتاب‌ها، بیشترین فراوانی به تکنیک‌های تجربی اختصاص داشت. به کارگیری تکنیک‌های تجربی می‌تواند گام مهمی در دستیابی به اهداف مداخلات درمانی مبتنی بر طرحواره‌درمانی گروهی باشد.

کلیدواژه‌ها

20.1001.1.22518126.1401.13.2.9.9

عنوان مقاله [English]

An Overview of Group Schema Therapy Techniques

نویسندگان [English]

Mohammad Reza Jabbari ¹
Gholam Ali Afrooz ²
Kianoosh Hashemian ³
Reza Pourhosein ⁴
Saeed Akbari Zardkhane ⁵

¹ Department of Psychology, Faculty of Psychology and Educational Sciences , Kish International Campus, University of Tehran, Kish, Iran

² Department of Psychology, Faculty of Psychology and Educational Science , University of Tehran, Tehran, Iran

³ Department of Psychology, Faculty of Educational Science and Psychology , University of Alzahra, Tehran, Iran

⁴ Department of Psychology, Faculty of Psychology and Educational Science , University of Tehran, Tehran, Iran

⁵ Department of Psychology, Faculty of Psychology and Educational Science , University of Shahid Beheshti, Tehran, Iran

چکیده [English]

The purpose of this study was to present a series of group schema therapy techniques. A research method was used and data collection was done with a qualitative approach through a review method. The official website of SID, IranDoc, Iran Medex, Ensani Portal, Web of Science, Google Scholar, and PubMed were used to search for resources. After searching keywords, the statistical population of this study included 94 articles and 7 books published between 2012 and 2021. A total of 13 articles and 5 books met the criteria to be included in the analysis. The results show 21 techniques from articles and 54 techniques from books. While cognitive techniques were the most common in the articles, the most common techniques in the books were of the experimental type. A review of the internal papers in this study revealed that less attention was paid to experimental techniques. Since experimental techniques play a constructive role in achieving therapeutic goals, the use of experimental techniques can be an effective step in treatment. Therefore, it is recommended that more attention be paid to experimental techniques in group schema therapy.

کلیدواژه‌ها [English]

Group Schema Therapy
Technique
Intervention
Exercise

مراجع

پناه‌علی، ا.، شفیع‌آبادی، ع.، نوابی‌نژاد، ش.، و نورابی‌پور، ر. (1392). بررسی اثربخشی مشاوره گروهی با رویکرد طرحواره‌درمانی بر افزایش شادکامی سالمندان ساکن سرای سالمندان تبریز. زن و مطالعات خانواده. 5(19)، 93-77.

پیری، م.، حسینائی، ع.، اسدی، ج.، و شریعت‌نیا، ک. (1398). مقایسۀ اثربخشی طرحواره‌درمانی گروهی و درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر علائم اختلال شخصیت ضداجتماعی در معتادان ساکن در کمپ. فصلنامۀ اعتیادپژوهی سوءمصرف مواد. 13(52)، 162-138.

پیری، م.، حسینائی، علی.، اسدی، ج.، و شریعت‌نیا، ک. (1399). مقایسۀ اثربخشی طرحواره‌درمانی گروهی و درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد گروهی بر علائم اختلال شخصیت مرزی مبتلایان به سوءمصرف مواد مخدر. شفای خاتم. 8(4)، 69-56.

تاجیک‌زاده، ف.، زارع، ا.، نظیری، ق.، و افشاری، ر. (1394). تعیین اثربخشی طرحواره‌درمانی گروهی بر طرحواره‌های ناسازگار اولیه در مردان تحت درمان نگه‌دارنده با متادون. فصلنامۀ شخصیت و تفاوت‌های فردی. 4(7)، 23-1.

دهستانی، م.، عزیزی، ز.، و مهدوی، س. ع. (1397). اثربخشی طرحواره‌درمانی گروهی بر نشانگان بدریخت‌انگاری و طرحواره‌های ناسازگار اولیه در دانش‌آموزان دختر با نگرانی اضافه‌وزن. اندیشه و رفتار. 12(47)، 99-47.

رحیم‌آقایی، ف.، حاتمی‌پور، خ.، و عاشوری، ج. (1396). تأثیر طرحواره‌درمانی گروهی بر علائم افسردگی و کیفیت زندگی پرستاران. نشریۀ آموزش پرستاری. 6(3)، 22-17.

شهابی، ش.، و ثناگوی محرر، غ. (1398). اثربخشی طرحواره‌درمانی گروهی بر سازگاری و صمیمیت زناشویی زوجین شهر کرمان. سلامت اجتماعی. 6(3)، 243-236.

صفاری‌نیا، م.، و عزیزی، ز. (1398). تأثیر طرحواره‌درمانی گروهی بر بهزیستی اجتماعی و ادراک اعتماد اجتماعی در دانشجویان. مطالعات روان‌شناختی. 15(1)، 163-148.

ضرغام حاجبی، م.، میرباقری، م.، و پاک‌نژاد، ث. (1397). اثربخشی مشاوره گروهی مبتنی بر رویکرد طرحواره‌درمانی بر افزایش خودپندارۀ مثبت زنان خیابانی. پژوهشنامۀ زنان، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی. 9(1)، 134-123.

قادری، ف.، کلانتری، م.، و مهرابی، ح. (1395). اثربخشی طرحواره‌درمانی گروهی بر تعدیل طرحواره‌های ناسازگار اولیه و کاهش علائم اختالل اضطراب اجتماعی. فصلنامۀ مطالعات روان‌شناسی بالینی. 6(24)، 28-1.

گلی، ر.، هدایت، س.، دهقان، ف.، و حسینی شورابه، م. (1395). اثربخشی طرحواره‌درمانی گروهی بر بهزیستی روان‌شناختی و پرخاشگری دانشجویان. مجلۀ سلامت و مراقبت. 18(3)، 259-270.

Arntz, A., & Genderen, H. V. (2021). Schema therapy for borderline personality disorder. UK: John Wiley & Sons Ltd.

Dickhaut, V., & Arntz, A. (2014). Combined group and individual schema therapy for borderline personality disorder: A pilot study. Journal of Behavior Therapy and Experimental Psychiatry, 45(2), 242–251.

Farrell, M. J., & Shaw, I. A. (2012). Group schema therapy for borderline personality disorder: A step-by-step treatment manual with patient workbook. UK: John Wiley & Sons, Ltd.

Farrell, M. J., & Shaw, I. A. (2018). Experiencing schema therapy from the inside out: A self-practice/ Self-Reflection workbook for Therapists.US: The Guilford Press.

Farrell, M. J., Reiss, N., & Shaw. I. A. (2014). The Schema Therapy Clinician’s
Guide: A Complete Resource for Building and Delivering Individual, Group
and Integrated Schema Mode Treatment Programs. UK: John Wiley & Sons.

Hashemi, R., & Darvishzadeh, K. (2016). Effectiveness of group schema therapy in reducing the symptoms of major depression in a sample of women. Asian Social Science, 12(6), 232-238.

Heath, G., & Startup, H. (2020). Creative methods in schema therapy: Advances and innovation in clinical practice. New York: Routledge.

Hilden, H. M., Rosenström, T., Karila, I., Elokorpi, A., Torpo, M., Arajärvi, R., & Isometsä, E. (2020). Effectiveness of brief schema group therapy for borderline personality disorder symptoms: A randomized pilot study. Nordic Journal of Psychiatry, 75(3), 176-185.

Jovev, M., & Jackson, H., J. (2004). Early maladaptive schemas in personality disorder individuals. Journal of Personality Disorders, 18(5), 467-478.

Taylor, C. D. J., Bee, P., & Haddock, G. (2017). Does schema therapy change schemas and symptoms: A systematic review across mental health disorders. Psychology and Psychotherapy: Theory, Research and Practice, 90(3), 1-21.

Tennant, A., & Howells, K. (2010). Using time, not doing time: Practitioner perspectives on personality disorder and risk. UK: John Wiley & Sons Ltd.

Vreeswijk, M. v., Broersen, J., & Nadort, M. (2012). The wiley-blackwell handbook of schema therapy: Theory, research, and practice. UK: John Wiley & Sons Ltd.

Yakın, D., Grasman, R., & Arntz, A. (2020). Schema modes as a common mechanism of change in personality pathology and functioning: Results from a randomized controlled trial. Behavior Research and Therapy, 126(103553), 1-10.

Young, J. E., Klosko, S. J., & Weishaar, E. M. (2003). Schema therapy: A practitioner’s guide. New York: The Guilford Press.