اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر تنظیم شناختی هیجان و خودکارآمدی اجتماعی نوجوانان مبتلا به صرع

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری روان‌شناسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه گیلان، رشت، ایران

2 دانشیار گروه روان‌شناسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه گیلان، رشت، ایران

چکیده

پژوهش حاضر با هدف تعیین اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر تنظیم شناختی هیجان و خودکارآمدی اجتماعی نوجوانان مبتلا به صرع بود. این پژوهش کاربردی و از نوع شبه‌تجربی با طرح پیش‌آزمون-پس‌آزمون با گروه گواه بود. جامعۀ مورد مطالعه را همۀ نوجوانان پسر مبتلا به صرع 18-15 سال مراجعه‌کننده به مراکز درمانی شهرستان رشت در سال 1400-1399 تشکیل دادند که از میان آن‌ها، نمونۀ پژوهش شامل 30 نوجوان پسر به‌صورت هدفمند و در دسترس و با درنظرگفتن شرایط ورود و خروج، انتخاب و به‌طور تصادفی در دو گروه آزمایش و گواه (هر گروه 15 نفر) جای‌دهی شدند. برای گردآوری یافته‌ها از پرسشنامۀ تنظیم شناختی هیجان (CERQ-P) و مقیاس خودکارآمدی اجتماعی (SSES) در مراحل قبل و بعد از درمان استفاده شد. درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد به شیوۀ گروهی در هشت جلسه برای گروه آزمایش ارائه شد. داده‌ها به‌کمک نرم‌افزار SPSS24 و به روش تحلیل کوواریانس تحلیل شدند. نتایج حاصل از تحلیل کوواریانس نشان می‌دهد درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر بهبود تنظیم شناختی هیجان و خودکارآمدی اجتماعی نوجوانان مبتلا به صرع به‌طور معنا‌داری تأثیر دارد (001/0>P). براساس نتایج این مطالعه می‌توان گفت، مداخلۀ مبتنی بر پذیرش و تعهد می‌تواند یکی از راهکارهای درمانی برای بهبود شاخص‌های سلامت روانی افراد مبتلا به صرع باشد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Efficacy of Acceptance and Commitment Therapy on Cognitive Emotion Regulation and Social Self-Efficacy in Adolescents with Epilepsy

نویسندگان [English]

  • Fatemeh Rahbar Karbasdehi 1
  • Abbas Ali Hosseinkhanzadeh 2
  • Iraj Shakerinia 2
1 Ph.D. Student of Psychology, Faculty of Literature and Humanities, University of Guilan, Rasht, Iran
2 Department of Psychology, Faculty of Literature and Humanities, University of Guilan, Rasht, Iran
چکیده [English]

The aim of the present study was to determine the effectiveness of acceptance and commitment therapy (ACT) on cognitive emotion regulation and social self-efficacy in adolescents with epilepsy. This applied research was a quasi-experimental with pretest/posttest design and a control group. The study population consists of 8,000 children and adolescents with epilepsy in Guilan Province, and the research sample consisted of 30 boys with epilepsy aged between 15 and 18 years who were referred to Rasht medical centers in 2021, selected by purposive and available methods considering entry and baseline conditions, and randomly divided into two experimental and control groups (15 subjects in each group). The Cognitive Emotion Regulation Questionnaire (CERQ-P) and the Social Self-Efficacy Scale (SSES) were used for data collection before and after treatment. The 8 sessions of ACT were conducted for the experimental group. Data were analyzed using SPSS24 software and analysis of covariance. The results of the analysis of covariance showed that ACT improved cognitive emotion regulation and social self-efficacy in adolescents with epilepsy (P<0.001). Based on the results of this study, it can be said that the acceptance and engagement-based intervention can be used as one of the treatment strategies to improve the mental health indicators of people with epilepsy.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Acceptance and Commitment Therapy
  • Cognitive Emotion Regulation
  • Social Self-Efficacy
  • Epilepsy

مراجع

ابراهیم‌پور، ق.، میرزائیان، ب.، و حسن‌زاده، ر. (1398). اثربخشی درمان پذیرش و تعهد بر بهزیستی روان‌شناختی، کیفیت زندگی و افسردگی بیماران مبتلا به صرع. مجلۀ دانشگاه علوم پزشکی شهید صدوقی یزد. ۲۷(۲)، 1279-۱۲۶۲.
درویش‌باصری، ل.، و دشت‌بزرگی، ز. (1396). اثربخشی گروه‌درمانی مبتنی بر پذیرش و تعهد بر تنظیم شناختی هیجان و ناگویی هیجانی بیماران مبتلا به دیابت نوع دو. روان‌پرستاری. ۵(۱)، 14-۷.
روشن‌نیا، س.، رضایی، ف.، و قدم‌پور، ع. (1396). مروری بر عوامل روان‌شناختی در صرع. علوم اعصاب شفای خاتم. ۵(۲)، 123-۱۱۰.
صالح‌زاده، م.، کلانتری، م.، مولوی، ح.، نجفی، م.، و نوری، ا. (1389). اثربخشی گروه درمانی-شناختی رفتاری با تأکید بر نگرش‌های ناکارآمد ویژۀ صرع بر کیفیت زندگی بیماران مبتلا به صرع مقاوم به دارو.‌ علوم رفتاری. 4(4)، 260-255.
قدم‌پور، ع.، رادمهر، پ.، و یوسف‌وند، ل. (1396). کارایی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد گروهی بر اضطراب سلامت زنان مبتلا به صرع با پیگیری سه ماهه. مجله علوم پزشکی دانشگاه آزاد اسلامی واحد پزشکی تهران. ۲۷(۴)، 276-۲69.
محمدی دهاقانی، م.، و یوسفی، ف. (1395). رابطۀ انواع خودکارآمدی با خشم: بررسی نقش واسطه‌ای حل مسئلۀ اجتماعی. روان‌شناسی تحولی: روان‌شناسان ایرانی. 12(47)، 250-237.
معزز، ر.، نریمانی، م.، حاجلو، ن.، ابوالقاسمی، ع.، و سوادی اسکویی، د. (1395). اثربخشی مدیریت استرس شناختی- رفتاری در میزان فراوانی حملات صرعی نوجوانان مبتلا به صرع. پرستاری و مامایی. ۱۴(۹)، 774-۷۶۷.
Adadıoğlu, Ö., & Oğuz, S. (2018). Impact of self-efficacy on epilepsy management. International Journal of Health Sciences and Research, 8(5), 393-397.
Bazarnik, A. (2018). Emotion dysregulation and psychopathology in epilepsy. Polski Merkuriusz Lekarski: Organ Polskiego Towarzystwa Lekarskiego, 44(264), 302-307.
Beghi, E. (2020). The epidemiology of epilepsy. Neuroepidemiology, 54(2), 185-191.‌
Ciuffini, R., Stratta, P., & Marrelli, A. (2018). Emotional reactivity in mesial temporal lobe epilepsy: A pilot study. Epilepsy & Behavior, 82, 87-90.
Cohen, L., Manion, L., & Morrison, K. (2017). Research methods in education (8th ed). London: Routledge.
Engel, M. L., Barnes, A. J., Henry, T. R., Garwick, A. E., & Scal, P. B. (2019). Medical risk and resilience in adolescents and young adults with epilepsy: the role of self-management self-efficacy. Journal of Pediatric Psychology, 44(10), 1224-1233.‌
Enoki, H., Itamura, S., Baba, S., Okanishi, T., & Fujimoto, A. (2020). Case report: Four cases of panayiotopoulos syndrome evolving to juvenile myoclonic epilepsy. Frontiers in Neurology, 11, 1-7.
Fiest, K. M., Sauro, K. M., Wiebe, S., Patten, S. B., Kwon, C. S., Dykeman, J., Pringsheim, T., Lorenzetti, D. L., & Jetté, N. (2017). Prevalence and incidence of epilepsy: A systematic review and meta-analysis of international studies. Neurology, 88(3), 296-303.
Garnefski, N., Kraaij, V., & Spinhoven, P. (2001). Negative life events, cognitive emotion regulation and emotional problems. Personality and Individual differences, 30(8), 1311-1327.
Gupta, A., de Bruyn, G., Tousseyn, S., Krishnan, B., Lagae, L., & Agarwal, N. (2020). Epilepsy and neurodevelopmental comorbidities in tuberous sclerosis complex: A natural history study. Pediatric Neurology, 106, 10-16.
Gur-Ozmen, S., Leibetseder, A., Cock, H. R., Agrawal, N., & von Oertzen, T. J. (2017). Screening of anxiety and quality of life in people with epilepsy. Seizure, 45, 107-113.‌
Han, A., Yuen, H. K., & Jenkins, J. (2021). Acceptance and commitment therapy for family caregivers: A systematic review and meta-analysis. Journal of Health Psychology, 26(1), 82-102.
Hayes, S. C., Strosahl, K. D., & Wilson, K. G. (2011). Acceptance and commitment therapy: The process and practice of mindful change. New York: Guilford Press.
King, G., Keenan, S., McDougall, C., & Oake, M. (2020). Investigating a participation-based friendship intervention for youth with disabilities: Effects on goal attainment, social self-efficacy, and engagement. Physical & Occupational Therapy in Pediatrics, 40(2), 152-167.‌
Kotwas, I., McGonigal, A., Bastien-Toniazzo, M., Bartolomei, F., & Micoulaud-Franchi, J. A. (2017). Stress regulation in drug-resistant epilepsy. Epilepsy & Behavior: E&B. 71(Pt A), 39-50.
Kotwas, I., McGonigal, A., Khalfa, S., Bastien-Toniazzo, M., Bartolomei, F., & Micoulaud-Franchi, J. A. (2018). A case-control study of skin conductance biofeedback on seizure frequency and emotion regulation in drug-resistant temporal lobe epilepsy. International Journal of Psychophysiology, 123, 103-110.
Lee, S. A., & Kim, S. J. (2020). Self-efficacy in seizure management differentially correlated with quality of life in persons with epilepsy depending on seizure recurrence and felt stigma. Seizure, 81, 91-95.
Leguia, M. G., Andrzejak, R. G., Rummel, C., Fan, J. M., Mirro, E. A., Tcheng, T. K., Rao, V. R., & Baud, M. O. (2021). Seizure cycles in focal epilepsy. JAMA Neurology, 78(4), 454-463.
Liu, J., Lim, M. S. M., Ng, B. T., Chong, S. A., Subramaniam, M., & Mahendran, R. (2020). Global emotion dysregulation and maladaptive cognitive emotion regulation strategies mediate the effects of severe trauma on depressive and positive symptoms in early non-affective psychosis. Schizophrenia Research, 222, 251-257.‌
Mohammadi Khashouei, M., Ghorbani, M., & Tabatabaei, F. (2016). The effectiveness of acceptance and commitment therapy (ACT) on self-efficacy, perceived stress and resiliency in type II diabetes patients. Global Journal of Health Science, 9(5), 1-18.
Moodie, C. A., Suri, G., Goerlitz, D. S., Mateen, M. A., Sheppes, G., McRae, K., Lakhan-Pal, S., Thiruchselvam, R., & Gross, J. J. (2020). The neural bases of cognitive emotion regulation: The roles of strategy and intensity. Cognitive, Affective, & Behavioral Neuroscience, 20(2), 387-407.‌
Puolakanaho, A., Lappalainen, R., Lappalainen, P., Muotka, J. S., Hirvonen, R., Eklund, K. M., Ahonen, T., & Kiuru, N. (2019). Reducing stress and enhancing academic buoyancy among adolescents using a brief web-based program based on acceptance and commitment therapy: A randomized controlled trial. Journal of Youth and Adolescence, 48(2), 287-305.‌
Sadegh Nezhad, H., Teimory, S., & Amiri, M. (2020). Effectiveness of acceptance and commitment therapy on emotion regulation in epileptic patients. Social Determinants of Health, 6(1), 1-10.
Smith, B. M., Smith, G. S., & Dymond, S. (2020). Relapse of anxiety‐related fear and avoidance: Conceptual analysis of treatment with acceptance and commitment therapy. Journal of the Experimental Analysis of Behavior, 113(1), 87-104.‌
Smith, H. M., & Betz, N. E. (2000). Development and validation of a scale of perceived social self-efficacy. Journal of Career Assessment, 8(3), 283-301.
Spidel, A., Lecomte, T., Kealy, D., & Daigneault, I. (2018). Acceptance and commitment therapy for psychosis and trauma: Improvement in psychiatric symptoms, emotion regulation, and treatment compliance following a brief group intervention. Psychology and Psychotherapy: Theory, Research and Practice, 91(2), 248-261.
Surges, R., Shmuely, S., Dietze, C., Ryvlin, P., & Thijs, R. D. (2021). Identifying patients with epilepsy at high risk of cardiac death: Signs, risk factors and initial management of high risk of cardiac death. Epileptic Disorders, 23(1), 17-39.
Tombini, M., Assenza, G., Quintiliani, L., Ricci, L., Lanzone, J., Ulivi, M., & Di Lazzaro, V. (2020). Depressive symptoms and difficulties in emotion regulation in adult patients with epilepsy: Association with quality of life and stigma. Epilepsy & Behavior, 107, 1-7.
Turner, T. J., Zourray, C., Schorge, S., & Lignani, G. (2021). Recent advances in gene therapy for neurodevelopmental disorders with epilepsy. Journal of Neurochemistry, 157(2), 229-262.
Twohig, M. P., Abramowitz, J. S., Smith, B. M., Fabricant, L. E., Jacoby, R. J., Morrison, K. L., Bluett, E. J., Reuman, L., Blakey, S. M., & Ledermann, T. (2018). Adding acceptance and commitment therapy to exposure and response prevention for obsessive-compulsive disorder: A randomized controlled trial. Behaviour Research and Therapy, 108, 1-9.
Van Wijk-Herbrink, M. F., Broers, N. J., Roelofs, J., & Bernstein, D. P. (2017). Schema therapy in adolescents with disruptive behavior disorders. International Journal of Forensic Mental Health, 16(3), 261-279.‌
Wynne, B., McHugh, L., Gao, W., Keegan, D., Byrne, K., Rowan, C., Hartery, K., Kirschbaum, C., Doherty, G., Cullen, G., Dooley, B., & Mulcahy, H. E. (2019). Acceptance and commitment therapy reduces psychological stress in patients with inflammatory bowel diseases. Gastroenterology, 156(4), 935-945.
Yacubian, E. M. (2017). Juvenile myoclonic epilepsy: Challenges on its 60th anniversary. Seizure, 44, 48-52.‌
فصل‌نامه پژوهش‌های کاربردی روانشناختی
دوره 13، شماره 2
1401
صفحه 1-16

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 01 تیر 1400
  • تاریخ بازنگری: 10 تیر 1400
  • تاریخ پذیرش: 31 مرداد 1400
  • تاریخ اولین انتشار: 23 مرداد 1401
  • تاریخ انتشار: 01 شهریور 1401

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار