اثربخشی آموزش مهارت‌های ذهن‌آگاهی بر شایستگی اجتماعی و ناگویی خلقی کودکان با علائم اختلال اضطراب

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری روان‌شناسی تربیتی، دانشکدۀ روان‌شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران.

2 دانشیار، گروه روان‌شناسی تربیتی، دانشکدۀ روان‌شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران.

3 دانشیار، گروه روان‌شناسی تربیتی، دانشکدۀ روان‌شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران

4 استاد، گروه سنجش و اندازه‌گیری، دانشکدۀ روان‌شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران.

5 استادیار، گروه روان‌شناسی تربیتی، دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران.

چکیده

پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی آموزش مهارت‌های ذهن‌آگاهی بر شایستگی اجتماعی و ناگویی خلقی کودکان با علائم اختلال اضطراب انجام شد. پژوهش نیمه‌آزمایشی (با گروه آزمایش و گواه) با طرح سه‌مرحله‌ای (پیش‌آزمون-پس‌آزمون-پیگیری) و دورۀ پیگیری دوماهه بود. جامعۀ آماری شامل کودکان دارای اختلال اضطراب بود که در پایۀ چهارم و پنجم دبستان در سال تحصیلی 1401-1400 در شهر تهران مشغول به تحصیل بودند. تعداد 36 کودک (21 دختر و 15 پسر) با اختلال اضطراب به روش نمونه‌گیری هدفمند انتخاب و به شیوۀ تصادفی در گروه‌های آزمایش و گواه جای‌دهی شدند. کودکان گروه آزمایش آموزش مهارت‌های ذهن‌آگاهی را در ده جلسۀ 75 دقیقه‌ای دریافت کردند. در این پژوهش از مقیاس اضطراب کودکان (CIQ)، پرسشنامۀ ناگویی خلقی (AQ) و مقیاس شایستگی اجتماعی (SCS) استفاده شد. داده‌ها با تحلیل واریانس آمیخته با استفاده از نرم‌افزار آماری SPSS-23 تجزیه و تحلیل شدند. نتایج نشان داد آموزش مهارت‌های ذهن‌آگاهی بر شایستگی اجتماعی (0001>P؛ 55/0=Eta؛ 39/42=F) و ناگویی خلقی (0001>P؛ 53/0=Eta؛ 16/38=F) کودکان با علائم اختلال اضطراب تأثیر معنادار دارد. براساس یافته‌های پژوهش می‌توان نتیجه گرفت آموزش مهارت‌های ذهن‌آگاهی، با بهره‌گیری از کسب آگاهی از هیجانات، آگاهی از اعمال پنج حس اصلی بدن و به‌کارگیری ذهن‌آگاهی در زندگی روزمره می‌تواند روشی کارآمد درجهت بهبود شایستگی اجتماعی و کاهش ناگویی خلقی در کودکان با علائم اختلال اضطراب باشد.
 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Effectiveness of Mindfulness Skills Training on Social Competence and Alexitimia of Children with Symptoms of Anxiety Disorder

نویسندگان [English]

  • Fatemeh Alsadat Mirhoseini 1
  • Hassan Asadzadeh 2
  • Esmaeil Saadipoiur 3
  • Ali Delavar 4
  • Kamran Sheivandi Chelicheh 5
1 Department of Educational Psychology, Faculty of Psychology and Educational Sciences, Allameh Tabataba'i University, Tehran, Iran.
2 Department of Educational Psychology, Faculty of Psychology and Educational Sciences, Allameh Tabataba'i university, Tehran, Iran
3 Department of Educational Psychology, Faculty of Psychology and Educational Sciences, Allameh Tabataba'i university, Tehran, Iran
4 Department of Evaliating and Measurement, Faculty of Psychology and Educational Sciences, Allameh Tabataba'i University, Tehran, Iran.
5 Department of Educational Psychology, Faculty of Psychology and Educational Sciences, Allameh Tabataba'i University, Tehran, Iran.
چکیده [English]

The purpose of the current research endeavor was to examine the efficacy of mindfulness skills training in enhancing the social competence and alexitimia of children who exhibit symptoms consistent with anxiety disorder. With experimental and control groups, a three-stage design (pre-test, post-test, and follow-up) and a two-month follow-up period, the research methodology was semi-experimental. The study’s statistical population comprised Tehran-based children in the fourth and fifth grades of primary education during the academic year 2020-2021 who exhibited symptoms consistent with anxiety disorders. A purposive sampling method was employed to select 36 children (21 girls and 15 boys) who exhibited symptoms of anxiety disorder. These children were then randomly assigned to either the experimental or control groups. Ten and a half-hours of mindfulness skills training were allocated to the students in the experimental group. The present investigation employed the Children’s Anxiety Scale (CAS), the Alexitimia Questionnaire (IQ), and the Social Competence Scale (SCS). The data were subjected to analysis using mixed ANOVA in the SPSS-23 software. Children exhibiting symptoms of anxiety disorder benefit significantly from mindfulness skills training in terms of social competence (p<0001, Eta=0.55, F=42.39) and alexitimia (p<0001, Eta=0.53, F=38.16), according to the findings. Based on the results obtained from the current investigation, it can be inferred that mindfulness skills training may serve as an effective approach to enhance social competence and reduce anxiety symptoms in children diagnosed with anxiety disorder. This is achieved through the development of emotional and five-sensory awareness, as well as the incorporation of mindfulness practices into daily life.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Alexitimia
  • Anxiety Disorder
  • Mindfulness Skills
  • Social Competence
ابوالقاسمی، ع.، رضایی جمالویی، ح.، و حرفتی، ر. (1390). ارتباط بین نارسایی هیجانی، کودک‌آزاری و پیشرفت تحصیلی در دانش آموزان پسر دبیرستانی. اندیشه‌های نوین تربیتی. 3(2)، 58-47. https://doi.org/10.22051/jontoe.2011.137
اصلی آزاد، م.، منشئی، غ.، و قمرانی، ا. (1398). تأثیر درمان ذهن‌آگاهی بر تحمل ابهام و درآمیختگی فکر و عمل مبتلایان به اختلال وسواس بی‌اختیاری. فصلنامۀ سلامت روان کودک. 6(1)، 88-77. http://dx.doi.org/10.29252/jcmh.6.1.8
اکبری‌نیا، م.، منشئی، غ.، و یوسفیان، س. (1398). اثربخشی درمان ذهن‌آگاهی کودک‌محور بر افسردگی و اضطراب پس از دارودرمانی کودکان و نوجوانان سرطانی. مجلۀ علوم روان‌شناختی. 18(76)، 439-431.           http://dorl.net/dor/20.1001.1.17357462.1398.18.76.5.6
امیری، ف.، ویسکرمی، ح.، و سپهوندی، م. ع. (1398). اثربخشی درمان ذهن‌آگاهی بر اضطراب و تنظیم هیجانی دانش‌آموزان تیزهوش دورۀ اول متوسطه. نشریۀ توانمندسازی کودکان استثنایی. 10(2)، 148-137.      https://doi.org/10.22034/ceciranj.2019.95954
بهاروند، ا.، و سودانی، م. (1399). اثربخشی آموزش کاهش تنیدگی مبتنی بر ذهن‌آگاهی بر همدلی و همدردی نوجوانان مادرسرپرست. مجلۀ علوم روان‌شناختی. 19(86)، 191-183. http://dorl.net/dor/20.1001.1.17357462.1399.19.86.6.4
بهرامیان، س. ح. (1392). مقایسۀ سازگاری اجتماعی، هوش هیجانی و شایستگی اجتماعی دانش‌آموزان با و بدون ناتوانی‌های یادگیری پایۀ دوم و سوم ابتدایی شهر اهواز. پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد روان‌شناسی عمومی. دانشکدۀ روان‌شناسی و علوم تربیتی. دانشگاه شهید چمران اهواز.
بوردیک، د. (1396). مهارت‌های ذهن‌آگاهی برای کودکان و نوجوانان. ترجمۀ غلامرضا منشئی، مسلم اصلی آزاد، لاله حسینی و پریناز طیبی. اصفهان: دانشگاه آزاد اسلامی واحد اصفهان. (تاریخ انتشار به زبان اصلی، 2014).
پیریان، ف.، و فارسی، ع. (1400). تأثیر تمرین‌های ادراکی-حرکتی و ذهن‌آگاهی بر شبکه‌های توجه و دقت پاسخ کودکان مبتلا به نقص توجه-بیش‌فعالی. طب توان‌بخشی. 10(1)، 145-133. https://doi.org/10.22089/spsyj.2020.8905.1961
حسینی، ل.، و منشئی، غ. (1397). اثربخشی آموزش ذهن‌آگاهی کودک‌محور بر سازگاری اجتماعی و علائم افسردگی کودکان مبتلا به افسردگی. فصلنامۀ روان‌شناسی افراد استثنایی. 8(29)، 200-179. https://doi.org/10.22054/jpe.2018.26467.1655
خانکش، م.، امینی رارانی، م.، و نصرت‌آبادی، م. (1399). تأثیر آموزش مدیریت خشم بر پرخاشگری و اضطراب کودکان کار. کومش. 22(2)، 262-255. http://dx.doi.org/10.29252/koomesh.22.2.255
سیدی اندی، س.، نجفی، م.، و رحیمیان بوگر، ا. (1400). مقایسۀ اثربخشی بازی‌درمانگری کودک‌محور و بازی‌درمانگری والدینی بر سطوح نظریۀ ذهن در کودکان دارای اختلال اضطراب جدایی. مجلۀ علوم روان‌شناختی. 20(97)، 76-63. http://dorl.net/dor/20.1001.1.17357462.1400.20.97.7.4
شریعتی، س.، و کریمی، ب. (1399). اثربخشی آموزش تکنیک‌های ذهن‌آگاهی بر شادکامی، بهزیستی ذهنی و نشخوار فکری دختران. خانواده‌درمانی کاربردی. 1(1)، 147-125. https://doi.org/10.22034/aftj.2020.111429
شکری میرحسینی، ه‍.، علیزاده، ح.، و فرخی، ن. (1400). اثربخشی درمان شناختی-رفتاری گربۀ مقابله‌گر بر میزان جرئت‌ورزی در کودکان با علائم اختلال اضطراب. توانمندسازی کودکان استثنایی. 12(1)، 85-75.          https://doi.org/10.22034/ceciranj.2021.213123.1318
صباغی، س.، و مهدی‌زادگان، ا. (1399). مقایسۀ مقبولیت اجتماعی و ناگویی طبعی در بین دانش‌آموزان دارای اختلال رفتار درونی‌سازی‌شده و دانش‌آموزان عادی. فصلنامۀ علوم روان‌شناختی. ۱۹(۹۰)، ۷72-۷65.        http://dorl.net/dor/20.1001.1.17357462.1399.19.90.2.8
ضرغامی، ف.، حیدری‌نسب، ل.، شعیری، م.، و شهریور، ز. (1394). بررسی اثربخشی درمان شناختی رفتاری مبتنی بر برنامۀ Coping cat در کاهش اضطراب کودکان 10-8 سالۀ مبتلا به اضطراب. مطالعات روان‌شناسی بالینی. 5(19)، 202-183. https://jcps.atu.ac.ir/article_1514.html
فرهادی، ط.، اصلی آزاد، م.، و شکرخدایی، ن. (1397). اثربخشی درمان ذهن‌آگاهی بر کارکردهای اجرایی و همجوشی شناختی نوجوانان مبتلا به اختلال وسواس فکری-عملی. نشریۀ توانمندسازی کودکان استثنایی. 9(4)، 92-81. https://doi.org/10.22034/ceciranj.2018.91194
وجدیان، م. ر.، عارفی، م.، و منشئی، غ. (1399). تأثیر آموزش ذهن‌آگاهی نوجوان‌محور بر افسردگی و اضطراب دختران دارای شکست عاطفی. مجلۀ دانشکدۀ پزشکی دانشگاه علوم پزشکی مشهد، 63(1)، 61-51. https://doi.org/10.22038/mjms.2020.16178
References
Abolghasemi, A., Rezaeu Jamaloei, H., & Herafti, R. (2017). The relationship between alexithymia, child abuse and academic achievement among male high school students. Quarterly Journal of New Thoughts on Education, 3(2), 47-58. (In Persian)
Akbarinia, M., Manshaei, G. R., & Yanousefi, S. (2019). Effectiveness of child - centered mindfulness therapy on the depression and anxiety of the children with cancer after drug therapy. Journal of Psychological Science, 18(76), 431-439. (In Persian)
Amiri, F., Veiskarami, H., & Sepahvandi, M. A. (2019). Effectiveness of mindfulness therapy on anxiety and emotion regulation of first-grade high school gifted students. Empowering Exceptional Children, 10(2), 137-148. (In Persian)
Asli Azad, M., Manshaei, G., & Ghamarani, A. (2019). The Effect of Mindfulness Therapy on Tolerance of Uncertainty and Thought-Action Fusion in Patients with Obsessive-Compulsive Disorder. Journal of Children Mental Health, 6(1), 83-94. (In Persian)
Baharvand, I., & Soudani, M. (2020). The effectiveness of mindfulness - based stress reduction training on empathy and sympathy in single mother - headed adolescents. Journal of Psychological Science, 19(86), 183-191. (In Persian)
Bahramian, S. H. (2012). Comparison of social adaptation, emotional intelligence and social competence of students with and without learning disabilities in the second and third grade of elementary school in Ahvaz city. Master’s thesis in the field of general psychology. Faculty of Psychology and Educational Sciences, Shahid Chamran University of Ahvaz. (In Persian)
Barnhofer, T. (2019). Mindfulness training in the treatment of persistent depression: can it help to reverse maladaptive plasticity?. Current Opinion in Psychology, 28, 262-267. https://doi.org/10.1016/j.copsyc.2019.02.007
Burdick, D. (2016). Mindfulness skills for children and teenagers, translators: Gholamreza Manshai, Moslem Asli Azad, Laleh Hosseini and Parinaz Tayibi. Isfahan: Islamic Azad University Publications, Isfahan branch. (Date of publication in original language, 2014). (In Persian)
Chalah, M. A., & Ayache, S. S. (2017). Alexithymia in multiple sclerosis: A systematic review of literature. Neuropsychologia, 104, 31-47. https://doi.org/10.1016/j.neuropsychologia.2017.07.034
Darawshy, N. A., & Haj-Yahia, M. M. (2018). Palestinian adolescents' exposure to community violence and internalizing and externalizing symptoms: Parental factors as mediators. Children and Youth Services Review, 95, 397-406. https://doi.org/10.1016/j.childyouth.2018.11.017
Davyod, D. M. (2017). Alexithymia as a health risk and resilience factor. Journal of Psychosomatic Research, 101, 66-67. https://doi.org/10.1016/j.jpsychores.2017.08.004
Dawkins, J. C., Hasking, P. A., & Boyes, M. E. (2019). Thoughts and beliefs about nonsui cidal self injury an application of social cognitive theory. Journal of American College Health, 69(4), 428–434. https://doi.org/10.1080/07448481.2019.1679817
Deng, X., Zhang, J., Hu, L., & Zeng, H. (2019). Neurophysiological evidences of the transient effects of mindfulness induction on emotional processing in children: An ERP study. International Journal of Psychophysiology, 143, 36-43. https://doi.org/10.1016/j.ijpsycho.2019.06.014
Dougherty, D., & Sharkey, J. (2017). Reconnecting Youth: Promoting emotional competence and social support to improve academic achievement. Children and Youth Services Review, 74, 28-34. https://doi.org/10.1016/j.childyouth.2017.01.021
Farhadi, T., Asli Azad, M., & Shokrkhodaei, N. (2018). Effectiveness of mindfulness therapy on executive function and cognitive fusion in the adolescents with obsessive-compulsive disorder. Empowering Exceptional Children, 9(4), 82-91. (In Persian)
Guvensel, K., Dixon, A., Chang, C., & Dew, B. (2018). The Relationship Among Gender Role Conflict, Normative Male Alexithymia, Men’s Friendship Discords With Other Men, and Psychological Well-Being. The Journal of Men’s Studies, 26(1), 56–76. https://doi.org/10.1177/1060826517719543
Hoseini, L., & Manshaei, G. H. (2018). The Effectiveness of Child-Centered Mindfulness Training on Social Adjustment and Depression Symptoms in Depressed Children. Psychology of Exceptional Individuals, 8(29), 179-200. (In Persian)
Huijbregts, S., & Swaab-Barneveld, H. (2009). P02-237 Internalizing and externalizing behaviour in early childhood: Relative contribution of executive functioning, social cognition and verbal ability. European Psychiatry, 24, 27-32. https://doi.org/10.1016/S0924-9338(09)71160-5
Joo, Y. S., Kim, J., Lee, J., & Chung, I. (2021). Understanding the link between exposure to fine particulate matter and internalizing problem behaviors among children in South Korea: Indirect effects through maternal depression and child abuse. Health & Place, 68, 102531. https://doi.org/10.1016/j.healthplace.2021.102531
Kenangil, G., Demir, M., Tur, E., & Domac, F. (2023). Alexithymia, depression, and cognition in patients with Parkinson’s disease. Acta Neurologica Belgica, 123(1), 85-91. https://doi.org/10.1007/s13760-020-01581-2
Khankosh, M., Amini Rarani, M., & Nosratabadi, M. (2020). Effect of anger management training on aggression and anxiety of working children. Koomesh, 22(2), 255-262. (In Persian)
Kohen, M., & Rosman, B. L. (1972 (. A social competence scale and symptom checlist for preschool child: factor dimension their cross-instrument generality, and longitudinal persistence. Journal of Developmental Psycology, 6(3), 430-444. https://psycnet.apa.org/doi/10.1037/h0032583
Kroska, E. B., Miller, M. L., Roche, A. I., Kroska, S. K., & O’Hara, M. W. (2018). Effects of traumatic experiences on obsessive-compulsive and internalizing symptoms: The role of avoidance and mindfulness. Journal of Affective Disorders, 225, 326-336. https://doi.org/10.1016%2Fj.jad.2017.08.039
Lack, S., Brown, R., & Kinser, P. A. (2020). An Integrative Review of Yoga and Mindfulness-Based Approaches for Children and Adolescents with Asthma. Journal of Pediatric Nursing, 52, 76-81. https://doi.org/10.1016/j.pedn.2020.03.006
 Leader, G., Gilligan, R., Whelan, S., Coyne, R., Caher, A., White, K., ... & Mannion, A. (2022). Relationships between challenging behavior and gastrointestinal symptoms, sleep problems, and internalizing and externalizing symptoms in children and adolescents with Angelman syndrome. Research in Developmental Disabilities, 128, 104293. https://doi.org/10.1016/j.ridd.2022.104293
Malik, F. D., & Shah, A. A. (2007). Development of Child Abuse Scale Reliability and Validity Analyses. Psychology Developing Societies, 19(2), 161-178. https://doi.org/10.1177/097133360701900202
Mancini, V., Rigoli, D., Roberts, L., & Piek, J. (2019). Motor skills and internalizing problems throughout development: An integrative research review and update of the environmental stress hypothesis research. Research in Developmental Disabilities, 84, 96-111. https://doi.org/10.1016/j.ridd.2018.07.003
 Marusak, H. A., Elrahal, F., Peters, C. A., Kundu, P., Lombardo, M. V., Calhoun, V. D., ... & Rabinak, C. A. (2018). Mindfulness and dynamic functional neural connectivity in children and adolescents. Behavioural Brain Research, 336, 211-218. https://doi.org/10.1016/j.bbr.2017.09.010
Mathews, B. L., Koehn, A. J., Abtahi, M. M., & Kerns, K. A. (2016). Emotional competence and anxiety in childhood and adolescence: A meta-analytic review. Clinical Children Family Psychology Review, 19(2), 162-184. https://doi.org/10.1007/s10567-016-0204-3
Mathur, S., Sharma, M. P., Balachander, S., Kandavel, T., & Reddy, J. (2021). A randomized controlled trial of mindfulness-based cognitive therapy vs stress management training for obsessive-compulsive disorder. Journal of Affective Disorders, 282, 58-68. https://doi.org/10.1016/j.jad.2020.12.082
Mesghina, A., & Richland, L. E. (2020). Impacts of expressive writing on children’s anxiety and mathematics learning: Developmental and gender variability. Contemporary Educational Psychology, 63, 101926. https://doi.org/10.1016/j.cedpsych.2020.101926
Miller, C. J., & Brooker, B. (2017). Mindfulness programming for parents and teachers of children with ADHD. Complementary Therapies in Clinical Practice, 28, 108-115. https://doi.org/10.1016/j.ctcp.2017.05.015
Montoya-Castilla, I., Postigo, S., Prado-Gascó, V., & Pérez-Marín, M. (2018). Relationships between affective states and childhood internalizing disorders. Archives of Psychiatric Nursing, 32(4), 591-598. https://doi.org/10.1016/j.apnu.2018.03.013
Morag, E. G. (1975). Validity of Kohn Social Competence Scale for USE with Elementary School Children. A thesis submitted impartial fulfillment of the requirements for the degree of master of education, Department of Educational Psychology. University of British Colombia.
Naata, M. H., scholing, A., Rapee, R. M., Abbott, M., Spence, S. H., & Waters, A. (2004). A parent- report measure of children’s anxiety: psychometric properties and comparison with child- report in clinic and normal sample. Behavior Research and Therapy, 42(7), 813-839. https://doi.org/10.1016/S0005-7967(03)00200-6
Perry-Parrish, C., Copeland-Linder, N., Webb, L., & Sibinga, E. M. (2016). Mindfulness-Based Approaches for Children and Youth. Current Problems in Pediatricand Adolescent Health Care, 46(6), 172-178. https://doi.org/10.1016/j.cppeds.2015.12.006
Pirian, F., & Farsi, A. (2021). Effect of Perceptual-Motor Training and Mindfulness on Attentional Networks and Accuracy of Response in Children with Attention Disorder-Hyperactivity. Scientific Journal of Rehabilitation Medicine, 10(1), 133-145. (In Persian)
Rieffe, C., Oosterveld, P., & Terwogt, M. (2006). An alexithymia questionnaire for children: Factorial and concurrent validation results. Personality and Individual Differences, 40(1), 123-133. https://doi.org/10.1016/j.paid.2005.05.013
Romppanen, E., Korhonen, M., Salmelin, R. K., Puura, K., & Luoma, I. (2021). The significance of adolescent social competence for mental health in young adulthood. Mental Health & Prevention, 21, 200198. https://doi.org/10.1016/j.mhp.2021.200198
Rosová, D. (2014). Preventive program aimed at development of social and emotional competence of first grade pupils at primary schools who suffer from behavioral disorders. Procedia Social Behavior Science, 132, 589-595. https://doi.org/10.1016/j.sbspro.2014.04.358
Sabaghi, S., & Mahdi Zadegan, I. (2020). Compare social desirability and alexithymia among students with internalized behavioral disorder and normal students. Journal of Psychological Science, 19(90), 765-772. (In Persian)
Seyyedi Andi, S. M., Najafi, M., & Rahimian Boogar, I. (2021). Comparison of the effectiveness of child-centered play therapy and filialtherapy on the levels of theory of mind in children with separation anxiety disorder. Journal of Psychological Science, 20(97), 63-76. (In Persian)
Shariati, S., & Karimi, B. (2020). The effect of teaching mindfulness techniques on happiness, mental well-being and rumination of single girls. Journal of Applied Family Therapy, 1(1), 125-147. (In Persian)
Shokri Mirhoseini, H., Alizadeh, H., & Farrokhi, N. (2021). Effectiveness of Coping Cat cognitive – behavior therapy on Assertiveness in children with Anxiety Disorders.‌ Empowering Exceptional Children, 12(1), 75-85. (In Persian)
Spence, S. H. (1998). A measure of anxiety symptoms among children. Behaviour Research and Therapy, 36(5), 545-566. https://doi.org/10.1016/s0005-7967(98)00034-5
Strauss, C., Lea, L., Hayward, M., Forrester, E., Leeuwerik, T., Jones, A., & Rosten, C. (2018). Mindfulness-based exposure and response prevention for obsessive compulsive disorder: Findings from a pilot randomized controlled trial. Journal of Anxiety Disorders, 57, 39-47. https://doi.org/10.1016/j.janxdis.2018.04.007
Vajdian, M. R., Arefi, M., & Manshaei, G. H. (2020). The Effect of Adolescent-Based Mindfulness Training on the Depression and Anxiety of the Girls with Affective Failure. Medical Journal of Mashhad University of Medical Sciences, 63(1), 51-61. (In Persian)
Yu, M., Zhou, H., Xu, H., & Zhou, H. (2021). Chinese adolescents’ mindfulness and internalizing symptoms: The mediating role of rumination and acceptance. Journal of Affective Disorders, 280, 97-104. https://doi.org/10.1016/j.jad.2020.11.021
Zarghami, F., Heydarinasab, L., Shaeiri, M., & Shahrivar, Z. (2015). A Study in the Impact of Coping-Cat-based Cognitive-Behavior Therapy (CBT) on Reduced Anxiety in the Children Aged 8 to 10 with Anxiety Disorder. Clinical Psychology Studies, 5(19), 183-202. (In Persian)
Zhao, T., Xuan, K., Liu, H., Chen, X., Qu, G., Wu, Y., Zhang, J., & Sun, Y. (2021). The association between caregivers’ anxiety and sleep disturbances among preschool children in rural areas of China: The moderating effect of resilience. Children and Youth Services Review, 131, 106292. https://doi.org/10.1016/j.childyouth.2021.106292
 
 
دوره 14، شماره 3
1402
صفحه 45-62
  • تاریخ دریافت: 03 مرداد 1401
  • تاریخ بازنگری: 20 آبان 1401
  • تاریخ پذیرش: 30 آبان 1401
  • تاریخ اولین انتشار: 19 شهریور 1402
  • تاریخ انتشار: 01 مهر 1402