نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• زهرا شمس ¹
• نجمه سدرپوشان ²
• محمدحسین فلاح ³
• ماریه دهقان ²
• علی نظری ³

¹ دانشجوی دکتری، گروه مشاوره، دانشکده علوم انسانی، واحد یزد، دانشگاه آزاد اسلامی، یزد، ایران.

² استادیار گروه مشاوره، دانشکده علوم انسانی، واحد یزد، دانشگاه آزاد اسلامی، یزد، ایران.

³ دانشیار گروه علوم تربیتی، دانشکده روان شناسی و علوم تربیتی، واحد یزد، دانشگاه آزاد اسلامی، یزد، ایران.

چکیده

پژوهش حاضر با هدف تدوین بسته آموزشی توانمندسازی روانی- هیجانی بر پایه تجارب زیسته‌ی نوجوانان پسر تک سرپرست و بررسی اثربخشی آن بر شایستگی اجتماعی صورت پذیرفت. روش پژوهش کیفی، پدیدارشناختی- توصیفی و روش پژوهش در بخش کمی، نیمه‌آزمایشی با طرح پیش‌آزمون- پس‌آزمون با گروه گواه و دوره پیگیری دوماهه بود. جامعه آماری شامل نوجوانان پسر تک سرپرست محصل در دوره اول متوسطه شهرستان آباده در سال 1402-1401 بود. نمونه‌ها در قسمت کیفی شامل 15 نوجوان پسر تک سرپرست بود با روش نمونه گیری هدفمند انتخاب و تحت مصاحبه عمیق قرار گرفتند. نمونه در بخش کمی نیز پژوهش شامل 35 نوجوان پسر تک سرپرست بود که به شیوه هدفمند انتخاب و به شیوه تصادفی در دو گروه آزمایش و گواه جایگزین شدند (18 نوجوان در گروه آزمایش و 17 نوجوان در گروه گواه). نوجوانان تک سرپرست حاضر در گروه آزمایش، بسته آموزشی توانمندسازی روانی- هیجانی را طی 10 هفته در 10 جلسه 90 دقیقه‌ای دریافت نمودند. پیش‌آزمون پیش از اجرای مداخله و پس‌آزمون پس از پایان مداخله اجرا شد. پس از دوره‌ای دو ماهه نیز مرحله پیگیری اجرا شد. در این پژوهش از پرسشنامه شایستگی اجتماعی (SCQ) استفاده شد. داده‌های به دست آمده به شیوه تحلیل واریانس آمیخته با بهره بردن از نرم‌افزار آماری SPSS₂₃ مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد که بسته آموزشی توانمندسازی روانی- هیجانی از نظر متخصصان دارای روایی محتوایی کافی است. همچنین این بسته آموزشی بر شایستگی اجتماعی (001/0>P؛ 53/0=Eta؛ 31/36=F) نوجوانان پسر تک سرپرست تاثیر داشته است. بر اساس یافته‌های پژوهش می‌توان چنین نتیجه گرفت که بسته آموزشی توانمندسازی روانی- هیجانی با ایجاد شایستگی‌های هیجانی، کسب شایستگی، خودمختاری، مؤثر بودن و برقراری ارتباط با دیگران، همدلی و رفتار مهربانانه با دیگران می‌تواند به عنوان یک روش کارآمد جهت بهبود شایستگی اجتماعی نوجوانان پسر تک سرپرست مورد استفاده قرار گیرد.

کلیدواژه‌ها

• بسته آموزشی توانمندسازی روانی- هیجانی
• شایستگی اجتماعی
• نوجوانان پسر تک سرپرست

عنوان مقاله [English]

Developing a Training Package of Psychological-Emotional Empowerment based on the Lived Experiences of Single-Parent Male Adolescents and its Effectiveness on Social Competence

نویسندگان [English]

• Zahra Shams ¹
• Najmeh Sedrpoushan ²
• Mohammad Hosein Fallah ³
• Marieh Dehghan ²
• Ali Nazari ³

¹ Department of Counseling, Faculty of Humanities, Yazd Branch, Islamic Azad University, Yazd, Iran

² Department of Counseling, Faculty of Humanities, Yazd Branch, Islamic Azad University, Yazd, Iran.

³ Department of Educational Sciences, Faculty of Psychology and Educational Sciences, Yazd Branch, Islamic Azad University, Yazd, Iran.

چکیده [English]

The present study was conducted to Developing a training package of psychological-emotional empowerment based on the lived experiences of single-parent male Adolescents and its effectiveness on social competence. The research method was qualitative, phenomenological-descriptive, and the research method in the quantitative part was semi-experimental with a pre-test-post-test design with a control group and a two-month follow-up period. The statistical population included male teenagers with a single student in the first period of secondary school in Abadeh city in 2022-2023. In the qualitative part, the sample consisted of 15 single-parent male Adolescents were purposefully selected and subjected to in-depth interviews. In the quantitative part, in this research 35 adolescent were selected through purposive sampling method and randomly accommodated into experimental and control groups (18 in the experimental and 17 in the control group). The adolescents in the experimental group received the psychological-emotional empowerment training package during 10 weeks in 10 90-minute sessions.  Pre-test was performed before the intervention and post-test was performed after the intervention. Two months later, the follow-up phase was carried out. The applied questionnaire in this study included Social Competence Questionnaire (SCQ). The data from the study were analyzed through mixed ANOVA via SPSS23 software. The results showed that the psychological-emotional empowerment training package has sufficient content validity according to experts. Also, this training package had an impact on the social competence (P<0001; Eta=0.53; F=36.31) of single-parent male Adolescents. According on the findings of the research, it can be concluded that a training package of psychological-emotional empowerment by creating emotional competencies, gaining competence, autonomy, being effective and communicating with others, empathy and kind behavior with others can be an efficient method to improve the social competence of single-parent male Adolescents to be used

کلیدواژه‌ها [English]

• Psychological-Emotional Empowerment Training Package
• Single-Parent Male Adolescents
• Social Competence